ماده 1 - تعاریف:
الف - بهداشت محیط: بهداشت محیط زراعت است از کنترل عواملی از محیط زندگی که به گونه‌ای روی سلامت جسمی، روانی و اجتماعی انسان تأثیر‌می‌گذارند.
ب - آب آشامیدنی: آب آشامیدنی: آب گوارایی است که عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن در حد استانداردهای مصوب باشد و مصرف آن عارضه سوئی در کوتاه مدت یا درازمدت در انسان ایجاد نکند.
پ - آلودگی آب آشامیدنی: آلودگی آب آشامیدنی عبارت است از تغییر خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب به گونه‌ای که آن را برای مصرف انسان‌زیان‌آور سازد.
ت - کنترل بهداشتی: منظور از کنترل بهداشتی، بازدید و بررسی وضعیت بهداشتی مراکز مشمول این آیین‌نامه به منظور اعمال ضوابط بهداشت محیطی‌می‌باشد.
ث - مراکز کاربرد پرتوهای یونساز در پزشکی: مراکز کاربرد پروتوهای یونساز در پزشکی، مراکزی هستند که با استفاده از پرتوهای یونساز، زیر نظر مسئولین متخصص مربوط، به تشخیص یا درمان بیماریها پرداخته و شامل مراکز رادیولوژی، رادیوتراپی و رادیوایزوتوپ می‌باشد.
ج - امکان عمومی: اماکن عمومی عبارت است از اماکن متبرکه و زیارتگاه ها، زائر سارها، هتل ها، متل ها، مسافرخانه ها، پانسیون ها،آسایشگاه های سالمندان،آرایشگاه ها، حمام ها، حمام های سونا، استخرهای شنا، سینما ها، پارک ها، مراکز تفریحهای سالم، باشگاه‌های ورزشی، ترمینالها، وسایل حمل و نقل عمومی و مسافرتی، توالت های عمومی، گورستانها و ماننده این موارد.
چ - مراکز تهیه، توزیع، نگهداری و فروش مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشتی: مراکز تهیه، توزیع، نگهداری و فروش مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشت‌عبارت است از کلیه کارخانه‌ها، کارگاه ها، سردخانه ها، اماکن و مغازه‌هایی که به گونه‌ای نسبت به تهیه، توزیع، نگهداری و فروش مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشتی اقدام می‌نمایند.
ح - مراکز بهداشتی - درمانی: مراکز بهداشتی - درمانی عبارت است از بیمارستانها، زایشگاه‌ها، درمانگاه‌ها، مطبها، آزمایشگاه های تشخیص طبی، بخش های تزریقات و پانسمان، آسایشگاه های معلولین، طب هسته‌ای، فیزیوتراپی ها، رادیولوژی ها و ماننداینها.
خ - مراکز آموزشی و تربیتی: مراکز آموزشی و تربیتی عبارت است از مدارس، آموزشگاه‌های تحصیلی، حوزه‌های علمیه، دانشکده‌ها، هنرستان ها، خوابگاه های مراکز آموزشی، پرورشگاه‌ها، مراکز تربیتی شبانه‌روزی، ندامتگاه ها و مهدهای کودک.
ماده 2 - هر اقدامی که تهدیدی برای بهداشت عمومی شناخته شود، ممنوع می‌باشد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است پس از تشخیص‌هر مورد از موادی که در حیطه وظایف وزارت می‌باشد، رأساً اقدام قانونی معمول و در سایر موارد موضوع را به مراجع ذیربط جهت انجام اقدام های قانونی،فوری اعلام نماید. متخلفات از مقررات بهداشت عمومی تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.
ماده 3 - آلوده کردن آب آشامیدنی عمومی ممنوع است و یا متخلفان مطابق مقررات رفتار خواهد شد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور حفظ سالمت و بهداشت مردم مکلف است کیفیت آب آشامیدنی عمومی از نقطه آبگیری تا مصرف را از نظر بهداشتی تحت نظارت مستمر قرار دهد.
تبصره 1 - وظایف و اختیارهای سازمان حفاظت محیط زیست در پیگیری و جلوگیری از آلودگی منابع آب، موضوع ماده (46) قانون توزیع عادلانه آب و‌آیین‌نامه‌های اجرایی آن همچنان قابل اجراست.
تبصره 2 - سازمانها و مؤسسه‌های دولتی و خصوص تأمین کننده آب آشامیدنی عمومی موظف به رعایت همه ضوابط و معیارهای بهداشتی اعلام شده توسط‌وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده، باید همه اطلاعات لازم برای بررسی مورد یا موارد و تسهیلات بازدید از تأسیسات را در اختیار وزارت قرار‌دهند.
تبصره 3 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور کنترل آب آشامیدنی عمومی در مراحل مختلف توزیع، آزمایشگاه‌های مراکز بهداشت استان و‌شهرستان و مراکز بهداشتی - درمانی را برای ارائه خدمات در این زمینه تجهیز می‌نماید.
ماده 4 - به منظور جلوگیری از روند رو به رشد آلودگی منابع آب های سطحی و زیرزمینی - اعم از چاه‌ها، رودخانه‌ها، قناتها، چشمه‌ها و آب مصرف شهر و روستا- کمیته‌ای با نام "کمیته حفاظت از منابع آب آشامیدنی" زیر نظر استاندار با عضویت مدیران و رؤسای اداره کل بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان‌حفاظت محیط زیست، سازمان آب منطقه‌ای استان، جهاد سازندگی استان، برنامه و بودجه استان و شرکت آب و فاضلاب استان تشکیل می‌شود تا موارد زیر را‌بررسی و اقدام نماید:
1 - اتخاذ تصمیم راجع به خارج نمودن بعضی از منابع تأمین آب آشامیدنی از سرویس که بر اساس گزارش اداره کل بهداشت محیط، آلوده شده‌اند - اعم از‌چاه ها، چشمه ها و قنات ها.
2 - اتخاذ تدابیر لازم جهت حفاظت از منابع آب آشامیدنی موجود بر اساس دستورالعمل هایی که توسط دستگاه‌های ذیربط پیشنهاد می‌شود و به تصویب کمیته‌می‌رسد.
3 - اتخاذ تدابیر لازم به منظور حفظ حریم مناطقی که در آینده برای تأمین آب شهرها از طریق دستگاه های ذیربط پیشنهاد می‌شود.
4 - اتخاذ تصمیم در رابط با بحران های ناشی از آلودگی منابع آب و چگونگی مقابله با آنها.
تبصره - در ابتداء اداره کل بهداشت محیط موظف است نواقصی را که موجب آلودگی منابع آب می‌گردد به دستگاه ذیربط اعلام کند تا رأساً نسب به رفع آن اقدام‌نماید. در صورت که امکانات دستگاه‌ها برای رفع نواقص کفایت ننماید، مراتب در کمیته یاد شده مطرح خواهد شد.
ماده 5 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور حفظ بهداشت عمومی مکلف است بررسی های لازم درا در مورد تأثیرهای هوای استثنای و سایر‌مواد مؤثر بر انسان معمول دارد و نسبت به ارائه توصیه‌های ضروری به مراجع ذیربط اقدام نماید.
ماده 6 - مراکز کاربرد پرتوهای یونساز در پزشکی موظف به همکاری و ارائه آمار و اطلاعات و فراهم نمودن تسهیلات به منظور بررسی دزیمتری و بهسازی‌جهت انجام وظیفه کارشناسان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌باشند. با متخلفات برابر مقررات قانونی مربوط (قانون تعزیرات) رفتار خواهد شد.
ماده 7 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است مراکز بهداشتی - درمانی، آموزشی و تربیتی، اماکن عمومی و مراکز تهیه، توزیع، نگهداری و‌فروش مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشتی را از نظر ضوابط و مقررات بهداشت محیطی کنترل و با متخلفات از دستورالعمل ها و توصیه‌های بهداشتی وزارت،برابر مقررات قانونی مربوط (قانون تعزیرات) رفتار نماید.
ماده 8 - مراجع صادر کننده پروانه کسب مراکز تهیه، توزیع، نگهداری و فروش مواد خوردنی، آشامیدنی و بهداشتی و اماکن عمومی موظفند ضمن رعایت‌ضوابط مربوط به خود، مقررات و توصیه‌های اعلام شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را نیز در این زمینه رعایت نموده و قبل از صدور"پروانه کسب"، نظریه بهداشتی از این وزارتخانه کسب نمایند.
ماده 9 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی علاوه بر وظیفه قانونی مبارزه با ناقلان بیماری ها، عهده‌دار نظارت بر امر مبارزه با بند پایان، جوندگان و‌حیوان های ناقل بیماریها نیز می‌باشد. مراجع ذیربط، ملزم به رعایت دستورالعمل های بهداشت
محیطی این وزارتخانه در این موارد هستند.
ماده 10 - به منظور پیشگیری از شیوع بیماری های منتقل شده به وسیله بند پایان و حیوان های ناقل بیماری، همچنین جلوگیری از آلودگی محیط به سموم و مواد‌شیمیایی، در صورت امکان روشهای مبارزه از طریق بهسازی محیط ارجح بوده و دستگاه‌های اجرایی ذیربط موظف به بهسازی کانون های جلب و تکثیر بند پایان و حیوان های ناقل برابر توصیه‌ها و دستورالعمل های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌باشند.
تبصره - شهرداریها مکلفند در تنظیم روش ها جمع‌آوری، حمل و دفع زباله شهر و سایر خدمات شهری، دستورالعمل ها و توصیه‌های وزارت بهداشت، درمان و‌آموزش پزشکی و سایر مراجع ذیربط را رعایت نمایند.
ماده 11 - صدور مجوز ورود و ترخیص و کنترل بهداشتی هر نوع دام و فرآورده‌های خام دامی با توجه به نص مواد (2، 3، 4، 7، 8) قانون سازمان دامپزشکی‌کشور - مصوب 1350 - که مؤثر بر قانون مواد خوردنی و بهداشتی است علی‌الاطلاق و در تمام مراحل اعم از تولید، توزیع و عرضه از لحاظ پیگیری و مبارزه‌با بیماریهای دامی و بیماریهای مشترک بین انسان و دام بر عهده سازمان دامپزشکی می‌باشد.
طبیعی است چنانچه عرضه فرآورده‌های خام دامی موجب بیماریهای مختص انسان شود، همچنین مواردی که در فرآورده‌های خام دامی تغییراتی داده شود که‌مواد حاصل شده از فرآورده خام دامی تلقی نگردد، مسئولیت کنترل بهداشتی بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که مطابق قانون مواد‌خوردنی و بهداشتی - مصوب 1346 - و اصلاحات آن انجام خواهد شد.
ماده 12 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از طریق شبکه‌های بهداشت، درمانی و خانه‌های بهداشت در روستاها ضمن آموزش گسترده با بسیج مردم‌و جلب همکاری بین بخشی در زمینه مسائل بهداشت محیطی از قبیل جمع‌آوری، حمل و دفع بهداشتی زباله، دفع بهداشتی مدفوع و کود حیوانی، بهسازی‌معابر و جداسازی محل نگهداری دام و پرندگان از محل سکونت، نظارت و پیگیری لازم را معمول داشته، همچنین در جهت بهسازی منابع و کنترل کیفی آب‌آشامیدنی، جمع‌آوری و دفع بهداشتی فاضلابها، کنترل امکان عمومی و مراکز تهیه، توزیع، نگهداری و فروش مواد غذایی اقدام نماید.
حسن حبیبی - معاون اول رییس جمهور
آیین نامه بهداشت محیط
۵
از ۵
۳۱ مشارکت کننده
