هفته‌ای که گذشت، بار دیگر زنگ خطر را برای ایمنی محیط کار در ایران و جهان به صدا درآورد. از ۱۶ تا ۲۲ مردادماه، شاهد وقوع حوادث کاری تلخی بودیم که جان چندین کارگر را گرفت و خانواده‌های بسیاری را داغدار کرد.
در این گزارش خبری، به بررسی مهم‌ترین حوادث این هفته می‌پردازیم؛ از مرگ دلخراش کارگران در عمق چاه تا بی‌توجهی به حقوق اولیه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و چالش‌های قانونی در حوزه ایمنی پیمانکاران.
این گزارش، روایتی از قصورها، کمبودها و جان‌هایی است که در غفلت از دست رفتند.
مرگ‌های سریالی در ساوه و زرندیه: فاجعه در عمق چاه شاید تلخ‌ترین حادثه کاری هفته به شهرستان زرندیه در استان مرکزی بازگردد؛ جایی که ۷ کارگر در یک شرکت به داخل چاه فاضلاب سقوط کردند. این حادثه دلخراش به مرگ ۳ نفر به دلیل استنشاق گازهای سمی و مصدومیت ۴ تن دیگر منجر شد. شدت این فاجعه به حدی بود که حال یکی از مصدومان وخیم گزارش شده است. این کارگران در کارخانه "دنا سلولز" و حین لایروبی چاه دچار این حادثه شدند. این تنها حادثه مرگبار در این منطقه نبود. شهرستان ساوه نیز در چند روز شاهد مرگ ۵ کارگر بود. یکی از این کارگران، مردی ۴۰ ساله بود که بر اثر سقوط جسم سنگین در یک واحد صنعتی جان باخت. این حوادث زنجیره‌ای، انتقاد شدید خانه کارگر ساوه را به همراه داشت که خواستار بررسی جدی و اقدامات پیشگیرانه از سوی بازرسان اداره کار و دادستان شد.
آتش، دود و مسمومیت: از کارگاه چوب تا تولیدی مبل آتش‌سوزی‌ها نیز در این هفته قربانیان خود را گرفتند: مرگ دو کارگر افغانستانی: در جاده ساوه، یک کارگاه مصنوعات چوبی دچار حریق گسترده شد و پیکر دو کارگر مهاجر افغانستانی در میان شعله‌های آتش پیدا شد.
مصدومیت ۱۲ کارگر در مهاباد: آتش‌سوزی در یک کارگاه تولید مبل در مهاباد، ۱۲ کارگر را با علائم مسمومیت ناشی از دود راهی بیمارستان کرد. مسمومیت ۶ زن در قم: در یک کارگاه کفاشی در قم، انتشار گاز مونوکسید کربن باعث مسمومیت ۶ کارگر زن شد.
حریق در گمرک کاوه: انبار گمرک منطقه ویژه اقتصادی کاوه نیز دچار آتش‌سوزی گسترده شد که خوشبختانه تلفات جانی نداشت اما خسارات مالی سنگینی به بار آورد.
رانندگان تاکسی اینترنتی: کارگرانی بی‌حمایت با نام «کاربر» فوت یک راننده تاکسی اینترنتی در حین سفر، بار دیگر مشکلات این قشر زحمتکش را به سطح افکار عمومی آورد. به گفته امید محبی، رئیس انجمن صنفی رانندگان تاکسی اینترنتی قم، این شرکت‌ها هیچ‌گونه حمایتی از رانندگان در زمان بروز حوادثی مانند تصادف، سرقت، درگیری و یا انفجار خودرو نمی‌کنند و خود را موظف به هیچ نوع بیمه‌ای نمی‌دانند. راننده‌ای که اخیراً فوت شده، احتمالاً به دلیل ساعت کاری بالا جان باخته است و خانواده او برای پیگیری مستمری با مشکل مواجه است، زیرا این سکوها متولی خاصی ندارند. این شرکت‌ها با استفاده از واژه «کاربر» به جای «کارگر»، از پذیرش مسئولیت‌های قانونی خود شانه خالی می‌کنند، در حالی که این افراد انسان‌های واقعی هستند که حقوقشان ضایع می‌شود.
چالش‌های قانونی ایمنی:
۷۰ درصد حوادث فوتی در کارگاه‌های پیمانکاری سیدابوالفضل اشرف منصوری، عضو شورای عالی حفاظت فنی، آماری تکان‌دهنده ارائه می‌دهد: بیش از ۷۰ درصد حوادث کاری منجر به فوت یا نقص عضو، در کارگاه‌های پیمانکاری رخ می‌دهد. او به شدت از حذف الزام گواهینامه صلاحیت ایمنی برای شرکت پیمانکاران در مناقصات انتقاد کرد. به گفته وی، در پیش‌نویس جدید "آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری"، نظارت‌ها و کمیته‌های بررسی حذف شده و تصمیم‌گیری به یک فرد در اداره کار سپرده شده است که راه را برای تصمیمات شخصی و بدون بررسی دقیق باز می‌کند. این کارشناس حوزه ایمنی تاکید می‌کند که این قوانین باید در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز که اغلب از قانون کار تبعیت نمی‌کنند، به صورت یکپارچه اجرا شوند تا جلوی حوادث بیشتر گرفته شود.
دوره تحلیل علل ریشه ای حوادث (RCA) به تو کمک میکنه . . .
نگاهی به سایر حوادث هفته
- مرگ کارگر معدن: در کلاته رودبار دامغان، یک کارگر ۳۲ ساله به نام ابوالفضل دهقان بر اثر ریزش معدن زغال سنگ جان باخت.
- جان‌باختن محیط‌بان: محمود شهمرادی، محیط‌بان پارک ملی گلستان، در درگیری با شکارچیان غیرمجاز به شهادت رسید.
- فوت بر اثر گرمازدگی: یک کارگر جوان شرکتی در پالایشگاه پارس جنوبی به دلیل گرمای شدید هوا دچار ایست قلبی شد و جان خود را از دست داد.
- سقوط مرگبار تیر برق: در ایرانشهر، یک مامور اداره برق به نام «شاه‌نظر قلندرزهی» بر اثر سقوط تیر برق حین جابجایی، جان باخت.
- حادثه در آمریکا: برخورد یک بالگرد حامل کارگران با کشتی در رودخانه می‌سی‌سی‌پی آمریکا، منجر به مرگ ۲ نفر شد.
مرور حوادث کاری این هفته نشان می‌دهد که از ضعف قوانین و نظارت‌ها گرفته تا عدم پایبندی به اصول اولیه ایمنی، همگی دست به دست هم داده‌اند تا محیط کار را به مکانی ناامن برای نیروی کار تبدیل کنند. تا زمانی که نگاهی جامع و مسئولانه به مقوله ایمنی وجود نداشته باشد و جان کارگران به عنوان یک اولویت اصلی در نظر گرفته نشود، متاسفانه باید هر هفته شاهد تکرار این اخبار تلخ باشیم.
