در این مطلب چگونگی تاثیر كارهای ساختمانی بر سلامت افراد را برای کارشناسان HSE ، ایمنی و بهداشت حرفه ای پرداخته ایم.
تشخیص مشكلات سلامتی حاصل از كار افراد معمولا آسان نیست. نادیده گرفتن سردردها، سرماخوردگی ها و سرفه های مكرر، سرگیجه ها، مشكلات پوستی یا دیگر علائم بیماری افراد ممكن است در ارتباط با كارشان باشد. آنها ممكن است بوسیله مواد شیمیایی یا دیگر شرایط موجود دركار به وجود آیند.
جدول 1- علائم بیماری و مواد تاثیرگذار بر سلامتی افراد
چگونه باید از وجود خطرات در كارهای ساختمانی آگاهی یافت؟
1- آیا مقدار زیادی گرد و غبار در هوا وجود دارد؟
هوا درمكان های ساختمانی، مخصوصا در طول تخریب ساختمان، حاوی آزبست، سیلیس، ذرات سیمان، فایبرگلاس و ذرات چوب می باشد. بیشتر این ذرات باعث سوزش چشم، بینی و شش ها می شود. در برخی موارد باعث برونشیت، آسم و یا هر سرطانی می شود.
2- آیا مواد مورد استفاده در كارهای ساختمانی حاوی حلالها می باشند؟
جلا دادن، آستری رنگ چوب، رنگها، تینرها، مواد چسبنده و مواد ساختمانی زیاد دیگری حاوی حلالها می باشند. آنها از طریق پوست یا استنشاق وارد بدن می شوند. حلالها باعث سردرد و یا سرگیجه می شوند. کار با حلالها در سال های متوالی، باعث آسیب به سیستم عصبی و زندگی می شود.
3- آیا از موادی كه حاوی مواد پلی یورتن (انواع پلیمرهای مصنوعی) یا رزین های اپوكسی می باشد، استفاده می كنید؟
در مواد ساختمانی زیادی مانند مواد چسبنده، مواد درزگیر، عوامل ضد آب، پوشش دیوار و سقف، از سیستم های ایزوسیانات (مواد معدنی پلی یورتن) یا رزین های اپوكسی استفاده می شود. مواد شیمیایی این سیستم ها می تواند از طریق پوست یا استنشاق وارد بدن شود. آنها باعث سوزش بینی، چشم، گلو و شش ها می شوند. در برخی افراد ممكن است آلرژی آنها به آسم توسعه یابد.
4- چه موارد دیگری در ارتباط با كار ساختمانی میباشد؟
در كار ساختمانی، فیوم های جوشكاری، بخارهای شیمیایی، دود آسفالت یا مواد سمی خطرناك دیگر تاثیرگذار می باشند. این مواد بر هر كسی تاثیر گذاشته و باعث قربانی شدن افراد می شود. با آگاهی از وجود اینکه چه مواردی در كار ساختمانی وجود دارند از خود محافظت كنید.
5- آیا شما در معرض دود سیگار هستید؟
اگر شما یا هر فرد دیگری در محل كارتان با انواع دود سروكار دارید، در معرض مواد سمی خیلی زیادی قرار دارید. دود سیگار حاوی 4000 نوع ماده شیمیایی است.
جدول 2- فلزات حاصل از فعالیت ساختمانی تاثیرگذار بر سلامتی افراد و راه های کنترل آنها
جدول 3- ذرات حاصل از فعالیت ساختمانی تاثیرگذار بر سلامتی افراد و راه های کنترل آنها
جدول 4- حلال های حاصل از فعالیت ساختمانی تاثیرگذار بر سلامتی افراد و راه های کنترل آنها
تركیب دود سیگار و مواد سمی محل كار (كارگاه)
وقتی كه دود سیگار با دیگر مواد سمی در محل كار تركیب می شود، آنجاست كه خطرات فوق العاده ای برای سلامتی افراد رخ میدهد.
1- برخی از تركیبات اضافه كه مغایر با سلامتی شما می باشد. اگر شما سیگار می كشید، شش های شما به خوبی مواد شیمیایی دیگر را نگه میدارد. دود سیگار به توانایی شش های شما در حفاظت از خودشان بر علیه دیگر مواد سمی در زمان تنفس كردن آسیب می رساند.
شش ها: احتمال وقوع برونشیت، آسم یا دیگر بیماری های تنفسی در كارگران ساختمانی زیاد است زیرا با قیر، زغال سنگ، حفاظ های چوب و دیگر مواد خطرناك برای شش ها كار می كنند. دود سیگار رهایی شش های شما را از دیگر مواد شیمیایی دشوارتر می كند. سیگار كشیدن مواد شیمیایی بیشتری به بدنتان هدایت میكند. بدن شما ممكن است توانایی مقاومت خیلی كمی در برابر برخی از مواد شیمیایی داشته باشد اما نه برای مقادیر زیاد. دود سیگار در تماس با سطوح زیادی از مواد شیمیایی زیان آور مشابه كه در كارهایتان می باشد.
قلب: جوشكاری بر روی یك قسمتی از ساختمان، منوكسیدكربن تولید می كند. همچنین دود سیگار حاوی منوكسیدكربن می باشد. شما احساس بیماری با 5 تا 10 درصد از سطح منوكسیدكربن در خونتان نمی كنید. اما در 10 تا 20 درصد سبب سردرد و خستگی به طور غیرعادی میشود. در معرض طولانی مدت منوكسیدكربن باعث ضعیف شدن ضربان قلب می شود.
2- برخی تركیبات كه مغایر با سلامتی بدن انسان هستند تكثیر می یابند برخی مواد سمی میتوانند همگام با كار در بدنتان تقویت شوند و سبب بروز بیماری در بدن شما شوند. این عمل «اشتراك مساعی» نامیده می شود. برای مثال، وقتی دود سیگار با آزبست تركیب می شود.
خطر سرطان شش برای شما
- 5 برابر در معرض آزبست قرار گیرید بدون سیگار كشیدن
- 11 برابر با سیگار كشیدن بدون در معرض آزبست قرارگرفتن
- 53 برابر اگر شما سیگار می كشید و در معرض آزبست قرار گیرید.
- دانشمندان گمان میكنند كه تركیب دود سیگار و اكسید آهن در فیوم های جوشكاری سبب سرطان در افراد می شوند.
3- اگر شما سیگار می كشید و احتمال تماس با مواد شیمیایی در محل كارتان زیاد باشد. می توانید هنگامی كه تنفس می كنید، آنها را ببلعید و یا در اثر تماس با پوستتان وارد بدنتان شود. ذرات مواد شیمیایی، همانند سرب یا كادمیوم، ممكن است با سیگار تركیب شود. سپس هنگامی كه شما یك سیگار بر لبهایتان میگذارید و تنفس می كنید شما نه تنها دود سیگار بلكه دیگر مواد فوق العاده سمی را دریافت می كنید .
4- سیگار كشیدن در كار خطر آتش و انفجار را افزایش می دهد.
5- سیگاریها نسبت به افرادی كه سیگار نمی كشند احتمال بیشتری در هنگام كار برای آسیب دیدن دارند زیرا آنها می توانند بوسیله سوزش چشم، سرفه یا آتش گرفتن دست، حواس فرد را پرت می نمایند.
چگونه كار ایمن انجام شود؟
راه های مختلفی برای كاهش خطرات مواد شیمیایی در كار وجود دارد. بهترین راه برای توقف استفاده از مواد خیلی سمی، طراحی كار یا تهیه نیازمندی های كار كه در معرض مواد سمی قرار نگیرند.
- استفاده از مواد شیمیایی ایمن:
در برخی از زمانها شما میتوانید از یك ماده ای كه سمیت كمتری دارد استفاده كنید. برای مثال، مواد زیادی كه شما با آنها كار می كنید حاوی حلالها می باشند. حلالهایی كه بر پایه آب یا الكل تشكیل شده اند معمولا سالم تر از هیدروكربن های كلردار و هیدروكربن های آروماتیك می باشند.
- نقش كار و تجهیزات برای ممانعت از در معرض قرار گرفتن مواد سمی
بهتر است برای ممانعت از خطرات برای هر كارگری از جامه و لباس های محافظ استفاده گردد. برای مثال محل خروج تهویه (تهویه كه ذرات یا فیوم های جوشكاری را از محل منبع خارج می كنند) مواد سمی، قبل از اینكه كسی آن را تنفس كند.
- اجرای قوانین ایمنی:
قوانین و روش های كار می تواند كمك به كاهش در معرض قرار گرفتن افراد در برابر مواد سمی كند. برای مثال، تمیز نگه داشتن محل كار(كارگاه) می تواند گرد و غبار هوا را كاهش دهد و كمك به كاهش دیگر خطرات موجود برای سلامتی شود. كارگران نباید در محل كار غذا بخورند یا سیگار بكشند.
- ارائه البسه حفاظت شخصی به كارگران در صورت نیاز:
عینك ایمنی، دستكش، دستگاههای تنفسی مصنوعی و دیگر نیازمندی های حفاظتی شخصی میتواند كمك به حفاظت شما بر علیه خطرات سمی در كار شوند. اما آنها معمولا به طور كامل حفاظت را برای شما انجام نمی دهند.
استفاده صحیح از دستگاه های تنفسی
دستگاه های تنفسی می توانند گرم و ناخوشایند باشند. شما تمایلی به پوشیدن آنها اگر به این صورت باشند را ندارید. آنها همچنین همانند وسایل دیگر موثر نیستند. اما اگر هیچ راهی برای از بین بردن مواد زیان آور از هوایی كه استنشاق می كنید را ندارید، شما نیازمند به استفاده از دستگاه های تنفسی برای حفاظت از خودتان هستید. اگر شما به درستی مورد حفاظت قرار نمی گیرید برخی از راهكارهایی كه به شما كمك می كند را مورد توجه قرار دهید.
1- كارفرما باید یك برنامه حفاظت تنفسی ایجاد كند. اگر شما نیازمند به استفاده از دستگاه تنفسی در هنگام كار م یباشید، كارفرمای شما باید یك برنامه آموزش حفاظت تنفسی برگزار نماید تا چگونگی استفاده و روش مراقبت از آن را فرا گیرید.
2- هر دستگاه تنفسی مناسب برای همه نوع خطرات نیست. شما میتوانید برچسب روی دستگاه تنفسی یا كارتریج روی آن را بررسی كنید.
اخطار: اگر شما بیماری قلبی یا مشكلات تنفسی دارید، باید با سرپرست ایمنی قبل از استفاده از دستگاه تنفسی صحبت كنید.
ماسك های گرد و غبار شما را تنها در برابر ذرات چوب و دیگر ذرات كه خیلی سمی نیستند، حفاظت می كند. آنها شما را دربرابر اسپری ها یا ذرات سمی همانند آزبست، سیلیس یا سرب حفاظت نمی كنند. آنها همچنین بر ضد بخارهای شیمیایی یا دودهای مستعمل شما را محفاظت نمی كنند. اگر شما از یك ماسك گرد و غبار استفاده می كنید، اطمینان حاصل كنید آن دارای دوبند چرمی و بینی شما را خوب در بر گرفته است. هرگز به ماسك تك بند تكیه نكنید.
زهرا سپیدنامه، كارشناس ارشد محیط زیست، شركت ملی مناطق نفت خیز جنوب
