واژه سرطان در فارسی به معنی چنگال یا خرچنگ است. کلمه سرطان تنها برای یک بیماری به کار نمی‌رود، بلکه این واژه همگانی به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که در آن برخی از بافت‌ها در اندام‌های گوناگون بدن رشد می‌كنند و تكثیر می‌شوند. هنگامی که این بافت‌ها خارج از کنترل رشد کردند، ایجاد توده‌ای می‌کنند که به آن غده (تومور) می‌گویند و ممکن است خوش خیم یا بد خیم (کشنده) باشد. همه تومورها سرطان‌زا و کشنده نیستند، زیرا بیشتر آنها خوش خیم‌اند.
سرطان دیگر یك بیماری ترسناک و مرگبار نیست. پیشرفت‌های اخیر در حوزه علم و تکنولوژی، سرطان را از بیماری لاعلاج و مرگ آور، به یک بیماری قابل درمان تبدیل كرده است. خوشبختانه بیشتر سرطان‌ها، از جمله سرطان ریه، در صورت شناخته شدن و انجام اقدامات بهداشتی درمانی ویژه، قابل کنترل و پیشگیری هستند. بنابراین فرد مبتلا می‌تواند با یاری پزشک، اولین نشانه‌های هشداردهنده سرطان را تشخیص داده و در برابر آن، عكس‌العمل مناسب نشان دهد. بهترین راه مقابله با سرطان، پیشگیری از بروز این بیماری است. تقریبا حدود 80 درصد سرطان‌ها با رعایت موارد بهداشتی در محیط کار، قابل پیشگیری و درمان می‌باشند. لازم به ذكر است كه تشخیص بموقع بیماری می‌تواند شانس بهبود را به شدن افزایش دهد.
بیماری‌های شغلی تعداد زیادی از بیماری‌ها را شامل می‌شوند که از جمله آنها می‌توان سرطان ریه را برشمرد. امروزه در طب صنعتی، بیماری‌های شغلی ریه به ویژه سرطان ریه از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است؛ زیرا ریه هم مدخلی است برای ورود مواد سمی و هم اندامی است که مورد تهاجم این مواد واقع می‌شود. سرطان‌های شغلی، به خصوص سرطان ریه، یکی از معضلات مهم صنعت هستند. معمولا سرطان‌های شغلی در اثر تماس بدن با مواد شیمیایی و پرتوها یا تنفس گرد و غبار و خوردن برخی ازمواد شیمیایی سرطان‌زا رخ می‌دهند.
با شناخت عوامل به وجود آورنده سرطان‌های شغلی به ویژه سرطان ریه در محیط كار می‌توان آنها را تحت کنترل درآورد. بدون شک موثرترین وسیله پیشگیری از بروز سرطان‌های شغلی، حذف مواد سرطان‌زا از فرآیندهای صنعتی می‌باشد. حساس‌ترین اندام بدن انسان که همواره در معرض عوامل زیان‌آور موجود در محیط‌های كار قرار می‌گیرد، دستگاه تنفسی است. به همین دلیل حفاظت کامل از این دستگاه حایز اهمیت فراوان می‌باشد. پژوهش‌های پزشکی نشان داده‌اند که اختلالات تنفسی گوناگون ناشی از قرارگرفتن افراد در معرض مواد مضر موجود در محیط کار هستند. به طور کلی یکی از مهمترین راه‌های تماس بدن با مواد زیان آور سرطان‌زا در صنایع نفتی و شیمیایی، راه تنفسی است.
سرطان‌های دستگاه تنفسی از اهمیت زیادی برخوردارند، زیرا بسیار فروان هستند و درصد زیادی از مرگ و میرها را به خود اختصاص می‌دهند. عوامل محیطی (به ویژه عوامل آلوده کننده محیط وصنایع) در بروز آنها نقش موثر دارند. سرطان‌های دستگاه تنفسی ممکن است در بینی، حلق، حنجره، نایژه‌ها، بافت‌های پوششی و اسفنجی ریه یا پرده جنب به وجود آید.
سرطان ریه در سراسر دنیا، یکی از شایع‌ترین علت مرگ و میر بیماران مبتلا به سرطان در هر دو جنس (مرد و زن) است. متاسفانه میزان بروز آن به طور مستمر در حال افزایش است. سرطان ریه، به عنوان خطری برای کارکنانی که در معرض گرد و غبارو گازهای شیمیایی قرار دارند، شناخته شده است. متاسفانه سرطان ریه در مراحل اولیه هیچ نشانه‌ای ندارد و بیماران بیشتر زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که بیماری در مراحل پیشرفته قرار دارد. شاید به همین علت باشد که سرطان ریه از کشنده‌ترین سرطان‌ها به شمار می‌رود. شایع‌ترین سرطان بدخیم در دستگاه تنفس، سرطان نایژه است.
برخی از منابعی که دارای خطر سرطان‌زایی، به ویژه در ریه‌ها می‌باشند عبارتند از: معادن آرسنیک، پنبه نسوز، اورانیوم، صنایع تولید پنبه نسوز، تولید کنندگان مواد نسوز عایق‌کاری، معادن مواد پرتوزا (مانند اورانیوم، گاز رادون، زغال سنگ)، کارخانه‌های آسیاب کردن آرسنیک، آبکاری کروم وکارخانجاتی که با ترکیبات کلرومتیل، متیل اترها و هیدروکربن‌های چند حلقوی کار می‌کنند. نکته مهم این است که اگرکارکنان این مراکز سیگار هم بکشند، احتمال ابتلای آنان به سرطان ریه بشدت افزایش می‌یابد. دراین مقاله راه‌های پیشگیری از بروز سرطان ریه در صنعت به زبان ساده بیان می‌شود.
هرگز سیگار نکشید
مصرف سیگار، یکی از مهمترین عوامل بروز سرطان و به ویژه سرطان ریه است. امروزه اثرات سرطان‌زایی دود سیگار با تجربیاتی بی‌شماری به اثبات رسیده است. زیان‌های ناشی از مصرف دخانیات به ویژه سیگار بر هیچ کس پوشیده نیست. مواد سرطان‌زای موجود در سیگار وارد بدن می‌شود و آسیب سرطانی ایجاد می‌کند.
انجمن سرطان آمریکا اعلام نموده است که مصرف سیگار عامل مرگ ناشی از سرطان ریه به میزان 90 درصد در مردان و 79 درصد در زنان است. تحقیقات نشان داده است که سیگار کشیدن در افزایش سرطان ریه، به ویژه در کارکنانی که در معرض مواد سرطان‌زا هستند، موثر می‌باشد.
چنانچه فردی سیگاری هستید باید هر چه سریع‌تر آن را ترک کنید. البته ترک سیگار کمی مشکل است، اما غیر ممکن نیست؛ بنابراین با انجام اقدام اساسی خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهید.
شانس ابتلا به سرطان ریه افراد سیگاری، تقریبا 13 برابر افراد غیرسیگاری است. به طور کلی یکی از اقدامات اساسی جهت پیشگیری از بروز سرطان‌ها، به ویژه سرطان ریه خودداری از مصرف سیگار است؛ به عبارت دیگر ترک سیگار و عدم مصرف مواد مخدر، یکی از بزرگترین عوامل پیشگیری از بروز سرطان است.
در صورت ترك سیگار، شانس ابتلای كاركنان به سرطان بلافاصله کاهش می‌یابد. سرطان ریه شایع‌ترین نوع سرطان در جهان است و بیشترین علت مرگ و میر دراثر سرطان درمردان و زنان را تشکیل می‌دهد.
انجمن صنایع داروسازی فرانسه اعلام کرده است که ترک سیگار همراه با مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزی‌ها مانند زردآلوی تازه یا خشک شده، هندوانه، طالبی، کلم سبز و اسفناج، در پیشگیری از بروز سرطان ریه نقش عمده دارد؛ زیرا کاروتن موجود در سبزی‌ها و میوه‌های نامبرده به عنوان یک عامل بازدارنده در مقابل بروز غده سرطانی عمل می‌كند. از طرفی سیگار میزان ویتامین (ث) در بدن را کم می‌کند.
سرطان ریه به شدت با مصرف دخانیات، به ویژه سیگار همراه است. تقریبا بیش از 95 درصد تمام بیماران سرطان ریه سیگاری هستند. در واقع بیشتر بیماران مبتلا به سرطان که پزشکان آنان رامورد معاینه قرار داده‌اند، یا افراد سیگاری بوده‌اند یا کسانی هستند که قبلا به دخانیات اعتیاد داشته‌اند.
هر چه شخص دود سیگار را عمیق‌تر به داخل ریه‌ها بفرستد، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه است. کارکنانی که با افراد سیگاری ارتباط پیوسته و مستقیم دارند (جریان‌های محیطی و تنفسی دود سیگار) آمادگی ابتلا به سرطان ریه را دارند، حتی اگر خودشان هم سیگاری نباشند. بنابراین حضور درمحیطی که دیگران در آن سیگار می‌کشند خطراتی برای افراد غیر سیگاری به همراه دارد. احتمال ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار نمی‌کشند، ولی همنشین سیگاری‌ها هستند تقریبا 1.5 برابر است.
به طور کلی مهمترین روش پیشگیری از بروز سرطان ریه، خودداری از مصرف سیگار است. برای جلوگیری از بروز سرطان ریه در بین کارکنان مراکز صنعتی، نفتی و شیمیایی، خودداری از مصرف سیگار، به ویژه درمحیط کار توصیه می‌شود.
از وسایل ایمنی استفاده کنید
استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند ماسک‌ها و پوشش‌های ایمنی مخصوص صورت می‌تواند تا حد زیادی از بروز سرطان ریه ممانعت نماید؛ بویژه در صورتی که با برنامه دقیقی در اختیار کارکنان قرار داده شود و آنان در حین کار با مواد شیمیایی و حلال‌های فرار از این وسایل استفاده کنند.
ماسک‌های ایمنی باید به خوبی بر روی صورت بنشینند و درز و منفذی به بیرون نداشته باشند. استفاده کارکنان از وسایل ایمنی فردی مانند ماسک‌های ایمنی (به ویژه کارکنان صنایع شیمیایی و گازی) به هنگام کار کردن، از اقدام‌های اساسی در پیشگیری از بروز سرطان ریه درصنعت به شمار می‌رود. کارکنان مراکز صنعتی باید در محیط کار، با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی و نیز استفاده از وسایل ایمنی فردی (مانند ماسک) خود را در مقابل مواد و حلال‌های شیمیایی فرار محافظت کنند.
به طور کلی وسایل حفاظتی تنفسی، در محیط‌هایی که گازها، بخارها، حلال‌های فرار، گرد وغبارهای سمی یا محرک وجود دارند، برای جلوگیری از ورود مواد زیان‌اور به دستگاه تنفسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هنگامی که استفاده از تجهیزات ایمنی تنفسی ضرورت دارد، باید با توجه به خستگی جسمانی ناشی از بكارگیری چنین وسایلی، زمان استراحت کافی و مناسب در نظر گرفته شود.
دوره‌های آموزشی را جدی بگیرید
برگزاری دوره‌های آموزشی، به ویژه آشنایی با اصول بهداشت و راه‌های پیشگیری از بروز سرطان‌های شغلی در صنعت، برای کارکنان شاغل در مراکز صنعتی لازم است. به طور کلی اجرای برنامه‌های تخصصی آموزش بهداشت و راه‌های پیشگیری از بروز بیماری‌ها و آسیب‌های شغلی، به خصوص سرطان‌های شغلی، بخش مهمی از آموزش‌های عملی و مستمر کارکنان را شامل می‌شود.
هرگونه توجه و اقدام برای پیشگیری از بروزسرطان‌های شغلی به ویژه سرطان ریه، بدون همکاری و آگاهی کارکنانی که در معرض خطر هستند، بی‌حاصل است از این رو اهمیت دادن به آموزش و آشنایی افرادی که در مراکز صنعتی کارمی کنند، بسیار مهم است.
از مصرف خودسرانه هرگونه دارو جدا خودداری نمایید
هنگام احساس درد و کسالت (به خصوص در دستگاه تنفس خود) به جای مصرف هر نوع دارو و به ویژه داروهای آرام بخش به پزشک مراجعه کنید و نباید درمان قطعی بیماری خود را به تاخیر بیندازید. بهتر است از مصرف خودسرانه انواع هورمون‌ها، شربت‌ها، قرص‌ها، خودداری شود؛ مگر آنکه بنابر نیاز، پزشک متخصص آنها را توصیه کرده باشد.
ورزش کنید
امروزه نقش ورزش در جلوگیری از بروز سرطان، از مسایل مطرح در بین پزشکان و مردم است. یکی از برنامه‌های موثر در درازمدت برای پیشگیری از بروز سرطان، به ویژه سرطان ریه، رواج ورزش در میان کارکنان مراکز صنعتی و عادت دادن آنها به انجام تمرین‌ها و فعالیت‌های ورزشی است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ورزش منظم و پیوسته از بروز انواع سرطان می‌کاهد.
تاثیر ورزش بر بیماری‌ها چشم‌گیر است و تعداد بیماری‌هایی که ورزش تاثیر مثبتی بر آنها ندارد، محدود است. بر اساس پژوهش‌های جدید دریافته‌اند بین سلامت جسمی و مرگ ناشی از بیماری‌ها به ویژه سرطان، رابطه‌ای مستحکم وجود دارد. ورزش بر پایداری بدن در برابر بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان می‌افزاید. پژوهش‌های اخیربه طور روز افزونی بر اهمیت و ضرورت فعالیت‌های ورزشی برای پیشگیری از بروز سرطان تاکید می‌ورزند.
افرادی که ورزش نمی‌کنند بیشتر دچار سرطان می‌شوند. بعضی مطالعات و تحقیقات نشان داده‌اند که ورزش از سرایت سلول‌های سرطانی بدخیم جلوگیری می‌کند. مطالعات اولیه نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند و سیگار هم نمی‌کشند، کمتر از افرادی که ورزش منظم انجام نمی‌دهند در معرض ابتلا به سرطان ریه هستند.
محیط کار را به دستگاه‌های تهویه مناسب مجهز کنید
نصب دستگاه‌های تهویه و مکش قوی در سطح کارگاه‌ها برای خروج گرد و غبار، ذرات فلزات، بخارهای مواد سمی و نیز گازهای شیمیایی از درون محیط کار، بسیار سودمند می‌باشد و یکی از راه‌های اساسی در پیشگیری از ابتلای کارکنان به سرطان‌ها، به ویژه سرطان ریه است.
گرد و غبار بر اثر تجزیه مواد گوناگون جامد، تشکیل می‌شود که این ذرات معمولا مدتی در هوا شناور می‌مانند. فعالیت‌های مکانیکی مانند خردکردن، اره کردن، شکستن، ترکاندن، مته کردن و ساییدن تولید گرد و غبار می‌کنند. ذرات آلاینده در محیط کار آثار گوناگونی بر کارکنان دارند و سلامت آنان را به خطر می‌اندازند. کنترل‌های مهندسی مانند تهویه و جداسازی یا محصور کردن فرآیند، می‌تواند برای کاهش مواجهه افراد با مواد سمی و سرطان‌زا به کار رود. تهویه هوای داخل محیط‌های کاری و کارگاه‌ها، یکی از موثرترین روش‌های کنترل و پیشگیری از بروز سرطان ریه است. ضروری است تاسیسات و دستگاه‌های تهویه مطبوع به منظور کنترل گرد و غبار، مواد و حلال‌های شیمیایی فرار، به ویژه غبارهای آزبست در محیط کار به طور منظم مورد بررسی قرار گیرند تا از مناسب بودن وضعیت آنها اطمینان حاصل شود. همچنین از دستگاه‌ها و تجهیزات به گونه‌ای استفاده شود که از ایجاد و انتشار گرد و غبارات، گازها و بخارهای سمی و سرطان‌زا در محیط کار جلوگیری بعمل آید.
نظارت و بازرسی بهداشتی و ایمنی در محیط‌های کار جدی گرفته شود
نظارت و بازرسی دقیق کارشناسان بهداشت صنعتی و ایمنی از كارگاه‌ها، انبارهای نگهداری مواد شیمیایی، تاسیسات شیمیایی، نفتی و گازی و دیگر قسمت‌های مراکز صنعتی که با مواد و حلال‌های فرار شیمیایی سرطان‌زا کار می‌کنند، برای جلوگیری از بروز سرطان ریه بسیار مهم است. همچنین تهیه گزارش از موارد مبتلایان به سرطان ریه در مراکز صنعتی، برای انجام اقدام‌های پیشگیرانه ضروری است.
علایم هشدار دهنده را جدی بگیرید
شایع‌ترین نشانه سرطان ریه، سرفه است که در صورت تهاجم تومور به لایه پوشاننده مجاری تنفسی به وجود می‌آید. با این حال، علایم زیر هم می‌توانند نشانه وجود یک توده در ریه باشند و در صورت بروز هر کدام باید حتما به پزشک مراجعه کنید:
ــ افزایش تعداد یا شدت سرفه، به ویژه در فرد سیگاری
ــ سرفه به همراه خلط خونی، حتی اگر میزان خون اندک باشد
ــ بروز خس‌خس سینه به صورت شدید
ــ درد مبهم یا مشخص در قفسه سینه
ــ عفونت‌های پی‌در‌پی ریه و راه‌های تنفسی
ــ گرفتگی یا تغییر صدا که بیشتر از2 هفته طول کشیده باشد
معاینه‌های دوره‌ای پزشکی را جدی بگیرید
یکی از نکات مهم در مورد سرطان، به ویژه سرطان ریه، توجه به معاینه‌های منظم پزشکی و انجام آزمایش‌های دوره‌ای طب صنعتی است. انجام معاینه‌های دوره‌ای منظم و پیوسته، به خصوص معاینه‌های دستگاه تنفس و تهیه گزارش از هرگونه آسیب مشکوک ناشی از کار، از سوی پزشک، در پیشگیری از بروز آنها بسیار مهم است. برای پیشگیری از بروز سرطان‌ها در مراکز صنعتی، نفتی و شیمیایی انجام معاینه‌های دوره‌ای پزشکی و ارزیابی از وضعیت بیماری‌ها در بین کارکنان ضروری است.
لازم است کارکنان مراکز صنعتی به طور منظم و پیوسته آزمایش‌های دوره‌ای، به خصوص آزمایش‌های تنفسی (مانند اسپیرومتری) را انجام دهند. کارکنان شاغل در مراکز صنعتی بایستی انجام منظم آزمایش‌های تشخیصی سرطان‌زا را جدی بگیرند. همچنین سعی کنند تحت معاینه‌های پزشکی قرار گیرند.
هرگز فراموش نشود که تشخیص و درمان هرچه زودتر سرطان‌ها، حایز اهمیت بسیار است.
مصرف سبزی‌ها و میوه‌ها فراموش نشود
امروزه اثر حفاظتی میوه‌ها و سبزی‌ها در پیشگیری از بروز سرطان‌ها به ویژه سرطان ریه به خوبی اثبات شده است. لذا بهتر است از میوه‌جات و سبزی‌ها بیشتر استفاده کنید.
مصرف متعادل و مناسب میوه‌ها و سبزی‌ها، مانند پرتقال، نارنگی، لیمو، سیب، هلو، گوجه فرنگی، هویج، کاهو، انواع کلم، سیر، پیاز، حبوبات (عدس، لوبیا، ماش) و هرگونه سبزی با برگ‌های پهن در جیره غذایی روزانه، از میزان پیدایش سرطان می‌کاهد.
برخی شواهد نشان می‌دهند که مصرف خوراکی‌های حاوی ویتامین ث (مانند مرکبات، خربزه، گوجه فرنگی) مانع از بروز انواع سرطان‌ها می‌گردد. استفاده سه بار یا بیشتر از سبزی‌ها و میوه‌ها در روز می‌توانند احتمال بروز سرطان را کاهش دهند. با ساندویچ خود، گوجه فرنگی، خیار، کاهو و جوانه غلات بخورید. بارها نتایج مثبت استفاده از انجیر در درمان موفق سرطان دیده شده است. از آب سبزی‌ها و میوه‌ها برای تصفیه بدن استفاده کنید.
درمصرف مواد شیمیایی دقت نمایید
دقت در مصرف مواد و حلال‌های فرار شیمیایی در محیط کار، به ویژه در سطح آزمایشگاه‌ها و مراکز صنعتی و نفتی در پیشگیری از بروز سرطان‌ها، (از جمله سرطان‌های ریه و خون) بسیارمهم است. تماس با مواد سرطان‌زا الزاما منجر به سرطان نمی شود، البته احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. همچنین ضروری است با اجرای برنامه‌های بهداشت صنعتی از انتشار و ورود برخی از حلال‌های شیمیایی فرار سرطان‌زا در مراکز صنعتی، شیمیایی و نفتی جلوگیری شود. پیشگیری از بروز سرطان ریه در مشاغلی که میزان خطر بالایی دارند، بستگی به کاهش تماس با مواد شیمیایی سرطان‌زا دارد. به طور کلی به کاربردن مواد و حلال‌های شیمیایی فرار بدون خاصیت سرطان‌زایی در مراکز صنعتی، شیمیایی و نفتی از اقدام‌های اساسی درپیشگیری ازبروز سرطان‌ها و از جمله سرطان ریه است. بنابراین یکی از موثرترین اقدامات اساسی در کنترل و کاهش عوامل خطرزای سرطان ریه در محیط کار، جایگزین کردن کردن مواد و حلال‌های شیمیایی فرار خطرناک و سرطان‌زا با مواد شیمیایی غیر سرطان‌زا است. همچنین استفاده از تجهیزات کم خطر در فرآیندها نیز روش خوبی برای پیشگیری از بروز سرطان‌های شایع در مراکز صنعتی می‌باشد.
ضروری است استفاده از مواد و حلال‌های فرار شیمیایی مشکوک به سرطان‌زا ب حداقل کاهش یابد و در عوض مواد شیمیایی که زیان‌آور نیستند، جانشین آنها شوند. استفاده از مواد و حلال‌های فرار شیمیایی زیان‌آور و سرطان‌زا در مراکز صنعتی و شیمیایی می‌تواند باعث وارد شدن آسیب‌های جسمی و ایجاد تحریک در دستگاه تنفسی شده و پس از جذب شدن در ریه‌ها، به دیگر اندام‌های بدن منتقل شوند.
با پزشکان طب صنعتی همکاری شود
نقش پزشکان طب صنعتی در تشخیص سرطان‌ها، به ویژه سرطان ریه در محیط‌های صنعتی و کنترل بیماری‌های شغلی، باید به طور جدی مد نظر قرار گیرد. حداقل تمام پزشکان طب صنعتی باید بتوانند بیماری‌هایی را که احتمالا منشا شغلی یا زیست محیطی دارند تشخیص دهند و برای پیشگیری از آنها، بیمار را به مراکز ذیصلاح معرفی کنند. پزشکان طب صنعتی در قبال بهبود بهداشت کارکنان مراکز صنعتی مسوولیت دارند و باید از طریق پیشگیری از بروز خطرات شغلی، به ویژه سرطان ریه و دیگر خطرات زیست محیطی که موجب آسیب دیدگی و ایجاد بیماری در کارکنان می‌شوند وظیفه خود را انجام دهند.
ضروری است پزشکان طب صنعتی نیاز کارکنان بیمار خود به مراقبت‌های بهداشتی شغلی را برآورده نمایند.
اصول بهداشت و ایمنی را رعایت کنید
شناسایی و کنترل خطرات در مراکز صنعتی جهت افزایش سطح بهره‌وری، در سایه دارا بودن محیط کاری سالم، ایمن و بهداشتی و نیز کارکنان سالم است. در پیشگیری از بروز سرطان ریه، رعایت اصول بهداشت و ایمنی در محیط کار به ویژه در هنگام کار با مواد و حلال‌های شیمیایی فرار، بسیار با اهمیت است. رعایت بهداشت دست، صورت، لب و شستشوی روزمره آنها، به ویژه پس از نوشیدن مایعات وغذا خوردن، از نکات سودمند در پیشگیری از بروز سرطان‌ها است.
تلاش برای تشویق بهداشت فردی در بین کارکنان مراکز صنعتی، به خصوص در مورد کارکنان مراکز صنعتی که به صورت نوبت کاری، مشغول به کار می‌باشد(مانند کارکنان نوبت کاری سکوهای نفتی)، یکی از با ارزش‌ترین روش‌های کاهش میزان خطرات وعوامل زیان‌آور و سرطان‌زا در بین آنان است. در برخی از موارد ممکن است کارفرما کارکنان را تشویق کند و یا آنها را ملزم کند که پس از پایان کار دوش بگیرند و لباس‌های کار خود را کاملا تعویض کنند؛ البته در چنین صورتی مسوولین مراکز صنعتی باید برای کارکنان خود امکاناتی مانند حمام، اتاق رختکن، لباس کار مورد نیاز، سرویس‌های بهداشتی (با توجه به تعداد کارکنان شاغل) را در محیط كار فراهم آورند.
آسیب‌های ناشی از آزبست را جدی بگیرید.
به مرور زمان، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان‌های آزبست روبه افزایش است. آزبست ماده‌ای است که معمولا دارای بیشترین خطر سرطان‌زایی در کارکنان مراکز صنعتی است. مطالعات نشان می‌دهند که مواجهه با آزبست خطر بروز سرطان ریه را تقریبا 2 تا5 برابر افزایش می‌دهد و این خطر در افرادی که در حدود 20 سال به مقدار زیاد سیگار کشیده‌اند، به میزان 25 برابر افزایش می‌یابد. تحقیقات نشان داده است که تقریبا 20 درصد تمام مرگ‌ها و تا حدود 4 درصد همه سرطان‌های ریه در دنیا مربوط به تماس و مواجهه با آزبست است. تماس با آزبست چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم می‌تواند موجب ابتلای فرد به سرطان ریه شود. در کارکنانی که به نوعی با انواع آزبست سرو کار دارند احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگر تشدید می‌شود. افرادی که با این ماده در تماس می‌باشند، بیشتر با نوعی ضعف ریوی دست به گریبان هستند که ابتلا به بیماری‌های ریوی دیگر ازجمله سل، برونشیت و سینه پهلو را تشدید می‌نماید. معدن‌چیان آزبست، کارگران چیت‌سازی که از رشه‌های آزبست استفاده می‌کنند، عایق‌کارها و کارگران کشتی‌سازی در معرض بیشترین خطر ابتلا به سرطان به ویژه سرطان ریه هستند.
ارزیابی افرادی که درمجاورت کارخانه‌های تولید کننده آزبست هستند نشان داده که با انجام کنترل‌های لازم به منظور جلوگیری از نشت و پراکندگی ذرات آزبست به محیط اطراف، درصد بروز بیماری‌های حاصله در آنها کاهش می‌یابد.
به منظور پیشگیری از بروز بیماری‌ها و آسیب‌های ناشی ازکار در رابطه با آزبست، لازم است اقدامات زیر در مورد تمام کارکنانی که در جریان کار در معرض آزبست قرار می‌گیرند انجام شوند:
انجام معاینات پزشکی پیش از بازگشت به کار
انجام معاینات پزشکی دوره‌ای در فواصل زمانی منظم از سوی پزشک طب صنعتی
عکس‌برداری از قفسه سینه و آزمایش‌های ریه برای کنترل وضع سلامتی آنان و تشخیص نشانه‌های اولیه بیماری ناشی از آزبست.
گرد و غبار را در محیط کار از بین ببرید
محیط‌های کار طبق روش‌های ایمن و بهداشتی باید به دفعات منظم و پیوسته نظافت شوند. باید از انباشته شدن ذرات، بخارها، گازها و گرد و غبارها، به ویژه غبارهای آزبست و ذرات ریز فلزات در سطح کارگاه جلوگیری گردد.
نویسنده : وحید عرفانی
