در معادن زیرزمینی زغال سنگ و اشترک های زغالی و کارگاه های زغالی به دلایل مختلف احتمال خودسوزی زغال وجود دارد .ویا احتمال دارد حریق ناشی از خطای انسانی و تجهیزات معدنی و تجهیزات برقی منجر به آتش گرفتن زغال شود .
ویا خودسوزی زغال باعث اتش سوزی گسترده در داخل معدن شود.
سخت ترین و مشکل ترین و خطرناک ترین عملیات امداد ونجات در معادن زیرزمینی زغال سنگ مربوط به انفجار و حریق های معدنی می باشد.
چون در عملیات اطفال حریق خودسوزی زغال و آتش سوزی ها احتمال انفجار گاز های حاصله از حریق زغال وجود دارد .
و گازهای متصاعد شده از خود سوزی زغال سنگ عبارت است از
۱_گاز متان (منفجر شونده در عیار ۵ تا ۱۵)
۲_مونو اکسید کربن ( منفجر شونده در عیار ۱۲/۵ تا ۷۵ در صد)
۳_ گاز سولفید هیدروژن
۴_گاز دی اکسید گوگرد
۵_و اکثر گازهای آلی و...
که این گاز یا سمی و یا منفجر شونده هستند
و در خود سوزی زغال‌سنگ احتمال انفجار ناخواسته و یا خودبه‌خود وجود دارد.
در رابطه با آتش سوزی در اکلون ۳
این حریق از داخل کارگاه ب۱ مابین افق۳ و افق۴ اتفاق افتاد که در اثر خودسوزی زغال بود و چوب بست های داخل کارگاه و لارده ها و جرزبندی های و لارده های اشترک افق۴ دچار حریق شد.
با توجه به حجم زیاد آتش سوزی مهار با کپسول و آب امکان پذیر نبود .
اقدامات انجام شده جهت جلوگیری از این حریق و خود سوزی زغال به شرح زیر بود.
۱_تخلیه کامل معدن (هیچ کس داخل معدن نباشد)
۲_عدم اجازه ورود به تونل به تمام پرسنل
۳_ مجهز شدن گروه امداد و نجات به رسپیراتور جهت بررسی ابعاد و حجم حریق و محل حریق
۴ _تشکیل جلسه مدیریت بحران
۵_خاموش کردن وانتیلاتورهای مربوط به این قسمت معدن
۶ _نصب پرده نسوز در اشترک پایینی جهت جلوگیری از رسیدن اکسیژن در کوتاهترین زمان ممکن
۷ _در هنگام عملیات تمامی افراد امداد و نجات مجهز به رسپیراتور باید باشند
۸ _نصب دیوار های ضد انفجار در مسیر های ورودی و خروجی هوا به محل حریق
۹_در داخل دیوارها باید لوله فلزی ۴ اینچ جهت گازسنجی در نظر گرفته شود بعداز گاز سنجی سریعتر بسته شود تا اکسیژن نرسد
۱۰ _ در دیوار نزدیک به محل حادثه دریچه ای جهت بازرسی از محل حریق در نطر گرفته شود ودر هنگام بازرسی با مجهز به رسپیراتور باشیم و با احتیاط وارد شویم دریچه باید دو درب داشته باشد که موقع واردشدن نگذاریم هوا به محل حریق برسه
۱۱_درز و شکاف های موجود در سطح زمین که در اثر استخراج و تخریب کمر بالا بوجود آمده باید پر و بطور کامل مسدود شود
۱۲ _هر روز باید گاز سنجی و نتایج ثبت شود
۱۳ _احتمال دارد دیواره ها بعد از خشک شدن نشتی هوا داشته باشد باید هر روز بازرسی و از طرق گل و یا گچ و یا سیمان ایزوله و عایق بندی شود
۱۴ _هر نقطه‌ای از معدن که احتمال ورود هوا به محل حادثه وجود دارد باید مسدود شود
۱۵_در هنگام عملیات بعلت اینکه غلظت مونواکسید کربن بالا میباشد و انعکاس نور چراغ وجود دارد باید چراغ را در روی کلاه نصب نکنیم در دست بگیریم چون روی کلاه باشد جلوتر نمی توانیم ببینیم
۱۶ _ هنگام عملیات بعلت وجود گازهای منفجر شونده باید سر چراغ و محل اتصال ها را بازرسی شود که پیچ ها محکم بسته شده و از لحاظ ایمن بودن مطمئن شویم
۱۷ _در صورت بوجود آمدن مشکل برای گروه امداد و نجات باید سریعتر به محل امن برگردیم
۱۸_همراه رسپیراتور باید خودنجات داشته باشیم احتمال دارد در هنگام عملیات رسپیراتور دچار مشکل شود
۱۹ _ گروه امداد ونجات باید مجهز به دستگاه ها کمک رسپیراتور باشند اگر کسی دچار گاز گرفتگی شد سریعتر اکسیژن و کمک های اولیه انجام دهند
۲۰_افراد آموزش دیده و ماهر و سالم و با قدرت بدنی بالا برای این کار در نظر گرفته شود
۱۵_در هنگام گاز سنجی از داخل لوله ها باید غلظت گاز ها نسبت به روز های قبل کمتر شود در غیر اینصورت نشتی هوا به محل حادثه وجود دارد
