شناسایی خطرات با استفاده از تکنیک HAZID - Hazard Identification
این مطلب مفید رو برای کارشناسان، دانشجویان و متخصصان ایمنی، HSE و بهداشت حرفه ای قرار دادیم.
مفاهیم و تعاریف:
خطر (Hazard)؛ منبع بالقوه آسیب رسان
این آسیب می تواند شامل؛ جراحت افراد, خسارت به دارایی ها, آسیب به محیط زیست و یا ترکیبی از آنها باشد.
حادثه (Accident)؛ رخداد, یا زنجیره ای از رخدادها که موجب می شوند یا می توانند موجب شوند به جراحت, بیماری, از دست دادن دارایی, آسیب به محیط زیست و یا اشخاص ثالث.
ارزیابی ریسک (Risk Assessment)؛ مجموع فرآیندهای آنالیز و ارزشیابی ریسک.
- در تصویر فوق, ارتباط میان "رخدادهای خطرناک" (Hazardous Events) و جایگاه قرارگیری آن ها در تکنیک های ETA و FTA را ملاحظه می کنید.
همانطور که در تصویر مشخص است, در روش FTA, اقدامات و اتفاقاتی که منجر به یک رخداد خطرناک می شود مورد بررسی قرار می گیرد.
در روش ETA, پیامدهای یک رخداد خطرناک مورد بحث و آنالیز واقع می شود.
نمونه برگه کار تکنیک HAZID؛
نکته ای که در این مورد وجود دارد این است که, شرکت ها می توانند با توجه به داده های موجود و شرایط اطلاعاتی در دست خود, کاربرگ های HAZID را بومی سازی نموده و از کاربرگ مخصوص خود استفاده نمایند.
در هر صورت باید توجه داشت, المان های اساسی در HAZID مانند "خطر", "رخدادهای خطرناک", "حفاظ ها", حتما در کاربرگ لحاظ شوند.
مثال پر کردن کاربرگ HAZID؛
- در کاربرگ فوق, "نشت گاز قابل اشتعال" از یک پمپ بررسی شده است.
(در این مثال تنها به ذکر نمونه هایی از علل و پیامد اکتفا شده و در یک پروژه عملی می بایست تمام خطرات, علل, پیامدها و... بررسی شوند)
از اونجاییکه استانداردهای مختلف, روی موضوعات متفاوت تمرکز دارن, گاهی اوقات مجبور هستن در متن خودشون به استانداردهای دیگه هم آدرس دهی کنن.
مثلا استاندارد/روشی که تخصصش شناسایی خطرات مکانیکی تجهیزات هست, وقتی بخواد در مورد خطرات فرآیندی صحبت کنه, خواننده رو به استاندارد مربوط به اون هدایت میکنه.
در کل استانداردها در متنشون, به استانداردهای دیگه هم اشاره میکنن.
همین اتفاق در مورد استاندارد HAZID هم میفته. استاندارد HAZID, وقتی میخواد در مورد مدیریت کردن خطرات مربوط به حوادث بزرگ صحبت کنه, اشاره ای به استاندارد ISO 31000 میکنه و میگه؛
"فرآیند مدیریت کردن خطرات حوادث عمده, باید هم تراز با اصول و چارچوب گفته شده در استاندارد ISO 31000 باشه."
آیا وقتیکه با استاندارد HAZIS کار شناسایی خطرات رو انجام میدیم, بازم لازمه از مدیریت تغییر MOC, استفاده کنیم؟
پاسخ؛
بله, استاندارد HAZID اعتقاد داره, وقتی قراره در تجهیزات یا تأسیسات موجود تغییراتی رخ بده, ممکنه خطراتی هم ایجاد میشه و این خطرات باید با استفاده از سیستم مدیریت تغییر MOC, شناسایی بشن.
- متنی از استاندارد HAZID که این نکته ازش برداشت میشه رو با هم می خونیم؛
"Modification to an existing installation shall be conducted under an appropriate management of change (MOC) process"
جهت مشاهده آیین نامه های حفاظت فنی و بهداشت کار اینجا کلیک کنید
