این مطلب برای کارشناسان HSE ، ایمنی و بهداشت حرفه ای توصیه میشه
دیگ روغن داغ یا بویلر روغن داغ (Hot Oil Boiler) یا هیتر روغن داغ (Thermal Oil Heater) دستگاهی است جهت انتقال حرارت بین سیال گرما گیرنده (روغن مخصوص حرارتی) و سیال گرما دهنده (گازهای داغ حاصل از احتراق مشعل). در این دیگ ها با ایجاد سطح انتقال حرارت لازم، گرمای گازهای حاصل از احتراق مشعل به روغن حرارتی در حال گردش منتقل گشته و موجب افزایش دمای آن می گردد.
اصول طراحی و ساخت بویلر روغن داغ
دیگ روغن داغ باید به گونه ای طراحی و تولید گردد که انتقال حرارت بین روغن و گازهای حاصل از احتراق صورت گیرد. افزایش سطح انتقال حرارت در دیگ روغن داغ موجب استفاده بیشتر از انرژی و کاهش مصرف سوخت می گردد.
به علاوه در دیگ های روغن داغ باید حرارت به صورت یکنواخت به روغن حرارتی که در کویل های حرارتی مارپیچ در حال حرکت و سیرکولاسیون می باشد، انتقال پیداکند. هرگونه حرارت غیر یکنواخت و بیش از اندازه یا توقف حرکت روغن در مسیر کویل حرارتی موجب افزایش دمای روغن شده و در صورتی که دمای روغن به بیش از حداکثر دمای کاری مجاز آن افزایش یابد به سرعت باعث اکسیداسیون روغن و تشکیل لجن یا کک در سیستم و اسیدی شدن روغن می شود که در عمل در فاصله زمانی کوتاهی سیستم را از کار خواهد انداخت.
لازم به ذکر است با توجه به دمای کاربالا در بویلر های روغن داغ رعایت اصول ایمنی در طراحی و ساخت آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و هرگونه بی توجهی به پیچیدگی های فنی و اصول ایمنی آن می تواند موجب ایجاد صدمات جانی و خسارات های مالی فراوانی گردد . متاسفانه تاکنون هیچگونه استاندارد ملی و اجباری جهت هیتر روغن داغ تدوین نگردیده است. بنابراین تولیدکنندگان معتبر معمولا با استفاده از اصول فنی ارائه شده در استاندارد آلمان به شماره DIN4754 نسبت به طراحی و تولید آن اقدام می کنند.
بویلر روغن داغ بر اساس ظرفیت به صورت تک کویل ، دو کویل یا سه کویل تولید می گردد و هر کویل از یک ، دو یا سه نخ لوله در کنار هم تشکیل شده است. ( معمولا از دو کویل حرارتی و هر کویل از یک یا دو نخ لوله تشکیل شده است.)
انواع دیگ روغن داغ
دیگ‌های روغن داغ از لحاظ نحوه نصب و ساختار کلی و همچنین نوع سوخت مصرفی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- بویلر روغن داغ افقی یا عمودی: دیگ های روغن داغ متناسب با ظرفیت و مشخصات طراحی به دو صورت افقی یا عمودی تولید می گردد که هر دو دارای معایب و مزایای مربوط به خود می باشد. معمولا از دیگ های عمودی بیشتر در ظرفیت های پایین و یا به دلیل محدودیت فضا استفاده می گردد. همچنین بویلرهای افقی معمولا دارای راندمان بالاتری می باشند.
- بویلر روغن داغ گاز سوز ، گازوئیل سوز ، دوگانه سوز: دیگ های روغن داغ بر اساس سوخت در دسترس در محل نصب به همراه مشعل گازسوز یا مشعل گازوئیل سوز یا مشعل دوگانه سوز (گاز و گازوئیل) یا مشعل سه گانه سوز ( گاز ، گازوئیل و مازوت) تولید می گردد.
مزایای دیگ روغن داغ عمودی
دیگ روغن داغ طرح عمودی دارای مزایای مهم ذیل است:
- به دلیل خصوصیات بالاروی هوای داغ دارای زمان ماندگاری بهتر حرارت داخل بویلر می باشد.
- گردش روغن داغ داخل کوئل ها به دلیل گرانش زمین بهتر انجام می گردد.
- تخلیه روغن داغ بسیار سریع تر انجام می گردد.
- برای نصب در موتورخانه هایی که فضای کمتری دارند بسیار مناسب می باشد.
ایمنی و خطرات بویلر روغن داغ
ایمنی در محیط کار از اولویت های اولیه و غیر قابل انکار می‌باشد که در کلیه زمینه‌ها باید به آن توجه نمود. در بویلرهای روغن داغ به دلیل دمای بالای روغن بحث ایمنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هرگونه بی توجهی می‌تواند موجب آتش سوزی‌های شدید و ایجاد صدمات جانی و خسارات مالی فراوانی گردد. دیگ روغن داغ استاندارد باید حائز مشخصات زیر باشد:
- دیگ روغن داغ با کیفیت و استاندارد باید توسط تولیدکنندگان متخصص و با تجربه تولید گردد. تولید این محصول دارای پیچیدگی‌ها و ظرایفی بوده که نیازمند دانش تخصصی و تجربه لازم می‌باشد. پیش از خرید ابتدا لازم است از توانایی و تخصص فنی تولید کننده اطمینان حاصل نمایید. موارد بسیار زیادی مشاهده شده که ساخت بویلر روغن داغ به دلیل قیمت پایین به تولید کنندگان غیر معتبر سپرده شده و مشکلات فراوانی به وجود آورده است.
- دیگ روغن داغ استاندارد و با کیفیت باید با استفاده از مصالح با کیفیت و مطابق استاندارد تولید گردد. استفاده از لوله های غیر آتشخوار یا درزدار تحت هیچ عنوان مجاز نیست. همچنین ورق های مصرفی باید مطابق استاندارد از نوع آتشخوار ۱۷mn4 باشد. استفاده از ورق‌ها و لوله‌های با ضخامت کمتر از حد مجاز می‌تواند موجب کاهش طول عمر دیگ و خطرات فراوان گردد.
- کلیه جوشکاری‌های دیگ روغن داغ باید توسط شرکت بازرسی شخص ثالت تحت نظارت اداره استاندارد به روشRT (رادیوگرافی) و UT (اولتراسونیک) کنترل گردیده و گزارشات به صورت کامل ارائه گردند تا از کیفیت جوش‌ها اطمینان لازم حاصل گردد.
- دیگ روغن داغ باید مجهز به سیستم کنترل با تجهیزات با کیفیت و معتبر باشد تا در صورت بروز هرگونه مشکل از قبیل افزایش دمای روغن بیش از حد مجاز، عدم چرخش روغن و … به صورت خودکار با قطع مشعل از ادامه کار دیگ جلوگیری نماید.
پمپ دیگ روغن داغ
این بخش از تجهیز وظیفه ی گرداندن روغن در سیستم را دارند. در این سیستم عمدتا” از پمپ های نوع سانتریفیوژ به منظور جلوگیری از نشت روغن استفاده می شود. نکته ی دارای اهمیت آن است که این پمپ ها زمانی عملکرد مناسبی خواهند داشت،که مایع مورد پمپاژ در درون محفظه پمپ تولید بخار نکند.
منبع انبساط بسته دیگ روغن داغ
این نوع منبع زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که دمای کاری روغن نزدیک به Flash point است و همچنین در مواقعی که به علت وجود محدودیت ارتفاع مجبور به استفاده از سیستم انبساط بسته به جای نوع باز آن می باشیم. نظر به اینکه سیستم انبساط بسته ساختار بسیار پیچیده تری نسبت به سیستم انبساط باز دارد، تجهیزات کنترلی بیشتری در آن ها استفاده شده است و نگهداری و کاربری دقیق تری را نیاز دارد.
کاربردهای دیگ روغن داغ:
دیگ روغن داغ در صنایعی که نیاز به دمای بالا یعنی حدود ۱۵۰ الی ۳۰۰ درجه سانتی گراد در فشار کاری پایین باشد، یکی از مناسب‌ترین تجهیزات جهت دستیابی به این خواسته است . بطور معمول، دسترسی به دماهای کاری بالاتر از ۳۰۰ درجه سانتی گراد کاربرد ویژه داشته و مستلزم طراحی خاص سیستم و استفاده از تجهیزات و روغن حرارتی مخصوص است که علاوه بر هزینه بالای احداث تاسیسات، به دلیل جلوگیری از خطرات و استهلاک زیاد سیستم توصیه نمی شود. این موارد مصرف معمولاً‌در صنایع زیر کاربرد دارند:
- صنایع نساجی : گرم کردن ماشین آلات رنگرزی و کلندرها و خشک کن ها استنسر و ماشین های شستشو و خشک کن
- صنایع شیمیایی: گرم کردن اتو کلاوها ، صنایع رنگ و جلا و میکسرها و راکتورها و ماشین آلات پلیمریزاسیون
- صنایع چوب: دستگاه های خشک کن چوب و نئو پان و روکش کردن چوب
- صنایع کاغذ سازی : هودهای خشک کن و اتاقهای خشک کن و سلیندرهای خشک کن
- صنایع غذایی : دستگاه های سرخ کن و دستگاه های تقطیر ودستگاه های تجزیه چربی
- صنایع ترکیبی : دیستگاه های پلیمر یزا سیون و اکسترودرها و کلندرها
- صنایع قیر: مخزن گرم کن ومیکسرها وسپراتورها
- مصارف متفرقه : تولید بخار به صورت غیرمستقیم و تولید آبگرم و مبدل حرارتی و گرم کردن هوای محیط و دستگاه های خنک کننده
سه روش تمیز کاری دیگ روغن داغ
در این نوشته سه روش عمومی تمیزکاری دیگ روغن‌داغ مورد بررسی قرار می گیرد:
۱- شستشو با سیال شستشو دهنده
روش شستشو با سیال شستشو دهنده زمانی توصیه می شود که:
- سیستم زیاد کثیف نشده باشد.
- سیالات از نظر شیمیایی سازگار باشند.
- تخلیه کامل سیستم دشوار نباشد.
- زمان کوتاه باشد.
۲- شستشو با تمیز کننده سیستم فرآیند
این روش برای زمانی که شرایط زیر وجود دارد توصیه می‌شود:
- سیالات سازگاری نداشته باشد و از انواع مختلفی باشند.
- سیستم دارای ذرات معلق و رسوبات کربنی چسبناک سبک باشد.
- سیستم به صورت شدیدی دارای لجن گرفتگی بوده یا جریان در برخی از نقاط مسدود شده باشد.
- تصفیه یک سیستم بزرگ، وقتی که پر کردن کامل سیال شستشو دهنده قابل قبول نباشد.
۳- سایر عوامل
هنگامی که عمل تمیزکاری انجام می‌گیرد باید توجه خاصی به زمان و کاسه نمدها و دفع سیال گردد. یک اشتباه متداول آن است که سعی شود تمیزکاری به طور فشرده در آخر هفته انجام و راه اندازی صبح روز شنبه آغاز گردد. این روش فقط برای سیستم‌های کوچک و غیر‌پیچیده میسر است. زمان قابل توجهی در دمای لازم، برای تمیزکازی مورد نیاز خواهد بود. همواره به یاد داشته باشید که شستشوی مناسب به سرعت انجام نمی‌شود.
جهت مشاهده خدمات شرکت آستا کلیک کنید
شرکت بازرسی مهندسی آستـــا تنها شرکت دارنده هر ۳ مجوز بازرسی از مرکز تائید صلاحیت ایران ، سازمان ملی استاندارد ایران و مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت بهداشت کار در ایران
- ارائه دهنده خدمات بازرسی و صدور گواهینامه سلامت تاورکرین ، انواع جرثقیل ها ، کلایمر ، بالابر کارگاهی، لیفتراک ، دیگ بخار و مخازن تحت فشار، سیستم ارتینگ و چاه ارت، بازرسی آسانسور، بازرسی جوش و NDT
- ارائه دهنده خدمات آموزشی اپراتور تاور کرین و ریگری همراه با صدور گواهینامه
