عبارات ایمنی و خطر در برچسب‌گذاری

در این مطلب به بررسی عبارات ایمنی و خطر در برچسب‌گذاری می پردازیم. این مطلب برای کارشناسان HSE ، ایمنی و بهداشت حرفه ای مفید و کاربردی می باشد.

عبارات ایمنی و عبارات خطر  در برچسب‌گذاری

روح‌الله قاسم زاده

در روش بر چسب‌گذاری (Labeling) به كدهای S و R اشاره می‌شود. مفاهیم این كدها به قرار ذیل می‌باشند:

الف : عبارت ایمنی (Safety Phrase)

این عبارت معمولا با كد S بر روی برچسب دیده می‌شود. به عنوان مثال كد اسید سولفوریک S: 2-26-36 می‌باشد. یعنی این ماده باید دور از دسترس اطفال نگهداری شود – در صورت تماس با چشم‌ها، محل را با آب شستشو داده و به پزشک مراجعه نمایید – در طول کار از لباس محافظ مناسب استفاده شود.

ب: عبارت خطر (Risk Phrase)

این عبارت معمولا با كد R برروی برچسب دیده می‌شود. به عنوان مثال كد اسید سولفوریک R-35  می‌باشد. یعنی این ماده سوختگی‌های خورنده شدید ایجاد می‌نماید.

در رابطه با عبارات ایمنی كدهای S1 الی S62 به صورت ذیل تعریف می‌شوند:

S1 – در محل امن نگهداری شود.

S2 – دور ازدسترس اطفال نگهداری شود.

S3 – در جای خنک نگهداری شود.

S4 – دور از محل زندگی نگهداری شود.

S5 – در مایعی که توسط کارخانه سازنده توصیه شده نگهداری شود.               

S5.1 – آب

S5.2 - نفت

S6 – در گاز بی‌اثر که توسط کارخانه سازنده توصیه شده نگهداری شود.

S6.1 – نیتروژن

S6.2 – آرگون

S6.3 – دی اکسید کربن

S7 – در ظرف کاملا در بسته نگهداری شود.

S8 – در ظرف کاملا خشک نگهداری شود.

S9 – در محلی با تهویه خوب نگهداری شود.

S10 – ندارد.

S11 – از نفوذ هوا جلوگیری شود.

S12 – در ظرف مهر و موم شده نگهداری شود.

S13 – به دور از مواد غذایی، نوشیدنی و خوراک دام نگهداری شود.

S14 – به دور از مواد ناسازگار که توسط کارخانه سازنده اعلام شده نگهداری شود.

14.1 – فلزات سنگین، اسیدها، بازها.

14.2 – اکسیدکننده‌ها و اسیدها و فلزات سنگین

14.3 - آهن

14.4 – آب و بازها

14.5 - اسیدها

14.6 - بازها

14.7 – فلزات

14.8 – اکسیدکننده‌ها و اسیدها

14.9 – مواد آلی قابل اشتعال

14.10 – مواد قابل اشتعال، اسیدها

14.11 – مواد قابل اشتعال

S15 – دور از گرما نگهداری شود.

S16 – به دور از منابع جرقه و احتراق نگهداری شود.

S17 – به دور مواد قابل احتراق نگهداری شود.

S18 – درب ظرف با احتیاط باز شود.

S19 – ندارد.

S20 – در هنگام استفاده از خوردن و آشامیدن خودداری شود.

S21 – در هنگام استفاده سیگار نکشید.

S22 – گرد و غبار آن را تنفس نکنید.

S23 – بخارات آن را تنفس نکنید.        

23.1 – گازهای آن را تنفس نکنید.

23.2 – بخارات آن را تنفس نکنید.

23.3 – اسپری آن را تنفس نکنید.

23.4 – فیوم‌های آن را تنفس نکنید.

23.5 – بخارات و اسپری آن را تنفس نکنید.

S24 – از تماس با پوست اجتناب شود.

S25 – از تماس با چشم‌ها اجتناب شود.

S26 – در صورت تماس با چشم‌ها، محل را سریعا با آب جاری شسته و به پزشک مراجعه کنید.

S27 – سریعا همه لباس‌ها را عوض کنید.

S28 – بعد از تماس با پوست محل را سریعا با کف صابون فراوان بشویید.

28.1 – با آب

28.2 – آب و صابون

28.3 – آب و صابون، در صورت امکان پلی‌اتیلن گلیکول 400

28.4 – پلی‌اتیلن گلیکول 300 و اتانول (2 به 1) و مقداری آب و صابون.

28.5 – پلی‌اتیلن گلیکول 400

28.6 – پلی‌اتیلن گلیکول 400 با آب فراوان

28.7 – آب و صابون اسیدی

S29 – در فاضلاب تخلیه نکنید.

S30 – هرگز به این محصول آب اضافه نکنید.

S31 – دور از موارد قابل انفجار نگهداری شود.

S32 – ندارد.

S33 – نکات ایمنی در مورد مواد  و اجسام الکتریسیته‌دار را رعایت نمایید.

S34 – از ایجاد اصطکاک و وارد آمدن ضربه خودداری کنید.

S35 – مواد زاید و ظروف باید به روش ایمنی دفع شود.

S36 – از لباس محافظ مناسب استفاده کنید.

S37 – از دستکش مناسب استفاده کنید.

S38 – اگر تهویه کافی نبود از ماسک تنفس مناسب استفاده کنید.

S39 – از عینک مناسب استفاده کنید.

S40 – کف محل کار و اشیای آلوده را با ماده‌ای که توسط کارخانه سازنده توصیه کرده تمیز نمایید.

S41 – در صورت آتش‌سوزی یا انفجار از استنشاق فیوم‌ها خودداری شود.

S42 – به هنگام انتشار دود یا اسپری کردن، از تجهیزات تنفسی مناسب استفاده کنید.

S43 – در صورت بروز حریق از خاموش کننده‌ای که توسط کارخانه سازنده توصیه شده استفاده کنید.

43.1 – آب

43.2 – خاموش کننده آب یا پودر

43.3 – خاموش کننده پودر، هرگز از آب استفاده نشود.

43.4 – دی‌اکسید کربن، هرگز از آب استفاده نشود.

 43.5 – هالون‌ها، هرگز از آب استفاده نشود.

43.6 – ماسه، هرگز از آب استفاده نشود.

43.7 – پودر فلزات، هرگز از آب استفاده نشود. 

43.8 – ماسه، دی‌اکسیدکربن یا پودر، هرگز از آب استفاده نشود.

S44 – در صورت احساس ناراحتی به پزشک مراجعه کنید (در صورت امکان برچسب را نشان دهید)

S45 – به هنگام بروز حادثه یا احساس ناراحتی سریعا به پزشک مراجعه کنید (در صورت امکان برچسب را به پزشک نشان دهید).

S46 – در صورت خوردن آن سریعا به پزشک مراجعه کنید – ظرف یا برچسب را به پزشک نشان دهید.

S47 – در دمای پایین نگهداری شود.

S48 – با توجه به نوع ماده در آب نگهداری شود.

S49 – فقط در ظرف اصلی نگهداری شود.

S50 – اجازه ندهید با مواد زیر مخلوط شود:

50.1 - اسیدها

50.2 - قلیاها

50.3 – اسیدهای قوی، بازهای قوی، فلزات غیر آهنی

S51 – فقط در محلی با تهویه خوب استفاده شود.

S52 – توصیه نمی‌شود به مقدار زیاد در داخل محیط استفاده شود.

S53 – از تماس با آن اجتناب شود (قبل از استفاده دستورالعمل آن را بگیرید) .

S54 – ندارد.

S55 – ندارد.

S56 – مواد زاید و ظروف خطرناک و ضایعات ویژه آن را در نقطه‌ای جمع کنید.

S57 – از ظرف مخصوص استفاده کرده و از آلوده کردن محیط اجتناب کنید.

S58 – ندارد.

S59 – با مراجعه به کارخانه سازنده و تهیه کننده اطلاعات بازیافت را بدست آورید.

S60 – این ماده و ظروف آن باید به عنوان ضایعات خطرناک دفع شوند.

S61 – از رها کردن آن در محیط اجتناب شود (مراجعه به دستورالعمل مخصوص MSDS).

S62 – در صورت خوردن، از استفراغ جلوگیری شود. سریعا به پزشک مراجعه کرده و ظرف یا برچسب را به پزشک نشان دهید.

كدهای ترکیبیS

S1/2 = در محل امن (قفل دار) و دور از دسترس اطفال نگهداری می‌شود.

S3/7/9 = در ظرفی کاملا در بسته در محل خنک و با تهویه خوب نگهداری شود.

S3/9 = در ظرفی کاملا در بسته در محلی با تهویه خوب نگهداری شود.

S3/9/14 = در محل خنک با تهویه خوب بدور از مواد زیر نگهداری شود:

3/9/14.1 = فلزات سنگین، اسیدها و قلیاها

3/9/14.2 = اکسید کننده، اسیدی، ترکیبات فلزی سنگین

3/9/14.3 = آهن

3/9/14.4 = آب و قلیاها

3/9/14.5 = اسیدها

3/9/14.6 = قلیاها

3/9/14.7 = فلزات

3/9/14.8 = اکسیدکننده و مواد اسیدی

3/9/14.49 = فقط در ظرف اصلی در محل خنک با تهویه خوب بدور از مواد ذیل نگهداری شود:

3/9/14.1/49 = ترکیبات فلزی سنگین اسیدها و قلیاها

3/9/14.2/49 = اکسید کننده، اسیدها ترکیبات فلزی سنگین

3/9/14.3/49 =  آهن

3/9/14.4/49 = آب و قلیاها

3/9/14.5/49 = اسیدها

3/9/14.6/49 = قلیاها

3/9/14.7/49 = فلزات

3/9/14.8/49 = اکسید کننده و اسید

3/9/49 =در ظرف اصلی در جای خنک در محلی با تهویه خوب

3/14 = در جای خنک بدور از مواد ذیل نگهداری شود:

3/14.1 = مواد کاهنده ترکیبات فلزی سنگین، اسیدها و قلیاها

3/14.2 = اکسیدکننده ، مواد اسیدی ترکیبات فلزی سنگین

3/14.3 = آهن

3/14.4 = آب و قلیاها

3/14.5 = اسیدها

3/14.6 = قلیاها

3/14.7 = فلزات

3/14.8 = اکسیدکننده و مواد اسیدی

S7/8 = در ظرف کاملا در بسته و خنک نگهداری شود.

S7/9 = در ظرف کاملا در بسته در محلی با تهویه خوب نگهداری شود.

S20/21 = در موقع کار و استفاده، از خوردن آشامیدن و سیگار کشیدن خودداری کنید.

S24/25 =  از تماس با پوست و چشم‌ها اجتناب شود.

S36/37 = از دستکش و عینک مناسب استفاده کنید.

S36/37/39 = از لباس، دستکش و عینک مناسب استفاده کنید.

S36/39 = از لباس و عینک مناسب استفاده کنید.

S37/39 = از دستکش و عینک مناسب استفاده کنید.

S47/49 = فقط در ظرف اصلی و در دمایی که توسط کارخانه سازنده توصیه شده نگهداری ‌شود.

در رابطه با عبارات خطر كدهای R1 الی R68 به صورت ذیل تعریف می‌شوند:

R1 – در حالت خشک قابل انفجار است.

R2 – در اثر ضربه، اصطکاک، آتش و یا دیگر منابع جرقه، خطر انفجار وجود دارد.

R3 – در اثر ضربه، اصطکاک، آتش و یا دیگر منابع جرقه، خطر انفجار زیاد است.

R4 – شکل ترکیبات فلزی بسیار حساس و قابل انفجار است.

R5 – گرما ممکن است باعث انفجار شود.

R6 – در صورت وجود یا عدم وجود هوا، قابل انفجار است.

R7 -  ممکن است آتش بگیرد.

R8 – در صورت تماس با مواد قابل احتراق ممکن است آتش بگیرد.

R9 – در صورت ترکیب با مواد قابل احتراق خطر انفجار وجود دارد.

R10 – قابل اشتعال است.

R11 – قابلیت اشتعال بالا دارد.

R12 – به شدت مشتعل می‌شود.

R13 – گاز مایع با اشتعال بالا

R14 – با آب واکنش شدید می‌دهد.

R15 – در صورت تماس با آب، گازهای قابل اشتعال زیادی تولید می‌کند.

R16 – در صورت تماس و اختلاط با مواد اکسید کننده، خطر انفجار وجود دارد.

R17 – در هوا خود بخود مشتعل می‌شود.

R18 – در هنگام استفاده و مخلوط هوا و بخار ممکن است مشتعل یا منفجر شود.

R19 – ممکن است پروکسیدهای قابل انفجار تشکیل دهند.

R20 – برای تنفس مضر است.

R21 – در تماس با پوست، مضر است.

R22 – اگر خورده شود، مضر است.

R23 – برای تنفس سمی است.

R24 – در تماس با پوست، سمی است.

R25 – اگر خورده شود، سمی است.

R26 – برای تنفس، خیلی سمی است.

R27 – در تماس با پوست خیلی سمی است.

R28 – اگر خورده شود خیلی سمی است.

R29 – در تماس با آب گاز سمی تولید می‌کند (آزاد می‌کند).

R30 – هنگام استفاده ممکن است شدیدا مشتعل شود.

R31 – در تماس با اسیدها گاز سمی تولید می‌کند (آزاد می‌کند).

R32 – در تماس با اسیدها گاز خیلی سمی آزاد می‌کند.

R33 – خطر اثرات تجمعی وجود دارد.

R34 – باعث سوختگی می‌شود.

R35 – باعث سوختگی‌های شدید می‌شود.

R36 – باعث تحریک چشم‌ها می‌شود.

R37 – باعث تحریک سیستم تنفس می‌شود.

R38 – باعث تحریک پوست می‌شود.

R39 – خطر خیلی جدی و اثرات غیر قابل برگشت وجود دارد.

R40 – اثر سرطان‌زای محدودی مشاهده شده است.

R41 – خطر آسیب جدی به چشم‌ها وجود دارد.

R42 – در صورت تنفس ممکن است باعث حساسیت شود.

R43 – در صورت تماس با پوست ممکن است باعث حساسیت شود.

R44 – در صورت محبوس شدن گرما خطر انفجار وجود دارد.

R45 – ممکن است باعث سرطان شود.

R46 – ممکن است باعث آسیب توارث ژنتیکی شود.

R47 – ممکن است باعث تولد ناقص شود.

R48 – در تماس طولانی، خطر جدی داشته و باعث آسیب به سلامتی فرد می‌شود.

R49 – در صورت تنفس ممکن است باعث سرطان شود.

R50 – برای موجودات آبی خیلی سمی است.

R51 - برای موجودات آبی سمی است.

R52 - برای موجودات آبی ضرر دارد.

R53 - در طولانی مدت ممکن است باعث اثرات مضر در محیط آبی شود.

R54 – برای کلیه گیاهان سمی است.

R55 – برای کلیه جانوران سمی است.

R56 – برای موجودات خاکی سمی است.

R57 – برای زنبور عسل سمی است.

R58 – در تماس طولانی مدت ممکن است باعث اثرات مضر در محیط شود.

R59 – برای لایه ازون خطرناک است.

R60 – ممکن است به حاصلخیزی خاک آسیب برساند.

R61 – ممکن است باعث آسیب به جنین شود.

R62 – خطر صدمه به حاصلخیزی خاک وجود دارد.

R63 – امکان وارد شدن صدمه به جنین وجود دارد.

R64 – ممکن است باعث صدمه به بچه‌هایی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، گردد.

R65 – اگر خورده شود مضر است؛ ممکن است باعث آسیب دیدگی شود.

R66 – در صورت تکرار تماس ممکن است باعث خشکی و ترک پوست شود.

R67 – بخارات آن ممکن است باعث گیجی و خواب آلودگی شود.

R68 – خطر اثرات غیر قابل برگشت ممکن است وجود داشته باشد.

كدهای ترکیبی R

R14/15 – به شدت با آب واکنش داده و گازهای قابل اشتعال آزاد می‌کند.

R45/29 – با آب واکنش داده و گازهای سمی و قابل اشتعال آزاد می‌کند.

R20/21 – در صورت تماس با پوست و استنشاق مضر است.

R20/22 - در صورت خوردن و استنشاق مضر است.

R20/21/22 – در صورت خوردن، استنشاق و تماس با پوست مضر است.

R21/22 – در صورت خوردن و تماس با پوست مضر است.

R23/24 – در تماس با پوست و استنشاق، مسمومیت ایجاد می‌کند.

R23/25 - در صورت خوردن و استنشاق مسمومیت ایجاد می‌کند.

R23/24/25 – در صورت استنشاق، خوردن و تماس با پوست مسمومیت ایجاد می‌کند.

R24/25 – در صورت تماس با پوست یا خوردن مسمومیت ایجاد می‌کند.

R26/27 – در صورت استنشاق و تماس با پوست مسمومیت شدید ایجاد می‌کند.

R26/28 – در صورت استنشاق و خوردن مسمومیت شدید ایجاد می‌کند.

R26/27/28 – در صورت استنشاق، تماس با پوست و خوردن، مسمومیت شدید ایجاد می‌کند.

R27-28 – در تماس با پوست و خوردن مسمومیت شدید ایجاد می‌کند.

 R36/37 – چشم ها و دستگاه تنفسی را تحریک می‌کند.

R36/38 – باعث تحریک چشم‌ها، و پوست می‌شود.

R36/37/38 – باعث تحریک چشم‌ها دستگاه تنفسی و پوست می‌شود.

R37/38 – باعث تحریک دستگاه تنفسی و پوست می‌شود.

R42/43 – در صورت استنشاق و تماس با پوست ممکن است باعث حساسیت شود.