کفش ایمنی از مهمترین اولویتها در تجهیزات حفاظت فردی به شمار میرود. اپیزود اول از فصل چهارم را به شکل سوال و جوابهای کوتاه و مختصر پیرامون کفشهای ایمنی جلو بردیم.
کفش ایمنی نوعی از انواع مختلف کفش ها میباشد که از نظر مقاومت و جنس با کفش های دیگر تفاوت هایی دارد.
البته کفش های ایمنی خود انواع مختلفی دارند که در مکان های مختلف از آن ها استفاده میشود.
در این مقاله به اختصار در مورد انواع مختلف کفش ایمنی و ویژگی های آنها میپردازیم با ما همراه باشید.
انسان های اولیه برای محافظت از پای خود ابتدا از برگ درختان و حصیر و سپس از چوب و بعد از آن از پوست حیوانات استفاده می کردند.
همزمان با رشد تمدن بشری کفش نیز از پیچ و خم های تاریخی گذر کرده و مدلهای مختلفی به خود دید. بطور مثال قبل از جنگ جهانی اول کفش هایی با پاشنه تقریبا 50 سانتی متری مُد روز بوده، بعد از جنگ جهانی و همزمان با رشد انفجاری صنعت، تولید کفش نیز دچار تحول گردید و انواع کفش ها برای مصارف مختلف تولید شد از جمله برای استفاده کسانی که در معادن و کارخانه ها مشغول کار بودند.
بطوریکه هم اکنون کفش ایمنی با تنوع بسیار بالا برای محیط ها و شرایط مختلف کاری تولید می شود.
انواع کفش ایمنی و کاربرد آنها
در ادامه به تعدادی از رایج ترین کفش های ایمنی که در صنایع مختلف استفاده می شود اشاره می کنیم:
کفش ایمنی با سر پنجه فولادی رایج ترین نوع کفش ایمنی می باشد. از مزایای کفش های زیره پی یو عبارتند از: سبکی، ضد لغزش و ضد سایش آنها و همچنین مناسب برای محیط های اسیدی رقیق، محیط های نفتی و روغنی و خط مونتاژ کارخانه ها می باشد. درجه ذوب مواد پی یو 80 سانتی گراد است.
کفش ایمنی با سرپنجه فولادی با زیره تی پی یو _ پی یو (pu _ tpu)
بعد از پی یو مواد دیگری نیز وارد عرصه تولید کفش شده است که مقاومت بیشتری نسبت به مواد پی یو در مقابل خوردگی، ساییدگی و حرارت دارند که معمولا بصورت ترکیبی دو لایه با مواد پی یو تولید می شود و مناسب محیط هایی با غلظت اسید بالاتر حرارت نسبتا بالا و محیط ها ماشین کاری مخصوصا آغشته به آب صابون می باشد.
معمولا وزن کفش ایمنی با زیره تی پی یو سنگین تر از کفش های ایمنی با زیره پی یو بوده و درجه ذوب مواد تی پی یو 170 درجه سانتی گراد می باشد.
کفش ایمنی با زیره RUBER (لاستیک)
مقاوم ترین نوع زیره کفش ایمنی محسوب می گردد که برای محیط های کاملا اسیدی مثل اسید سولفوریک 98 درصد و همچنین برای حرارت های بسیار بالا مثل کنار کوره های ذوب مناسب می باشد.
وزن کفش با زیره Ruber معمولا سنگین تر از انواع دیگر کفش بوده و نقطه ذوب این نوع از کفش ایمنی 270 درجه درجه سانتی گراد می باشد.
کفش ایمنی با سرپنجه کامپوزیت
این نوع کفش ایمنی محافظ جریان الکتریسته (عایق برق) بوده و فاقد هر گونه فلز می باشد که به دو صورت کفش محافظ فشار ضعیف و محافظ فشار قوی تولید می گردد.
کفش ایمنی کانداکتیو
کفش ایمنی کانداکتیو یا هادی جریان برق که در محیط های با خطر انفجار استفاده می گردد.
طبقه بندی کفش های ایمنی
کفش ایمنی از نظر کاربرد و محیط هایی که در آن مورد استفاده قرار می گیرد به انواع مختلفی طبقه بندی می شوند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می گردد:
کفش ایمنی پلاستیکی از صدمات شیمیایی جلوگیری می کند.
کفش ایمنی کفه فلزی در برابر سوراخ شدن مقاوم است.
کفش ایمنی با کف پایی مخصوص، از پنجه، قوزک و تمام قسمت های پا در موقع دویدن محافظت می کند.
کفش ایمنی پنجه فولادی، از پنجه ی پا در برابر فشار و ضربه مراقبت می کند.
کفش ایمنی از جنس بوتیل از پا در مقابل مواد خورنده مواظبت می کند.
کفش ایمنی از جنس پلاستیک سخت در مقابل جریان برق عایق است.
علائم اختصاری روی کفش ایمنی
1. در ساخت زیره کفش ایمنی از پلیمری به نام پلی یورتان استفاده می گردد که بطور مخفف به آن PU می گویند.
2. علامت اختصاری RR نشان دهنده ی مقاومت کفش ایمنی در مقابل سوراخ شدن است.
3. کفش ایمنی که در برابر جریان الکتریسیته دارای مقاومت باشد به صورت اختصار به آن CP می گویند.
4. CP مخفف کفش ایمنی است که در مقابل الکتریسیته ی ساکن رسانا است.
5. به کفش ایمنی که در مقابل جریان الکتریسیته رسانا باشد به صورت اختصار آن ED می گویند.
مواد استفاده شده در ساخت کفش ایمنی
1- محافظ انگشت پا : به آنها در اغلب موارد ، کلاه های انگشتی فلزی گفته می شود. بعضی مواقع پوشش های تقویت شده انگشت پا در کفش می تواند از مواد کامپوزیت ، پلاستیک مانند (پلی اورتان ترموپلاستیک) یا حتی آلومینیوم ساخته شود. تمام چکمه های ایمنی برای مصارف مختلف ساخته شده اند ، حداقل نیازمندی های لازم پوشش انگشت پا از بوت به بوت متفاوت است. صرف نظر از این و موادی که از آنها ساخته شده اند ، هر نوع پوشش محافظ انگشت پا باید در تست قطره حداقل 100 ژول را تحمل کند.
2- قسمت بالایی کفش : بیشتر کفشهای ایمنی برخلاف مواد دست ساز دارای روکش های چرمی صاف یا براق هستند. برخی از کفش های ایمنی نیز با روکش های منسوجات یا مصنوعی مانند میکرو ووریل ساخته می شوند ، جنس آن ها بگونه ای است که در شرایط هوای گرم به خوبی کار می کنند ، با این وجود چرم ماده ای با ثبات تر است بنابراین محافظت بیشتری در برابر عناصر و خطرات ایجاد می کند.
3- روکش کفش : از آنجا که روکش در تماس مستقیم با کف پا است ، مهم است که از موادی تهیه شود که قابلیت عبور و مرور هوا را فراهم می کند ، رطوبت را جذب می کند و سریع خشک می شود. بیشتر روکش ها در چکمه های ایمنی از موادی مانند پنبه ، پشم یا چرم یا کامپوزیت های نساجی ضد تعریق و گرم شدگی ساخته می شوند.
4- کفی کفش ایمنی : کفی به گونه ای طراحی شده است که از پا محافظت می کند و همچنین راحتی پا را تضمین می کند ، با توجه به این نکته ، بیشتر کفی های کفش ایمنی از چرم یا یک ماده غیر بافته مانند پشم ساخته می شوند. این مواد با دوام هستند ، رطوبت را به طور موثر جذب می کنند و به سرعت خشک می شوند و باعث می شوند کفی های کفش ایده آل شوند.
5- حفره های بیرونی : قسمت های بیرونی چکمه های ایمنی بیشتر از پلی اورتان ، TPU یا لاستیک ساخته می شوند. همه این مواد خصوصیات متفاوتی دارند ، بنابراین مهم است که در هنگام انتخاب کفش ایمنی مناسب برای شما این موضوع را در نظر بگیرید .
برخی از کفش های ایمنی همچنین ممکن است دارای بالشتک اضافی برای پشتیبانی بهتر پا ، درپوش های پاشنه پا و درپوش های کف پا باشد. اگرچه همه این موارد با هم وجود ندارد ولی باید به آنها توجه کرد ، به خصوص اگر در حرفه هایی کار می کنید که کار با ماشین آلات سنگین در آن جا وجود دارد.