محتوای بازرسی جرثقیل

مقدمه :
هدف از تدوین این دستورالعمل رعایت موارد ایمنی ، تعیین ویژگیهای طراحی ، ساخت نصب و راه اندازی و بازرسی های دوره ای و روش های آزمون کلیه جرثقیل ها می باشد که عموماٌ این ویژگی ها مشترک میباشند .
بازرسی در مراحل ساخت و نصب و کارکرد و بازرسیهای دوره ای در بردارنده مزایای زیر خواهد گردید :
 خریدار در جریان کلیه عملیات ساخت جرثقیل و پیشرفت مرحله به مرحله پروژه قرار می گیرد .
سازنده موظف به رعایت کلیه ضوابط استاندارد و رفع عیوب می گردد .
علاوه بر کنترل کیفیت از جانب واحد کنترل کیفیت شرکت سازنده ، کنترلی مضاف توسط شرکت بازرسی فنی صورت می گیرد. این کنترل ها ، شامل تست های مخرب و غیر مخرب ، آنالیبز مواد اولیه ، مطابقت اقدام وارداتی طبق SPEC و استانداردهای معتبر ملی و بین المللی و مواردی از این قبیل
در پایان اینکه انجام بازرسی در کلیه مراحل باعث کارکرد ایمن و مطلوب جرثقیل و آرامش خاطر کاربر خواهد گردید .
عملیات بازرسی فنی از شروع تا اتمام در سه مرحله صورت می گیرد .
۱٫ بازرسی فنی حین ساخت
۲٫ بازرسی فنی حین نصب
۳٫ بازرسی فنی دوره ای

در این رویه سعی گردیده است در خصوص چگونگی انجام مراحل فوق شرح و توضیحاتی مطابق با استانداردهای بین المللی و ملی در اختیار مخاطب قرار گیرد .
۱ – بازرسی فنی حین ساخت :
در خصوص بازرسی حین ساخت موارد زیر توسط بازرس یا بازرسین مستقر در شرکت سازنده جرثقیل مورد بررسی قرار می گیرد:
 مرور قرار داد فی مابین شرکت سازنده و کارفرما (خریدار ).
 اخذ اطلاعات تکمیلی مورد نیاز جهت انجام بازرسی .
 مطالعه و مرور بر طراحی جرثقیل و نقشه های اجرائی که به تایید کارفرما رسیده باشد .
 بازرسی مواد اولیه که خود به دو دسته تقسیم می گردد .
مواد اولیه یا اقلام خرید خارجی مانند تجهیزات برقی، گیربکس ها ، الکتروموتورها ، درام ها و اقلام مشابه .
مواد اولیه یا اقلام خرید داخلی : شامل ورق های آهنی ، تیرآهن ، پیچ و مهره ، الکترودهای جوشکاری ، رنگ و غیره .
در خصوص موارد فوق بازرس ملزم به مطابقت آنالیز مواد، لیبل ها ، پلاک ها و مشخصات فنی این اقلام با مدارک و اسناد موجود و معتبر می باشد و در صورت مشاهده مغایرت می بایست کارفرما را مطلع فرمایند . بازرس می تواند حتی در چگونگی انتقال مواد اولیه و قطعات خریداری و یا نیم ساخته به خطوط تولید نیز نظارت نماید .
 مرور و مطالعه نقشه های کارگاهی جهت ساخت جرثقیل که می بایست به تایید واحد مهندسی و طراحی شرکت سازنده رسیده باشد .
 نظارت بر ساخت پل های جرثقیل
 نظارت بر ساخت کلگی جرثقیل
 نظارت بر ساخت ترولی
 نظارت بر ساخت تجهیزات برقی و تابلوی برق
 نظارت بر Packing and Marking قطعات ساخته شده
 نظارت بر بارگیری و محل تجهیزات
در خصوص جوشکاری و مونتاژ پل ، کلگی ، ترولی و ساخت سایر قطعات ، بازرس می بایست ، ابتدا با کنترل گواهینامه (کد) جوشکاران از مهارت آنها اطمینان حاصل نماید . سپس نظارت عالیه بر مراحل مونتاژ ، منطبق با نقشه های ساخت و رعایت کلیه تلرانس ها و استاندارددهای مرتبط داشته باشد و پس از پایان جوشکاری کنترل غیر مخرب (NDT) را بر روی جوشها انجام داده و در صورت رویت ایراد و اشکال ، قبل از شرع مراحل بعدی ، کار را متوقف نموده و شرکت سازنده را جهت رفع ایراد و عیب مطلع گرداند .
یکی دیگر از موارد شایان ذکر که اهمیت بالایی در هنگام بازرسی دارد رعایت نکات ایمنی در خصوص مونتاژ کابین ، وضعیت راهروهای ارتباطی و صفحات زیر پایی ، حفاظها و نرده ها جهت تامین حفاظت و ایمنی کاربران می باشد.
پس از انجام مراحل فوق نوبت به Packing and Marking می رسد . بازرس در این خصوص می بایست کلیه نکات را به سازنده اعلام نماید و نظارت بر بسته بندی و چگونگی بارگیری و حتی تخلیه قطعات و تجهیزات داشته باشد تا کمترین آسیب و صدمه های هنگام حمل و نقل به این تجهیزات وارد نشود .
۲ – بازرسی حین نصب و راه اندازی جرثقیل :
بازرسی در حین نصب پس از Final Assembly و قبل از قرار گرفتن در سرویس طبق استانداردهای BS 466 و FEM و CMAA صورت می پذیرد .
بازرسی در حین نصب و راه اندازی پس از بازرسیهای صورت گرفته در محل کارخانه انجام می پذیرد .
در بازرسی حین نصب موارد زیر می بایست رعایت گردند :
۱ – پس از حمل اجزاء جرثقیل به سایت می بایست بسته بندی جرثقیلها درحضور نماینده شرکت بازرسی باز شوند و قبل از نصب می بایست تیر حمالها ، ریلها ، توازی ریلهای حرکت طولی ، وضعیت راهروها (Walk Way ) و نردبانهای دسترسی (BS 4211 ) مورد بازرسی قرار گیرند . اگر در هنگام حمل و نقل مواردی از قبل آسیب دیدن رنگ ، اعوجاج پل یا هر گونه ایراد ظاهری مشاهده گردد می بایست برطرف گردد .
۲ – تستهای عایق : پس از نصب قبل از اتصال جرثقیل به منبع انرژی ، میزان عایق سیستمهای الکتریکی باید تست گردد و تمام فاز ها باید برای تمام اجزاء سیستم و اجزاء حرکتی چک گردند . مقاومت عایقی سیستم هایی که تست می گردند نباید بیش از ۰٫۵ M Ω گردد . اگر لازم باشد جهت جلوگیری از آسیب دیدن اجزاء دیگر در هنگام انجام این تست می توان هر یک را بصورت مجزا تست کرد . اگر مقدار اندازه گیری شده کمتر از ۰٫۵ M Ω باشد سیستم های تحت تست می بایست جدا شوند . پس از جدا کردن اجزاء نباید مقاومتی کمتر از ۰٫۵ M Ω نشان دهند .
۳ – بررسی سیستم Earth : در این حالت باید مقاومت Earth هر دستگاه تست گردد تا بیش از ۲٫۵ Ω نباشد .
۴ – تستهای عملکردی (Functional Tests ) : وقتی جرثقیل به منبع انرژی وصل شد باید تستهایی جهت اطمینان از صحت عملکرد کنترلها ، سوئیچها ، کنتاکتورها ، رله ها و سایر وسایل اطمینان حاصل شود . عملکرد و نحوه قرار گیری ترمزها و لیمیت سوئیچ ها باید چک و تست شوند و اطمینان حاصل گردد که موارد ایمنی وسیستم های اضطراری بصورت صحیح کار می کنند. عملکرد حرکتی جرثقیل در رنج عملیاتی باید چک گردد .
۵ – تستهای اضافه بار ( Overload Tests ) : در حالت کلی جرثقیل طوری باید تست گردد که هر جزء بالابرنده و جرثقیل در حالت کلی باید با بار % ۱۲۵ ( SWL ) تحمل داشته باشد . حرکتهای جرثقیل باید به شرح زیر تست گردد.
a) اجزاء بالابرنده : (Lifting Units) درام های اجزاء بالابرنده می بایست دارای چرخشی در جهتی که هم داندانه ها چرخدنده ها که تحت شرایط اضافی بار تست شده اند قرار داشته باشد .
b) ترولی : ترولی می بایست از یک انتهای پل به انتهای دیگر متصل باشد .
c) حرکت طولی ( Long Travel ) : جرثقیل به اندازه کافی باید حرکت داده شود تا اطمینان حاصل گردد که هر دندانه چرخدنده حرکت طولی در حالت اضافه بار تحمل می کند .
۶ – پس از انجام تستها می بایست از عدم وجود ترک ، دفرمگی ، آسیب دیدگی رنگ که عملکرد و ایمنی جرثقیل را تحت تاثیر قرار می دهد اطمینان حاصل کرد و باید مطمئن شد که هیچیک از اتصالات و پیچها باز نمی باشند .
۷ – تست خیز ( Deflection Test ) تست خیز باید بر روی پل جرثقیل صورت پذیرد و میزان خیز نباید از ۱/۷۵۰ span بیشتر شود .
۸ – تستهای عملکردی (Performance Test) : تستهای عملکردی می بایست در تمام جهات حرکت جرثقیل با استفاده از SWL صورت پذیرد تا پس ار انجام این تستها مطمئن شد که کلیه قطعات می توانند در سرعتهای تعیین شده و تلرانسهای مجاز حرکت کنند ، این تلرانسها می تواند ۱۰% ± ولتاژ و فرکانس طراحی می باشد .در هنگام این تستها می بایست عملکرد صحیح مکانیزمها و ترمزها مشخص گردد .این تستها باید بر اساس دستورالعمل سازنده صورت پذیرد .
۹ – مارکینگ ( Marking )
a) میزان بار مجاز (Safe Working Load ) : بر روی پل باید میزان بار مجاز نوشته شود بطوریکه از پایین جرثقیل قابل مشاهده باشد . میزان بار مجاز و تناژ جرثقیل نیز بر حسب تن یا کلیوگرم ذکر گردد . اگر بیش از یک بالابر بر روی جرثقیل نصب شده باشد باید ظرفیت هر یک بر روی پل جرثقیل نوشته شود که از پایین قابل خواندن باشد .
b) مشخصات جرثقیل (Crane Identification) : جرثقیل می بایست بصورت دائمی دارای مشخصات زیر باشد که بر روی پل نوشته شده باشد .
i. نام شرکت سازنده و آرم اختصاری شرکت
ii. شماره سریال سازنده
iii. سال ساخت جرثقیل
iv. گروه کاری جرثقیل
v. گروه کاری هر مکانیزم باید مشخص شود
هرگونه تعمیر یا تعویض قطعات باید براساس دستور العمل تعمیرات سازنده صورت پذیرد .
۱۰ – اطلاعات فنی – (Technical Information ) : سازنده می بایست قبل از تحویل جرثقیل مدارک فوق را آماده سازد :
a) کلیه نقشه ها که نشان دهنده جرئیات کلیه ابعاد و اندازه ها باشد .
b) نقشه های سیم کشی ها
c) دستورالعمل کار با جرثقیل و تعمیرات
۱۱ – گواهینامه های تست : کلیه گواهینامه ها مربوط به اجراء جرثقیل می بایست در اختیار – خریدار قرار گیرد .
۳ – بازرسی های فنی ادواری :
در بازرسی های فنی دوره ای ، کارکرد جرثقیل . کلیه قطعات و تجهیزات مورد بازرسی قرار می گیرد و در صورت مشاهده مغایرت با استاندارد ایراد و اشکالی در عملکرد جرثقیل ، بازرس موظف است از ادامه کاربری جرثقیل جلوگیری و تاکید بر رفع نواقص نماید .
معمولاً بازرسی از جرثقیل ها به صورت دوره های یک ساله می باشد ، در صورتی که جرثقیل تائید باشد گواهینامه ای برای مدت یکسال صادر می گردد و در صورتی که عدم تایید باشد در مواردی که ایراد و اشکال جزئی باشد مدت دو یا سه ماه به کاربر اجازه داده می شود تا به رفع آنها و بازرسی مجدد بعد از مدت دو یا سه ماه صورت می پذیرد و در صورت رفع ایرادات ، گواهینامه تایید یک ساله صادر می گردد .
در مواردی که ایراد و اشکال جرثقیل بیش از حد بوده و کاربری جرثقیل باعث بروز حادثه و ایجاد خسارت های مالی و جانی گردد ، بازرس مربوطه می بایست سریعاٌ اقدام به جلوگیری از کاربری جرثقیل نموده و کاربری و بازرسی مجدد منوط به رفع ایرادات خواهد گردید .
در خصوص بازرسی فنی جرثقیل ها که در انواع مختلف معمولاٌ دارای مواردی مشترک می باشند می بایست مطابق زیر عمل نمود .
فهرست مندرجات تست های مکانیکی و الکتریکی
مشخصات فنی جرثقیل
۱) بازرسی ریل های حرکت طولی
۲) بازرسی ریل های حرکت طولی
۳) بازرسی ریل های حرکت عرضی
۴) بازررسی راهروهای ارتباطی
۵) بازرسی چرخهای حرکت طولی
۶) بازرسی چرخهای حرکت عرضی
۷) بازرسی وضعیت عمومی جرثقیل
۸) بازرسی گیربکس بالابر اصلی
۹) بازرسی گیربکس بالابر کمکی
۱۰) بازرسی گیربکس حرکت طولی
۱۱) بازرسی گیربکس حرکت عرضی
۱۲) بازرسی از کالسکه
۱۳) بازرسی از قلاب
۱۴) بازرسی زنجیر
۱۵) بازرسی درام
۱۶) بازرسی سیم بکسل
۱۷) بازرسی قرقره
۱۸) بازرسی کابین
۱۹) مشخصات فنی Spreader
۲۰) بازرسی از Spreader
۲۱) اندازه گیری خیزپل (تست بار )
۲۲) شناسنامه و مشخصات الکتروموتور بالابر اصلی
۲۳) شناسنامه و مشخصات الکتروموتور بالابر کمکی
۲۴) شناسنامه و مشخصات الکتروموتور حرکت طولی
۲۵) شناسنامه و مشخصات الکتروموتور حرکت عرضی
۲۶) بازرسی تابلوی الکتریکی جرثقیل
۲۷) نتایج بازرسی و تست بالابر اصلی
۲۸) نتایج بازرسی و تست بالابر کمکی
۲۹) نتایج بازرسی و تست حرکت طولی
۳۰) نتایج بازرسی و تست حرکت عرضی
۳۱) نتایج بازرسی و تست سیستم کنترل
۳۲) نتایج بازرسی و تست مگنت
۳۳) نتایج بررسی وضعیت کابل
۳۴) بررسی کلی IP
۳۵) نتیجه کلی بازرسی جرثقیل
که ذیلاٌ به توضیح هر یک و روش بازرسی و استاندارد های معتبر و مورد استفاده اشاره می گردد .
۱ – مشخصات فنی جرثقیل :
در شروع بازرسی شناسنامه ای مطابق زیر تهیه می گردد :
ظرفیت جرثقیل ، شرکت سازنده جرثقیل ، مدل جرثقیل ، محل جرثقیل ، محل استقرار ، شکل و ابعاد ریل حرکت طولی شکل و ابعاد ریل حرکت عرضی و مشخصات ضربه گیرها ، نوع اتصالات ارتفاع پل ، طول دهانه جرثقیل (Span) ، شماره اموال و شماره گزارش و تاریخ بازرسی و در صورتی که در جرثقیل های خاص مواردی دیگر نیز به ثبت باشد در لیست مشخصات فنی جرثقیل ذکر می گردد . مانند طول بازو در جرثقیل های بازوئی .
۲ – بازرسی ریل های حرکت طولی :
در بازرسی ریل های حرکت طولی موارد زیر مورد تایید قرار می گیرد :
اتصالات ریل های حرکت طولی که از نوع پیچ و مهره یا بوش می باشد ، وضعیت توازی ریلها ، وضعیت نصب ضربه گیرها ، محدودیت در طول مسیر حرکت ، شیب ریل ، وضعیت هم راستائی بالها ، ناصافی سطح ریل ها ، اختلاف سطح اتصالات طولی و اعوجاج ورق جان .
۳ – بازرسی ریل های حرکت عرضی :
کلیه موارد مورد بازرسی همانند مواردی که در ریل های حرکت طولی مورد بازرسی قرار می گیرد ، می باشد .
در خصوص مقدار تلرانس های مجاز هم محوری و توازی ریل ها و اختلاف سطح و هم راستایی بالها می توان به استاندارد های ذکر گردیده مراجعه نمود .
۴ – بازرسی راهروهای ارتباطی :
از مواردی که در بازرسی راهروها و نردبان های ارتباطی مورد بازرسی قرار می گیرد : وضعیت استحکام حفاظهای نردبان و راهروها و صفحات زیر پائی در مسیرهای حرکت طولی و حرکت عرضی می باشد و رعایت نکات ایمنی و ابعاد و اندازه های تعیین شده در استانداردها الزامی می باشد ، از جمله استاندارد های مرجع می توان به BS 5395:Part port1,2,3 اشاره نمود .
۵ – بازرسی چرخهای حرکت طولی :
بازرسی چرخهای حرکت طولی به وضعیت بلبرینگ چرخها و روان بودن حرکت آنها و نداشتن صدای غیر عادی ، نداشتن لقی در محور چرخ ، وضعیت سایش لبه چرخها و نشست چرخ بر روی ریل ، روغنکاری اجزاء گردان چرخها از قبیل بلبرینگ ها رولربرینگ ها محور ها و غیره بستگی داشته و از جمله استانداردهای جنس و ابعاد چرخها می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
DIN 15015 , DIN 15079 , DIN 15082 , DIN 15071 , DIN 15072 , DIN 15074
۶ – بازرسی چرخهای حرکت عرضی :
کلیه مواردی که در چرخهای حرکت عرضی مورد بازرسی قرار می گیرد ، مشابه بازرسی چرخهای حرکت طولی می باشد .
۷ – بازرسی وضعیت عمومی جرثقیل :
بازرسی وضعیت عمومی همانطور که از نامش مشخص می باشد ، بررسی وضعیت اتصالات جرثقیل ، رنگ و پوشش وضعیت نصب جرثقیل ، وضعیت سازه از نظر تحمل بارها و تنش های وارده و اتصالات سازه و نهایتاٌ تناسب جرثقیل با کاربری مورد نیاز می باشد .
۸ – بازرسی گیربکس بالابر اصلی جرثقیل :
در برخی از جرثقیل ها دو الکتروموتور و گیربکس و مجموعه بالابر نصب می گردد ، یکی جهت جابجایی بارهای سنگین و یکی جهت جابجایی بارهای سبک ، بالابر اصلی با ظرفیت بیشتر بدین شکل مورد بازرسی قرار می گیرد که توسط ریموت کنترل به سمت بالا وپایین حرکت داده می شود و در جریان حرکت وضعیت صدای گیربکس و عملکرد سیستم ترمز مورد بررسی قرار می
گیرد سپس موارد دیگری از قبیل اتصالات شاسی گیربکس و کنترل سطح روغن و عدم روغن ریزی نیز بررسی می گردد .
۹ – بازرسی گیربکس بالابر کمکی جرثقیل :
بازرسی گیربکس بالابر نیز دقیقاٌ مشابه بازرسی گیربکس بالابر اصلی صورت می پذیرد .
۱۰ – بازرسی گیربکس حرکت طولی جرثقیل :
در جرثقیل های پل دار معمولاٌ از دو عدد گیربکس حرکت طولی که دارای دو الکتروموتور آسنگرون می باشد و از یک کنتاکتور تغذیه می گیرند و این خود دلیل حرکت با یکدیگر میگردند . گیربکس های حرکت طولی حد فاصل دو ضربه گیر در راستای طول سالن یا محل نصب نیرو را به چرخ ها وارد می نمایند معمولاٌ جهت تامین ایمنی بیشتر قبل از برخورد جرثقیل با ضربه گیرهای انتهای ریل یا به اصطلاح End Stop از میکروسوئیچ های جهت افت سرعت یا ایست کامل جرثقیل استفاده می گردد. که می بایست هنگام بازرسی مورد بررسی قرار گیرند سپس باقی موارد همانند وضعیت صدا ، عملکرد سیستم ترمز اتصالات شاسی ، کنترل سطح روغن و عدم روغن ریزی گیربکس مورد بازرسی قرار می گیرد.
۱۱ – بازرسی گیربکس حرکت عرضی جرثقیل :
حرکت عرضی حرکتی است دقیقاٌ عمود بر حرکت طولی در حرکت عرضی نیز جهت جابجایی کالسکه (Trolley) معمولاٌ از دو الکتروموتور و گیربکس استفاده می گردد . معمولاٌ کالسکه بر روی دو پل و بین دو ضربه گیر حرکت می نماید . در جرثقیل های یک پل به جای کالسکه مجموعه بالابر بصورت آویز بوده و سطح مقطع ریل معمولاٌ تیر ورق یا تیر آهن I شکل خواهد بود . موارد مورد بازرسی مطابق گیربکس حرکت طولی می باشد .
۱۲ – بازرسی کالسکه جرثقیل :
در صورتی که جرثقیل دارای کالسکه باشد موارد زیر مورد بازرسی قرار می گیرد. وضعیت قرار گیری الکتروموتور گیربکس بالابر بر روی کالسکه وضعیت اتصالات ، دارا بودن حفاظهای خروج کالسکه از ریل در موردی که احتمال شکست یکی از چرخها و یا سقوط کالسکه باشد که اصطلاحاٌ Drop Stop نامیده می شود . وضعیت حفاظها و راهروهای ارتباطی کالسکه ، و هم ترازی و هم محوری با ریل و مسیر حرکت .
۱۳ – بازرسی از قلاب ( هوک ) :
از موارد مهم و شایان ذکر در بازرسی دوره ای جرثقیل ها بازرسی قلاب می باشد در این قسمت وضعیت عمومی قلاب ، چرخش حول ، محور عمودی ، چرخش حول محور افقی ، عملکرد شیطانک ، وضعیت اتصال پین قاب به قلاب مشخصات قلاب که می بایست با در نظر گرفتن وزنی که جابجا می نماید مطابق با استانداردباشد و نهایتاٌ در قلابهای بزرگ فاصله شاخص دهانه قلاب اندازه گیری می گردد. در خصوص شاخص دهانه قلاب لازم به ذکر می باشد که این فاصله بر روی قلاب مندرج می باشد و با اندازه گیری سالیانه این فاصله ، مشخص خواهد گردید که دهانه قلاب باز گردیده است یا خیر .
تذکرات مهم:
۱) میزان بازشدگی مجاز قلاب ۱۵ ٪ مقدار اولیه میباشد. –
۲) میزان خوردگی مجاز بروی بدنه قلاب ۱۰ ٪ مقدار اولیه میباشد. –
از جمله استانداردهایی که در بازرسی قلاب مورد استفاده قرار می گیرد مطابق زیر می باشد .
DIN 15400 , DIN 15401, DIN 15402 , DIN 15404 DIN 154 DIN 15405 , DIN 15407 , DIN 15408 , DIN 15409 , ISO 4779

۱۴ – نتایج بازرسی زنجیر :
در برخی از جرثقیل ها از زنجیر جهت جابجایی بار استفاده می گردد و می بایست جهت بازرسی آن کلیه موارد ذکر شده در استانداردهای متداول و معتبر از قبیل ISO 0610 , ISO 1834 , ISO 1835 , ISO 1520 , ISO 4778 , ISO 7592 , ISO 7593 در شروع بازرسی با توجه به کاربری جرثقیل ابعاد حلقه های زنجیر اندازه گیری می گردد و مطابق با جداول استاندارد می بایست تحمل ظرفیت باری که جابجا می گردد را داشته باشد . در این مرحله وضعیت محفظه زنجیر ، تناسب طول زنجیر با کاربری روغنکاری زنجیر نیز مورد بازرسی قرار می گیرد جهت تست نیز می توان وضعیت زنجیر را بررسی نمود .
۱۵ – نتایج بازرسی درام :
درام مجموعه ای است جهت جمع و باز کردن سیم بکسل ، در بازرسی از درام وضعیت شیارها ، وضعیت هدایت کننده سیم بکسل Rope Guide ، وضعیت بست کابل روی درام ، میزان کابل باقی مانده روی درام ، عملکرد Load Cell تناسب نشست سیم بکسل بر روی شیارها و روغنکاری شیارها مورد بررسی قرار می گیرد .
در برخی از جرثقیلها از سیم بکسل جهت جابجایی بار استفاده می گردد . در بازرسی از سیم بکسل از استانداردهای زیر استفاده می گردد . ISO 4308/1 , ISO 4309 , ISO 2262 , BS 6570 , ISO 4309 .
در این مرحله بررسی می گردد سیم بکسل پیچش و موج شکستگی ، لهیدگی ، سایش ، سوختگی و زنگ زدگی نداشته باشد . بازشدگی و چند رشته شدن و مواد فوق به هیچ وجه مورد قبول نمی باشد . تحمل ظرفیت مجاز سیم بکسل منوط به تعداد رشته ها ، بافت و قطر سیم بکسل می باشد . در خصوص سیم بکسل ها نیز می توان متناسب با جداول مندرج در استانداردها ، در آزمایشگاههای مربوطه سیم بکسل را تحت تنش های کششی ، پیچش و پرشی مورد آزمون قرار دارد .
۱۶ – نتایج بازرسی قرقره :
در بازرسی از قرقره های جرثقیل وضعیت ظاهری قرقره ، وضعیت قاب ، وضعیت چرخش قرقره وضعیت محور و روغنکاری اجزاء گردان ، مارکینگ شرکت بکسل در شیار قر قره مورد بازرسی قرار می گیرد .
۱۷ – نتایج بازرسی کابین :
در جرثقیلهای سنگین که اپراتور از داخل کابین به هدایت جرثقیل می پردازد رعایت کلیه موارد ایمنی و استاندارد های مرتبط الزامی می باشد از جمله این استانداردها می توان به ISO 8566 , ISO 8565 اشاره نمود .
دراین مرحله وضعیت قرار گیری کابین بر روی جرثقیل ، موقعیت تجهیزات کنترلی داخل کابین ، مسیر حرکت کابین نوسانات و لرزش های کابین هنگام حرکت ، موقعیت و محل نصب درب کابین ، شیشه های کابین که می بایست از نوع سکوریت باشد ، نصب کپسول آتشنشانی یا تجهیزات مشابه جهت اطفاء حریق احتمالی ، عایق حرارتی کف کابین ، سپر حرارتی کابین که خصوصاٌ در مورد کابین هایی که بر روی کوره های ذوب استفاده می گردد الزامی است ، سیستم روشنایی کابین که با توجه به محیط مورد استفاده تامین می گردد . در شرایطی معمولی پیشنهاد می گردد از دو عدد لامپ ۳۶ W استفاده گردد ، صندلی کابین می بایست ۲۷۰ تا ۲۵۰ درجه گردش نماید . موقعیت قرار گیری نیز نسبت به نقطه وسط کابین می بایست به میزان ۸۰ mm به جلو و عقب و ۵۰ mm به طرف چپ و راست باشد . بهتر است کابین دارای عایق صوتی نیز باشد . از موارد دیگر که مورد بازرسی قرار می گیرد . استحکام سقف و کف کابین ، دارا بودن سیستم هشدار و عملکرد آن ، سیستم تهویه مطبوع کابین که با توجه به دمای خارج ، دمای داخل کابین می بایست بین ۳۰ تا ۱۵ درجه سانتی گراد باشد . در کابین هایی که دارای سیستم
مانیتورینگ می باشند الزامی است این سیستم نیز به طور کامل مورد بازرسی قرار می گیرد .
۱۸ – نتایج بازرسی از Spreader:
در جرثقیلی که جهت جابجایی کانتینر مورد استفاده قرار می گیرد جهت سهولت در جابجایی از Spreader استفاده می گردد.
در این مرحله با مشاهده مشخصات شرکت سازنده به بازرسی وضعیت باز و بسته شدن دهانه ها ، وضعیت قرقره ها ، وضعیت سیم بکسل ها ، تناسب سیم بکسل ها در هنگام بار برداری و تخلیه زمان و سرعت باز و بسته شدن فک ها ، چرخش ، عملکرد سیم جمع کن ها ، وضعیت Piping Hydraulic وضعیت جک های هیدرولیکی ،وضعیت رنگ و وضعیت عملکرد Anti Sway پرداخته می گردد.
توضیح اینکه Anti Sway سیستمی است که در مواقعی که وزش باد بیش از حد باشد . با اینکه سرعت باز و بسته شدن فک ها زیاد شده و منجر به لرزش ها و تکان های بیش از حد Spreader گردد دستور به قطع عملکرد جرثقیل می دهد .
۱۹ – نتایج اندازه گیری خیز پل :
یکی از بازرسی های ادواری که بر روی جرثقیل هابطور سالیانه انجام می گردد اندازه گیری خیز پل در جرثقیل های پل دار و یا تست بار در جرثقیل های دیگری می باشد که عملکرد ظرفیت جرثقیل تحت بار ۱٫۲۵ تا ۱ برابر ظرفیت مورد آزمایش قرار می گیرد .
در جرثقیلهای پل دار نحوه آزمون بدین ترتیب می باشد که جرثقیل تحت بار ۱۲۵% بار اسمی قرار گرفته و مقدار اختلاف خیز ثبت می گردد . این مقدار مطابق استاندارد (BS 466 ) می بایست کمتر از ۱/۷۵۰ دهانه (Span) جرثقیل باشد .
۲۰ – شناسنامه و مشخصات فنی الکتروموتور بالابر اصلی :
در بازرسی الکتروموتور ، اولین نکته توجه داشتن به دارا بودن مشخصات فنی با توجه به موارد زیر میباشد که این مشخصات فنی اغلب بر روی یک پلیت فلزی درج شده و سپس پلیت مربوطه بر روی بدنه الکترموتور نصب می گردد.
a) پس از خرابی الکتروموتور ، هنگام تعمیر ابتدا تعمیرکار می بایست از روی پلاک مشخصات فنی الکتروموتور پارامترهای آن را از قبیل ولتاژ کاری ، جریان نامی و … را دریافت نماید .
b) در هنگام اندازه گیری پارامترهای الکتریکی که در بند مربوط به خود داده می شود ، می بایست با ولتاژ کاری و جریان نامی الکتروموتور با توجه به مشخصات فنی مقایسه گردد تا صحت کارکرد پارامترهای الکتریکی الکتروموتور تایید گردد.
c) المانهای حفاظتی الکتروموتور از جمله بی متال که در تابلوی الکتریکی نصب می گردند ، با توجه به جریان نامی الکتروموتور تعیین می گردند .
d) درجه حفاظت الکتروموتور (IP) با توجه به آنچه که در مشخصات فنی الکتروموتور موجود می باشد بازرسی می گردد که در بند مربوط به خود شرح داده می شود .
۲۱ – شناسنامه و پلاک مشخصات فنی الکتروموتور بالابر کمکی :
توضیحات مشابه ردیف ۲۰ می باشد.
۲۲ – شناسنامه و پلاک مشخصات فنی الکتروموتور حرکت طولی :
در جرثقیلهای پل دار جهت حرکت طولی از دو دستگاه الکتروموتور استفاده می گردد که از جمله مواردی که باید مد نظر داشت ، مشابه بودن پارامترهای الکتریکی آنها باتوجه به مشخصات فنی الکتروموتورها می باشد و دیگر موارد نیز مشابه توضیحات در ردیف ۲۰ می باشد .
۲۳ – شناسنامه و پلاک مشخصات فنی الکتروموتورهای حرکت عرضی :
توضیحات مشابه ردیف ۲۲ می باشد .
۲۴ – نتایج بازرسی تابلوی الکتریکی جرثقیل :
تابلوی الکتریکی ، محفظه ای است که ادوات الکتریکی اعم از فیوزها ، کنتاکتورها ، رله های حفاظتی و… در آن قرار می گیرند که در بازرسی موارد زیر مورد توجه قرار می گیرند :
a) ابعاد محفظه تابلوی الکتریکی باید به اندازه ای باشد که ادوات الکتریکی بکار رفته در داخل آن به طرز صحیح در مکان خود نصب شده باشند و هیچ المانی به علت کمبود مکان ، معلق در داخل تابلو قرار نگیرد .
b) ترمینالهای قدرت و کنترل تعبیه شده در داخل تابلو ، می بایست متناسب با سایز ورودی کابلها بوده و طبق استاندارد فقط یک سر سیم در داخل ترمینال مربوطه سر بندی شود .(EN 60204-1)
c) سر سیمها می بایست از طریق کابل شوی مناسب ، در داخل ترمینالهای مربوطه سربندی شوند و بر روی سر سیمها یا ترمینالها ، طبق نقشه ساخت شماره گذاری گردند تا در مواقع خرابی ، تعمیرکار بتواند از روی شماره ها ، مدار الکتریکی را تعقیب نماید .
d) سیم کشی های داخل تابلو می بایست از آرایش منظمی برخوردار بوده و سیم ها از داخل داکت مخصوص که در داخل تابلو نصب شده اند ، عبور نماید .
e) اطمینان از کارکرد صحیح ادوات الکتریکی تعبیه شده در داخل تابلو و شل نبودن سربندی سیم ها در داخل ترمینالهای آنها )از جمله ، کنترل فاز و کنترل بار ( .
f) بررسی سیستم حفاظتی تابلو )ارتینگ(
g) بررسی درجه حفاظت تابلو (IP) ، که شامل چک نمودن بدنه تابلو و درب آن و نیز بررسی عملکرد قفل و بستهای مربوطه ، محل ورود و خروج کابلهای برق به تابلو و سربندی سر سیمها و …. می شود .
۲۵ – نتایج بازرسی و تست الکتروموتور بالابر اصلی :
در این قسمت ، جهت اطمینان از صحت کارکرد الکتروموتور ، پارامترهای الکتریکی الکتروموتور توسط یک دستگاه مولتی متر کلمپی که دارای بر چسب کالیبراسیون می باشد طبق روش زیر تعیین می گردد و سپس با مشخصات فنی الکتروموتور مقایسه می گردد .
پس از اندازه گیری ولتاژ ، با ولتاژ کاری الکتروموتور مقایسه می گردد که طبق استاندارد میبایست در محدوده ۵% ± ولتاژ کاری باشد و در صورتی که ولتاژ اندازه گیری شده در خارج از محدوده باشد عملکرد الکتروموتور عدم تائید می باشد .
برای تعیین جریان ، ابتدا جریان کشیده شده توسط سه فاز اندازه گیری شده و سپس با جریان نامی الکتروموتور مقایسه می گردد در صورتیکه جریانی بیشتر از جریان نامی الکتروموتور بکشد (در هر فاز ) مردود اعلام می گردد و می بایست به وضعیت الکتریکی الکتروموتور یا مدارهای الکتریکی مربوط به آن رسیدگی شود .
۲۶ – نتایج بازرسی الکتروموتور بالابر کمکی :
توضیحات مشابه آیتم ۲۵ می باشد .
۲۷ – نتایج بازرسی الکتروموتور حرکت طولی :
با توجه به اینکه حرکت طولی دارای دو دستگاه الکتروموتور می باشد ، روی تک تک آنها بازرسی طبق آیتم شماره ۲۵ بعمل می آید و نتایج بازرسی اعلام می گردد .
۲۸ – نتایج بازرسی الکتروموتور های حرکت عرضی :
توضیحات مشابه آیتم ۲۵ می باشد .
۲۹ – نتایج بازرسی سیستم کنترل :
سیستم کنترل جرثقیل یا از طریق کلید فرمان و یا از طریق کابین صورت می گیرد که موارد بازرسی به شرح زیر می باشند .
در صورتیکه کنترل جرثقیل از طریق کلید فرمان صورت گیرد :
بازرسی ظاهری کلید فرمان شامل قاب کلید فرمان ، عملکرد کلیدهای مربوطه و نیز دارا بودن برچسب عملکردی نشان دهنده کلیدها ، سالم بودن در پوش کلیدها و ….
کلید فرمان لازم است مجهز به یک کلید stop جهت قطع نمودن مدار فرمان باشد
ولتاژ کاری کلید فرمان طبق استاندارد می بایست حداکثر ۱۱۰ v باشد یا مجهز به ترانس ایزوله باشد . (طبق استاندارد CMAA )
کلید فرمان در صورتیکه دارای کابل کنترل باشد ، (از راه دور نباشد ) لازم است مجهز به به یک سیستم نگهدارنده باشد که معمولاٌ دو رشته سیم بکسل در مکانهای مخصوصی که در بالای کلید فرمان موجود می باشد ، نصب می شوند و مجموعه کلید فرمان را نگه میدارند ، در صورتیکه کنترل جرثقیل در داخل کابین صورت گیرد علاوه بر توضیحات فوق ، لازم است محل قرار گیری اهرمهای کنترل کننده و عملکرد آنها و نیز موارد مربوط به کابین که در قسمت مکانیکی توضیح داده شده است ، مورد توجه قرار گیرد.
از جمله موارد کنترلی که لازم است بررسی گردد ، محدود کننده های حرکت بالابر و حرکتهای طولی و عرضی می باشند .
در حرکت بالابر لازم است بالابر مجهز به یک وسیله قطع کننده )لیمیت سوئیچ ( باشد تا قبل از برخورد مجموعه هوک با زمین ، جریان مدار الکتروموتور بالابر را قطع نماید.
حرکت طولی و عرضی نیز می بایست مجهز به یک وسیله قطع کننده باشند تا در انتهای مسیر ، جرثقیل به End Stop های تعبیه شده برخورد ننماید.
۳۰ – نتایج بازرسی سیستم الکترومگنت :
در صورتیکه جرثقیل مجهز به سیستم مگنت باشد لازم است موارد زیر مورد توجه قرار گیرد :
a) در مورد سیستم کنترل مگنت جرثقیل باید دقت کافی بعمل آید که رهاسازی مگنت توسط دو عدد کلید به صورت همزمان صورت گیرد تا در صورت خطای سهوی اپراتور باعث سقوط بار و خطرات احتمالی نگردد.
b) سیستم مگنت لازم است مجهز به یک باتری BACKUP باشد تا حداقل به مدت ۲۱ دقیقه در صورت قطع برق ، برق سیستم مگنت را نگه دارد تا باعث سقوط ناخواسته بار نگردد. طبق استاندراد(FEM)
c) تابلوی الکتریکی سیستم مگنت و یکسو کننده ها ، طبق توضیحات داده شده در آیتم شماره ۲۴ بازرس و چک می گردد.
d) زاویه قرار گیری هوک جرثقیل که مجموعه سیستم مگنت بر روی آن سوار می باشند ، لازماست توسط اپراتور در زوایای مورد نیاز قابل کنترل باشد.
۳۱ – نتایج بررسی وضعیت کابل :
در این قسمت از رویه بازرسی طریقه اجرای کابل کشی ها ، روکش کابل و نیز جنس کابل با توجه به دمای محیط طبق توضیحات ذیل مورد بازرسی قرار می گیرند.
طریقه اجرای کابل کشی :
کابل برق رسان جرثقیل ها عموماٌ دارای عایق و غلاف پلی وینیل کلراید با ولتاژ اسمی ۴۵۰/۷۵۰ V می باشند که می بایست طبق استاندارد EN 60204-1 ، طوری اجرا گردند که به صورت اتفاقی در دسترسی افراد قرار نگیرند و با توجه به مسیر کابل کشی ممکن است تمهیداتی از قبیل سینی کابل ، لوله های مخصوص کابل کشی و یا داکت استفاده شود ، در مورد قسمتی از مسیر کابل که مربوط به ریل حرکتهای طولی و عرضی می باشند ، کابلها می بایست به صورت فستونی ( هلالی شکل ) و توسط بستهای نگهدارنده و متناسب با سایز کابلها ، بر روی ریلهای مربوطه نصب شده که در این مورد نیز حرکت بستهای نگهدارنده بر روی ریلهای مربوطه و طریقه نصب کابل بر روی آنها و هدایت کابلها با حرکت جرثقیل (طولی و عرضی) به دقت مورد بازرسی قرار می گیرند .
از جمله مواردی که می بایست توجه داشت ، تعداد بستهای نگهدارنده با توجه به طول مسیر ، متناسب بودن سایز بستهای نگهدارنده با سایز کابلهای مربوطه ، رعایت حریم ولتاژ کابلها و ……
در صورتیکه طول کابل نسبت به طول مسیر کوتاه بوده و نیاز به اتصال می باشد ، اگر در محیط سر پوشیده باشد ، لازم است اتصالات از طریق ترمینالهای مناسب با سایز کابلها است گرفته و ترمینالهای مربوطه در یک محفظه مناسب و در مکانی مناسب محکم شوند.
در صورتیکه اتصالات در فضای باز انجام گیرد ، اتصالات می بایست از طریق مفصل بندی انجام گیرد.
در مورد روکش عایقی کابل لازم است موارد زیر مورد توجه قرار گیرند.
دقت کافی بعمل آید که روکش عایقی کابلهای اجرائی پس از اجرا دچار خرابی و آسیب دیدگی در اثر ضربه نشده باشند .
سیم ها و کابلها باید دارای علامتی از سازنده باشند به صورت یک نخ مشخصه یا نام سازنده یا علامت تجارتی باشند مشخصه و سطح مقطع سیم و کابلها باید بر روی آنها علامت گذاری گردد.
سیم ها و کابل هائی که در دمای هادی بیش از ۷۰ درجه سانتی گراد بکار می روند ، باید با کد مشخصه یا بیشینه دمای هادی نشانه گذاری شوند . نشانه گذاری ممکن است به صورت چاپ یا علائم برجسته روی عایق یا غلاف سیم و کابل باشد.
کلید نشانه ها لازم است خوانا بوده و نشانه های چاپ شده با دوام باشند.
۳۲ – بررسی کلی IP :
همانگونه که قبلاٌ توضیح داده شد از روی پلاک مشخصات فنی الکتروموتور ، درجه حفاظت الکتروموتور تعیین می گردد ، که مطابق با جدول زیر ، IP الکتروموتور با توجه به شرایط فیزیکی محیط بررسی می گردد .
جدول مربوط به اولین عدد پشت IP