نکات کاربردی در ایمنی جرثقیل های برجی ( تاور کرین )

موارد ایمنی در استفاده از جرثقیل برجی :

1.  جرثقیل های برجی (تاور کرین) فقط باید توسط شخص دارای صلاحیت برپا و برچیده شوند و توسط افراد متخصص مورد بازدید و بازرسی قرار گیرند. در صورت لزوم آموزش های لازم جهت برپایی و برچیدن صحیح به افراد درگیر در این کار داده شود.
2.  جرثقیل های برجی باید توسط اپراتورهای دارای صلاحیت و آموزش دیده راهبری شوند. اپراتورها می بایست از سلامتی جسمی و روحی برخوردار بوده و مشکلات بینایی و شنوایی نداشته باشند. هم چنین اپراتورها می بایست قادر به کنار آمدن با شرایط مختلف (مدیریت کردن شرایط) در سایت های عملیاتی مختلف باشند.
3.  در جایی که اپراتور جهت جابجایی بار، نیاز به کنترل و راهنمایی شخص دیگری داشته باشد، می بایست فردی متبحر برای برقراری ارتباط با اپراتور توسط بی سیم ( سیگنال های رادیویی) یا حرکات دست در نظر گرفته شود.
4. اپراتور تاور کرین می بایست بازرسی های روزانه و هفتگی از دستگاه را انجام دهد و زمان کافی برای این بازرسی در نظر بگیرد. گزارش این بازرسی باید بصورت مکتوب تهیه شده و نگهداری شود.
5. اپراتور جرثقیل می بایست به سرعت باد حین بلند کردن و جابجایی بار توجه کافی داشته باشد و از اختیارات لازم برای متوقف کردن باربرداری به علت وزش باد شدید ، برخوردار باشد.
6. تاور کرین همواره می بایست فضای کافی جهت چرخش داشته باشد.
7. گاهی تاور کرین ها شرایط خاص و غیر معمولی برای انجام کار دارند که در آن شرایط باید توجهات کافی جهت رعایت نکات ایمنی در نظر گرفته شود، برای مثال به برخی موارد ایمنی جهت کار در شرایط خاص اشاره می شود:                                                                                                                                  به محدوده کاری و عملیاتی جرثقیل برجی توجه شود.
    ارتفاع ساختمان ها در نظر گرفته شود.
   سرعت مناسب جهت بالابردن بار در آن شرایط در نظرگرفته شود.
   به وزن بارهای حساس و بحرانی توجه کافی شود.
   درنوع پایه های تاور و نحوه نصب آن دقت کافی صورت گیرد.
   به شرایط زمینی که تاور بر روی ان قرار می گیرد توجه شود.
   ارتفاع استاندارد کاری جرثقیل با توجه به دستورالعمل شرکت سازنده مورد توجه قرار گیرد.
8. هنگامی که دو یا چند جرثقیل در یک سایت مشغول به کار هستند باید ارتفاع مجاز کاری هر یک برای جلوگیری از هرگونه برخورد مشخص شود.
9. جرثقیل های برجی کوچکتر با ظرفیت باربرداری سبکتر معمولا برای پروژه هایی مناسب هستند که از روش های سنتی ( با آجر، بتن و…) در ساخت وساز استفاده می کنند. البته در این شرایط معمولا از جرثقیل های نصب شده بر روی کامیون (متحرک و کارگاهی) استفاده می شود.
10. جرثقیل های بزرگتر با ظرفیت باربرداری بیشتر معمولا برای پروژه هایی استفاده می شوند که از قطعات پیش ساخته برای ساخت و ساز استفاده میکنند که برای جابجایی این قطعات نیاز به جرثقیل هایی با ظرفیت بالا داریم.
11. تحت شرایط استاتیک، وزن بار متصل به جرثقیل طبق جدول بار نباید از ۶۷ درصد میزان بار واژگونی فراتر رود.
12. در شرایطی که باد می وزد، وزن بار متصل به جرثقیل ، طبق جدول بار، نباید از ۷۷درصد میزان بار واژگونی فراتر رود.
13. پایداری این جرثقیل ها بستگی به طول بوم، طول بوم کمکی یا ترکیبی از هر دو، استقرار وزنه های تعادلی و ارتفاع برج دارد و جدول بار این گونه جرثقیل ها طبق موارد ذکر شده توسط سازنده تنظیم می شود.
14. نیروهای ناشی شده از سرعت و جهت باد وارد بر جرثقیل، بر پایداری دستگاه تأثیر فراوانی دارند.
15. در صورت حرکت جرثقیل با بار، تأثیر نیروهای وارده بر دستگاه باید در تعیین میزان بار مجاز اعمال شوند.
16. آغاز واژگونی جرثقیل هنگامی است که جمع جبری نیروهای واژگونی با جمع جبری نیروهای پایداری دستگاه برابر می شوند.
17. جدول بار این گونه جرثقیل ها باید خوانا، با دوام و واضح بوده و در دسترس راننده قرار داشته باشد.
18. جدول بار جرثقیل مختص به همان جرثقیل است و از جابه جایی جداول بار دستگاه ها باید خودداری شود.
19. الزامات تعیین پایداری عقب دستگاه عبارتند از:
    • طول بوم در حداقل ممکن بکار رود
    • بوم یا Trolley در حداقل شعاع کاری قرار داشته باشند.
    • جرثقیل بدون بار باشد.
    • جرثقیل در حالت تراز قرار داشته باشد.
20. در صورتی که جرثقیل تعمیر شده و یا اصلاحاتی روی آن انجام گرفته تنها توسط سازنده اصلی یا فرد مجاز تست و راه اندازی گردد.
21. کلیه مدارک ،اسناد تعمیر، نگهداری و بازرسی از دستگاهها باید مستندسازی شود.
22. موقعیت و نصب صحیح وسایل نشانگر، اهمیت زیادی در ایمنی این نوع جرثقیل ها دارد.
23. موقعیت، نصب و تنظیم صحیح شیرهای ایمنی فشار باد یا هیدرولیک نقش مهمی در ایمنی دستگاه دارد.
24. مکانیزم بالابر بار در این نوع جرثقیل ها باید به کلاچ موتور مجهز باشد.
25. جرثقیل های با موتور الکتریکی باید سیستم های کنترل کننده ی سرعت داشته باشند.
26. قلاب این گونه ها جرثقیل ها باید دارای ضامن ایمنی باشد.
27. زمانی که قلاب در پایین ترین وضع ممکن قرار دارد، باید حداقل دو دور کامل سیم بکسل در درام بالابر باقی بماند.
28. انتهای سیم بکسل درام طبق توصیه ی سازنده باید به درام وصل شود.
29. لبه ی درام جمع کننده ی سیم بکسل باید از آخرین دور سیم بکسلی که به دور آن پیچیده شده ۱۳ میلی متر بالاتر قرار داشته باشد.
30. قطر درام از ۱۸ برابر قطر اسمی سیم بکسلی که به دور آن پیچیده شده نباید کمتر باشد.
31. در اتاق راننده باید تجهیزاتی برای متوقف کردن چرخش درام هنگام بالا یا پایین آوردن بار موجود باشد.
32. برای کنترل درام، نشانگرهای چرخش آن باید در دسترس راننده باشد.
33. انواع ترمزهای موتوری، ترمزهایی با جریان گردابی، مکانیکی، پنوماتیکی یا هیدرولیکی به منظور کنترل سرعت بار در نظر گرفته شده است.
34. ترمز های خودکار نیز در مواقعی که ترمزهای موتوری عمل نکند برای کنترل سرعت بار در این جرثقیل ها در نظر گرفته شده اند.
35. برای کنترل بار، زمانی که سایر ترمزها از کار افتاده باشند، علاوه بر ترمزهای ذکر شده، ترمزهای دستی نیز وجود دارد.
36. سطح تماس کنترل های پایی نباید لغزنده باشد تا اپراتور به راحتی بتواند حرکت بار را مهار کند.
37. شیارهای قرقره ی بالابر باید از سطح آسیب دیده عاری باشد تا باعث صدمه به سیم بکسل نشود.
38. شعاع مقطعی انتهای شیار قرقره به گونه ای طراحی شده است که سیم بکسل به راحتی و بدون درگیری از آن عبور کند.
39. نواحی قابل دسترسی در جرثقیل های برجی باید تمیز و عاری از روغن، گریس و هرگونه مواد ضایعاتی نگه داشته شود تا خطر سرخوردن و افتادن ایجاد نکند.همچنین کابین جرثقیل باید عاری از مواد قابل اشتعال نگه داشته شود.
40. پس از نصب جرثقیل و هنگام عملیات باربرداری توسط دستگاه،ناظر عملیات از نواحی قابل دسترس جرثقیل نسبت به وجود مواد اضافه رها شده در روی سکوهای کاری بازدید به عمل آورده و در صورت وجود آنها را خارج می کند تا خطر سقوط به پایین ایجاد نکند.
41. پرسنل تعمیر و نگهداری و راننده ی جرثقیل برای جابه جایی ابزار دستی هنگام بالا یا پایین از دستگاه باید از کوله پشتی های مخصوص استفاده نمایند. لازم به ذکر است برای بالابردن ابزارآلات و بارها سنگین تر از حداکثر بارمجاز، برای جابه جایی دستی ( با کمک طناب و قرقره ) ۲۵ کیلوگرم است.
42. محل اتصال تاور کرین به زمین (پایه) برای جلوگیری از ورود افراد متفرقه باید توسط نرده های چوبی یا فلزی تا ارتفاع دو متر حفاظ گذاری شود. نرده های حفاظتی باید قفل داشته باشند و کلید آن در دست اپراتور و ناظر عملیات باشد. علائم هشدار دهنده و ایمنی مانند خطر سقوط اشیاء باید در محل نصب شود.

چرا ايمنی در جرثقيل ها مهم است؟

1. دستگاهي است که توانايي حمل بارهاي سنگين را دارد.
2. دستگاهی است که توانايي باربرداري در ارتفاع بالا را دارد.
3. تجمع افراد در کنار محل کارکرد جرثقيلها زياد است.

دلايل عمده سقوط تاورکرين

1. عمر بالاي قطعات و اجزاي مکانيکال تاورکرين های ايران
2. خرابي يا عملکرد نادرست قطع کن های ايمني
3. بی دقتی اپراتور يا عدم تعهد اپراتور به رعايت اصول ايمني
4. رعايت نکردن اصول در نصب تجهيزات ايمني (کمربند)
5. پي ريزی نامناسب تاورکرين
6. عدم رعايت اصول در زمان نصب، بازکردن و افزايش ارتفاع تاورکرين
7. اپراتوري نادرست
8. باربرداري بيش از ظرفيت مجاز
9. عدم توجه به ممنوعيت کارکرد در زمان وزش باد ( 14 متر بر ثانيه – نصب 20 متر بر ثانيه اپراتوری

ايمنی برق و الکترونيک در تاورکرين:

• طراحي ايمن به گونه ايست که اگر هر يک از اهرم ها در وضعيتي غير از خلاص باشد، دستگاه روشن نخواهد شد.
• به منظور جلوگيري از شوک و حادثه، براي سيستم گردون، دو سيستم ايمني در تاورکرين ها تعبيه شده:
  • سيستم تاخير در درگيري ترمز گردون
  • سيستم ايمني تاخيري در زمان تغيير فوري جهت گردش (چپ به راست و بلعکس)
• تمامي الکترو موتورها مجهز به محافظ بيش باري (Overload protector) مي باشد.
• ترمز قلاب مجهز به سيستم محافظ جريان کم (Undercurrent relay) مي باشد.
• نصب کابل ارت به چاه ارت با مقاومت الکتريکي مناسب در هنگام مونتاژ تاورکرين الزامي مي باشد.
• قطع کن گشتاور بار Lifting Load Moment Limiter
• قطع کن بيش باری سيم بکسل قلاب Lifting weight Limiter
• قطع کن های کورس Stroke Limiters

ايمنی در پی ريزی تاورکرین Tower Crane Foundation Safety

خطر وقوع حادثه در اثرسوء مديريت در ساخت پي تاورکرين:

1. تعجيل در ساخت و در نتيجه خشک نشدن پي بتني (15 روز)
2. کم کردن حجم پي بتن جهت کاهش هزينه
3. عدم تناسب گريد بتن با استاندارد شرکت سازنده
4. سستي خاک اطراف پي بتن و در نتيجه به هم خوردن تعادل تاور
5. کيفيت پايين بتن پي يا مخلوط نشدن کافي آن
6. دقت در ساخت پي با شيب مجاز (حداکثر 1/5 در 1000)

ايمنی در رعايت فاصله ايمن Distance Safety

لزوم رعايت حداقل فاصله دو متر از طول يا عرض نسبت به ساختمان های مجاور، تاورهاي مجاور يا ساير موانع اطراف رعايت فاصله ايمن از شبکه انتقال برق به نسبت ولتاژ عبوری مدار

ايمنی در تجهيزات جانبی Attachment Safety

• کمربند به تاور در ارتفاع های بالاي ارتفاع خود ايستا بايد نصب گردد
• کمربند بايد به ساختمان و به تاور طبق استاندارد شرکت سازنده محکم متصل شود
• کمربند بايد تراز افقي باشد
• تراز عمودي بدنه تاور زير سطح کمر بند پس از نصب بايد کمتر از 2 در 1000 باشد
• تراز عمودي بدنه تاور بالاي سطح کمربند پس از نصب بايد کمتر از 3 در 1000 باشد

ايمنی در اپراتوری تاورکرين Operation Safety

• اتصال کامل و صحيح کابلهای قدرت در زمان مونتاژ دستگاه
• دارا بودن گواهي معتبر اپراتوري
• آشنايي به اصول اوليه عملکرد تاورکرين
• سلامت کامل فيزیکی و ذهنی اپراتور
• هوشياری کامل اپراتور ، عدم خستگي و عدم استفاده از دارو، الکل و …
• آشنايی اپراتور با علائم استاندارد بصري و هماهنگي کامل با ريگرها
• خشک بودن دست اپراتور قبل ازقطع و وصل کليد اصلي برق سه فاز
• بازديد عملکرد تمام سوييچ ها ، ترمزها و اهرم ها قبل از شروع به کار
• ممنوعيت کار با دستگاه در زمان ارتفاع دهي (گرون، باربرداري، حرکت کالسکه)
• نصب علايم هشدار دهنده در زمان ارتفاع دهي، سرويس يا تعمير تاورکرين
• رعايت اصول باربرداري طبق جزييات توصيه شده در کتب فني هر دستگاه نه تکيه به تجربه
• رعايت اصول ايمني در زمان نصب، دمونتاژ يا ارتفاع دهي تاورکرين
• قطع برق اصلي توسط اپراتور در زمان ترک دستگاه

لزوم انجام به موقع بازرسی های ايمنی Safety Inspection

بازرسی جرثقیل

بازرسي هاي ايمنی تاورکرين علاوه بر بازديدهاي روزانه و سرويس هاي دوره اي انجام شود. اين موارد شامل کنترل ظاهری نقاط جوش، پيچ ها و پين هاي اتصال، روانکاري سيم بکسل ها،کنترل سلامت سيم بکسل ها، بازديد عملکرد ترمزها و بازديد مدار برقي (اتصال کامل مدارهای برق؛ عملکرد سوييچ ها، قطع کن ها و اهرم های کنترل) مي باشد.

نتيجه گيری: دقت به دو نکته جهت کاهش حوادث و افزايش ايمنی کارگاه های ساختمانی، مي تواند تاثير گذار باشد

1. شدت حادثه و عواقب مالي ناشي از حوادث مربوط به تاورکرين، به قدري سنگين است که لزوم رعايت کامل اصول ايمني ذکر شده نسبت به ساير تجهيزات و ادوات مورد استفاده در يک کارگاه عمراني را بيش از پيش پر رنگ مي نمايد.
2. لزوم ممنوعيت ورود تاورکرينهاي دست دوم به کشور ، اعمال محدوديت سال ساخت آنها يا اعمال نظارت بسيار شديد در بازرسي در مبدا قبل از ورود آنها به کشور به شدت احساس مي گردد.

۱۰ نکته حیاتی در ایمنی جرثقیل های برجی ( تاور کرین )

1. جرثقیل های برجی ( تاور کرین ) فقط باید توسط شخص دارای صلاحیت برپا و برچیده شوند و توسط افراد متخصص مورد ازدید و بازرسی قرار گیرند. در صورت لزوم آموزش های لازم جهت برپایی و برچیدن صحیح به افراد درگیر در این کار داده شود.
2. جرثقیل های برجی باید توسط اپراتورهای دارای صلاحیت و آموزش دیده راهبری شوند. اپراتورها می بایست از سلامتی جسمی و روحی برخوردار بوده و مشکلات بینایی و شنوایی نداشته باشند. هم چنین اپراتورها می بایست قادر به کنار آمدن با شرایط مختلف (مدیریت کردن شرایط) در سایت های عملیاتی مختلف باشند.
3. در جایی که اپراتور جهت جابجایی بار، نیاز به کنترل و راهنمایی شخص دیگری داشته باشد، می بایست فردی متبحر برای برقراری ارتباط با اپراتور توسط بی سیم ( سیگنال های رادیویی) یا حرکات دست در نظر گرفته شود .
4. اپراتور جرثقیل برجی می بایست بازرسی های روزانه و هفتگی از دستگاه را انجام دهد و زمان کافی برای این بازرسی در نظر بگیرد. گزارش این بازرسی باید بصورت مکتوب تهیه شده و نگهداری شود.
5. اپراتور جرثقیل می بایست به سرعت باد حین بلند کردن و جابجایی بار توجه کافی داشته باشد و از اختیارات لازم برای متوقف کردن باربرداری به علت وزش باد شدید ، برخوردار باشد.
6. جرثقیل برجی همواره می بایست فضای کافی جهت چرخش داشته باشد.

7. گاهی تاور کرین ها شرایط خاص و غیر معمولی برای انجام کار دارند که در آن شرایط باید توجهات کافی جهت رعایت نکات ایمنی در نظر گرفته شود، برای مثال به برخی موارد ایمنی جهت کار در شرایط خاص اشاره می شود :

• به محدوده کاری و عملیاتی جرثقیل برجی توجه شود.
• ارتفاع ساختمان ها در نظر گرفته شود.
• سرعت مناسب جهت بالابردن بار در آن شرایط در نظرگرفته شود.
• به وزن بارهای حساس و بحرانی توجه کافی شود.
• درنوع پایه های تاور و نحوه نصب آن دقت کافی صورت گیرد.
• به شرایط زمینی که تاور بر روی ان قرار می گیرد توجه شود.
• ارتفاع استاندارد کاری جرثقیل با توجه به دستورالعمل شرکت سازنده مورد توجه قرار گیرد.

8. هنگامی که دو یا چند جرثقیل در یک سایت مشغول به کار هستند باید ارتفاع مجاز کاری هر یک برای جلوگیری از هرگونه برخورد مشخص شود.
9. جرثقیل های برجی کوچکتر با ظرفیت باربرداری سبکتر معمولا برای پروژه هایی مناسب هستند که از روش های سنتی ( با آجر، بتن و…) در ساخت وساز استفاده می کنند. البته در این شرایط معمولا از جرثقیل های نصب شده بر روی کامیون (متحرک و کارگاهی) استفاده می شود.
10. جرثقیل های بزرگتر با ظرفیت باربرداری بیشتر معمولا برای پروژه هایی استفاده می شوند که از قطعات پیش ساخته برای ساخت و ساز استفاده میکنند که برای جابجایی این قطعات نیاز به جرثقیل هایی با ظرفیت بالا داریم.