ارزیابی ریسک با روش JSA

ارزیابی ریسک:

ارزیابی ریسک یک آزمایش دقیق از چگونگی ایجاد آسیب به افراد و خسارت به اموال و دارایی ها می باشد. بنابراین در ارزیابی ریسک می توان نتیجه گرفت که آیا اقدامات کنترلی انجام شده اند یا فعالیت های بیشتری برای پیشگیری از آسیب و صدمه وجود دارد؟ به عنوان مثال الکتریسیته می تواند جان انسان ها را بگیرد. اما ریسک این کار (گرفتن جان انسان ها) در یک محیط اداری بسیار غیرقابل دسترس است به شرطی که سیم ها و اجزای برق دار به طور کافی عایق بندی شده و جعبه ها و تابلوهای تجهیزات برقی اتصال به زمین شده باشد.

چگونگی ارزیابی ریسک:

ارزیابی ریسک دارای 5 مرحله به شرح زیر می باشد:

1- شناسایی خطرات

2- تعیین اینکه چه کسی و چگونه صدمه خواهد دید.

3- برآورد ریسک خطرات و تعیین اینکه آیا احتیاط های در نظر گرفته شده کافی است یا نیاز به احتیاط های بیشتر دارد؟

4- ثبت دقیق یافته ها

5- مرور ارزیابی صورت گرفته شده و در صورت لزوم بازنگری و تجدید نظر آنها

روش طبقه‎بندی خطر

گام اول: تعیین احتمال وقوع

امکان وقوع حادثه وجود دارد؟

گام دوم: تعیین نتیجه

نتیجه وقوع حادثه چه خواهد شد؟

 گام سوم: تعیین نمره خطر

 گام چهارم: ثبت نمره خطر

 آنالیز ایمنی شغلی¹

 JSA یا آنالیز ایمنی شغلی یکی از روش های مدیریت ایمنی است که می توان برای تعریف و کنترل خطرات در ارتباط با برخی فرآیندها بکاربرد. JSA اصطلاحی است که همراه با آنالیز خطرات شغلی (JHA) و ارزیابی ریسک به کار می رود.

نام ­های دیگر JSA

Job Hazard Analysis :JHA

Safe Job Analysis :SJA

Task Hazard Analysis :THA

هدف از آن توضیح دادن چگونگی اجرای تجزیه و تحلیل ایمنی شغلی  و چگونگی استفاده از آن  به عنوان ابزاری  موثر  برای آموزش ایمنی کارکنان و فرایند پیشگیری از صدمه و بیماری کارکنان است.

یک تجزیه و تحلیل ایمنی شغلی باید برای کلیه  وظایف عادی روزانه  من جمله  مراقبت و نگهداری، نگهبانی و حمل و نقل اجرا شود. مشاغلی که  ممکن است کارگران در معرض خطرات فیزیکی و شیمیایی  قرار بدهند باید  اول  مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرند.

کارهای غیر روتین (غیر روزانه) را  باید بر اساس اطلاعات زیر  مورد ارزیابی قرار داد: فراوانی و تعداد دفعات تکرارشان و شدت خطرات بالقوه ای که نیاز به اجرای تجزیه و تحلیل ایمنی شغلی دارند.

سرپرست (بازرس) مسئول موارد زیر است:

- انتخاب مشاغل به منظور تجزیه و تحلیل

- برگزاری آموزش تجزیه و تحلیل ایمنی شغلی برای کارگران

- تجدید نظر درباره تجزیه و تحلیل ایمنی شغلی در مواقع ضروری

JSA با خلاصه ای از روند کار شروع می شود. خطرات مربوط به هر فرآیند شناسایی می شوند، سپس اقدامات لازم در جهت از بین بردن، کنترل و یا کاهش هر خطر انجام می پذیرد. با این معنی هر مرحله از فرآیند، تجزیه و تحلیل شده و روش های ایمن آن تعیین می شود.

زمان مورد نیاز جهت انجام JSA

برخی از تجزیه و تحلیل های خطر باید قبل از هر کاری صورت پذیرد. برخی وظایف معمول و خطرات و کنترل ها به خوبی درک شوند. برای انجام وظایف معمول با استفاده از روش استاندارد، مجموعه ای از دستورات کنترل خطرات شناخته شده است. برای انجام وظایف پیچیده، غیر معمول و مشکل نیاز به تعامل بسیاری از افراد سیستم و یا شامل ابزار و روش های جدید می باشد.

نحوه انجام JSA

JSA به صورت نرمال و عمومی شامل موارد زیر می شود:

1. پیش نیاز آنالیز ایمنی شغلی

2. تفکیک یک شغل به مراحل مختلف

3. تشخیص­خطرات، موقعیت­های خطرناک، کارهای خطرناک انجام شده در هر مرحله از کار

4. تعیین ابزار و کنترل­های لازم برای قسمت­های که خطر آن شناسایی شده است

5. خلاصه کردن و پیگیری نتایج حاصل شده

JSA یا JHA توسسط یک کارگروه انجام می پذیرد. گاهی اوقات لازم است JSA توسط افرادی بررسی شود که خطرات را شناسایی کرده باشند. به این جهت که اطمینان حاصل شود کنترل همه خطرات در زمان ارزیابی وجود

خواهد داشت. رایج ترین جدول بکار رفته از 3 ستون تشکیل شده است (برخی شرکت ها به جهت تنوع فرآیندها و وظایف از 5 یا 6 ستون استفاده می کنند.) سر فصل هر ستون عبارتند از:

1- نوع فعالیت

2- نوع خطر

3- روش های کنترلی

خطر عبارتست از عاملی که می تواند سبب صدمه به پرسنل، اموال و یا محیط زیست شوند. (در برخی شرکت ها شامل از دست دادن تولید و یا خرابی نیز تعریف شده است.)

کارگروه تشکیل شده ابتدا باید مراحل انجام فرآیند را جز به جز تجزیه کرده سپس برای هر مرحله خطرات را شناسایی نمایند. در نهایت روش های کنترلی را برای خطرات شناسایی شده پیشنهاد و اجرا نمایند.

برخی مواقع ستونی با نام «سطح خطر» به جدول JSA اضافه می شود که به صورت «احتمال x خطر» تعریف می شود. سطح خطر قبل و بعد از اعمال روش های کنترلی ارزیابی می گردد.

یکی دیگر از ستون های قابل استفاده در فرم های JSA ستونی با نام «نام مسئول» می باشد. دراین ستون در واقع نام شخصی که مسئول اجرای روش های کنترلی در آن فرآیند خاص است نوشته می شود.

پس از انجام مراحل بالا فرم JSA تکمیل می شود. کارگروه پس از تکمیل فرم، موظف به نظارت بر اجرای روش های کنترلی ذکر شده بوده و باید بر در دسترس بودن کلیه تجهیزات و لوازم حفاظت فردی در هنگام اجرای روش های کنترلی اطمینان حاصل نماید.

نمونه از جدول آنالیز ایمنی شغلی

فلوچارت آنالیز ایمنی شغلی