لوزی خطر دارای چهار خانه است:
خانه بالایی مربوط به قابلیت اشتعال جسم می باشد .
خانهی سمت راست قابلیت فعل و انفعال شیمیایی ( پایدار و از نظر ترکیب با آب) را نشان میدهد.
خانه سمت چپ لوزی خطرات بهداشتی ( خطر ماده شیمیایی بر روی سلامتی ) را نشان میدهد .
خانه پایینی نشان دهنده خطرات خاص میباشد .
خانههای لوزی دارای یک زمینه رنگی یا حروف رنگی ثابت بصورت زیر می باشد :
- رنگ قرمز برای خانه بالا (قابلیت اشتعال)؛
- رنگ آبی برای خانه سمت چپ (خطرات بهداشتی)؛
- رنگ زرد برای خانه سمت راست (قابلیت فعل وانفعال شیمیایی)؛
- خانه پایین بیرنگ و یا اینکه به رنگ بدنه محموله میباشد (خطرات خاص).
هر کدام از موارد فوق ( قابلیت فعل و انفعال شیمیایی، قابلیت اشتعال، خطرات شیمیایی ) به پنج درجه تقسیم میشوند ( از درجه صفر تا درجه 4 )؛ به طوریکه "درجه صفر" نشان دهنده بیخطری و "درجه چهار" نشان دهنده خطر بسیار شدید میباشد .
* این درجه بندی در مورد خطرات خاص وجود ندارد .
قابلیت اشتعال مواد شیمیایی:
درجه 4: گازهای شدیدا قابل اشتعال و مایعات بسیار فرار قابل اشتعال و موادی که در حالت گردو غبار در هوا تشکیل مخلوط انفجاری میدهند. مانند: سولفید هیدروژن – استالدئید- اسید پیکریک.
درجه 3:مایعاتی که تقریبا در حرارت نرمال مشتعل میشوند. مانند: هیدروکسیل امین – فسفر سفید – استایرن .
درجه 2: مایعاتی که جهت مشتعل شدن باید مقداری حرارت ببینند و جامداتی که تولید بخارات قابل اشتعال مینماید. مانند: اسید استیک – نفتالن – فرمالدئید.
درجه 1: موادی که قبل اشتعال باید حرارت ببینند. مانند: گلیسیرین – سولفور – روی .
درجه صفر: موادی که مشتعل نمیشوند؛ مانند : اسید نیتریک – پراکسید سدیم – اسید سولفوریک .
خطر بهداشتی مواد:
منظور از خطرات بهداشتی همان خطرات و مضرات مواد شیمیایی بر روی سلامتی انسان می باشد و مفهوم درجات پنجگانه آن بشرح زیر میباشد :
درجه 4: موادی که مقدار کمی از بخارات آنها میتواند سبب مرگ شود مانند هیدروژن سیانید HCN
درجه 3 : موادی که خطرات فوقالعاده برای سلامتی دارند مانند سولفید هیدروژن H2S هیدرواکسید سدیم NaOH فسفر سفید P
درجه 2 : موادی که برای سلامتی خطرناک هستند . مانند اکسید اتیلن C2H4O نفتالین C10H8
درجه 1: موادی که خطرات کمی برای سلامتی دارند . مانند کلسیم Ca
درجه صفر : مو ادی که تحت شرایط حریق نیز خطری برای سلامتی تولید نمیکنند . برنز. فسفر قرمز
قابلیت فعل و انفعال شیمیایی:
میزان پایداری و ترکیب ماده شیمیایی با آب را نشان داده و تقسیم بندی آن بصورت زیر است :
درجه 4: موادی که در حرارت و فشار معمولی قادر به تجزیه یا واکنش انفجاری است . مانند اسید پیکریک و تری نیترو تولوئن.
درجه 3 : موادی که قادر به تجزیه یا واکنش انفجاری بوده ولی جهت این عمل به چاشنی یا حرارت کافی نیاز دارند . مانند فلوئر f.
درجه 2: موادی که در حالت عادی ناپایدار بوده و تغییرات شیمیایی یا فته ولی منفجر نمیشود
درجه 1 : موادی که درحالت عادی پایدار بوده ولی در حرارت و فشار بالا ممکن است ناپایدار شوند و با آب واکنش نمود ه ( ولی نه بشدت ) انرژی آزاد نماید مانند روی z.
درجه صفر : موادی که در حالت عادی حتی در شعله پایدار هستند و با آب واکنش نمیدهند .مانند ذغال چوب
خطرات خاص: خطرات خاص شامل خطر و اکنش با آب یا پلی مریزه شده و یا خطر مواد رادیواکتیو را نشان میدهد .
اگر منظور خطر استفاده از آب جهت اطفاء حریق باشد ( مثل خاموش کردن حریق سدیم با آب )، در خانه پایین یک W که یک خط از مرکز آن گذشته ( W ) قرار داده میشود و اگر جسم تحت شرایطی پلی مریزه شود علامت پلیمریزه در این خانه جایگزین میشود . مواد پلیمریزه مواد شیمیایی هستند که به هنگام سوختن گاز سمی تولید میکنند و به راحتی خاموش نمیشوند .
