آئین نامه ایمنی حفرچاه های دستی

فصل‌ اول‌ - تعاریف‌

1- چاه‌ دستی‌: منظور از چاه‌ دستی‌ در این‌ آیین‌نامه‌ آن‌ دسته‌ از چاه‌هایی‌ هستند كه‌ با استعانت‌ از نیروی‌ بدنی‌ و با استفاده‌ از وسایل‌كار سنتی‌ ماند چرخ‌ چاه‌ - كلنگ‌ - بیل چه‌ - دلو و غیره‌ كنده‌ می‌شوند.

2 - چرخ‌ چاه‌:  وسیله‌ ایست‌ جهت‌ انتقال‌ مواد از عمق‌ به‌ بیرون‌ و بالعكس‌ كه‌ بر دهانه‌ چاه‌ نصب‌ می‌گردد.

3- دلو:  وسیله‌ ایست‌ كه‌ معمولاً از لاستیك‌ منجید دار،برزنت‌ و یا موادمشابه‌ به‌ شكل‌ كیسه‌ ساخته‌ شده‌ و در انتقال‌ مواد مورد استفاده‌ قرارمی‌گیرد.

4- كول‌:  حلقه‌ یا نیم‌ حلقه‌ ایست‌ كه‌ از جنس‌ فولاد یا سیمان‌ یا سفال‌بوده‌ و برای‌ جلوگیری‌ از ریزش‌ دیواره‌های‌ میل‌ چاه‌ یا انباری‌استفاده‌ می‌گردد.

5 - میل‌ چاه‌:  آن‌ قسمت‌ از چاه‌ می‌باشد كه‌ بطور عمودی‌ نسبت‌ به‌ سطح‌ زمین‌ كنده‌ می‌شود.

6- طوقه‌:  دیوار حلقوی‌ ساخته‌ شده‌ از مصالح‌ ساختمانی‌ در بالاترین‌ قسمت‌ از میل‌ چاه‌ (منتهی‌ به‌ دهانه‌ چاه‌) می‌باشد كه‌ بر روی‌ آن‌ درپوش‌ چاه‌ قرار داده‌ می‌شود.

7- انباری‌:  عبارتست‌ از مسیر یا مسیرهای‌ انحرافی‌ كنده‌ شده‌ در عمق‌ یا دیوار میل‌ چاه‌.

8 - سپر:  وسیله‌ حفاظتی‌ مخصوصی‌ است‌ كه‌ مقنی‌ را از آسیب‌ ناشی‌ از سقوط‌ احتمالی‌ مواد و اشیاء محفوظ‌ نگه‌ می‌دارد.

9- پاكند:  مسیر شیب داری‌ جهت‌ رفت‌ و آمد و حمل‌ و نقل‌ وسایل‌ است‌ كه‌ از فاصله‌ ای‌ دورتر از دهانه‌ چاه‌ شروع‌ و تا نزدیكی‌ سطح‌ آب‌ ادامه‌ می‌یاید.

 

فصل‌ دوم‌ - ساختمان‌ چرخ‌ چاه‌

ماده‌1: چرخ‌ چاه‌ دستی‌ مورد استفاده‌ كه‌ با قدرت‌ دست‌ كار می‌كند باید به طریقی‌ محاسبه‌ و ساخته‌ شده‌ باشد تا حداكثر نیروی‌ لازم‌ كه‌ توسط‌ هر كارگر برای‌ بالابردن‌ حداكثر بار مجاز به‌ دسته‌ یا دسته‌های‌ محرك‌ وارد می‌شود بیش‌ از 25 كیلوگرم‌ نباشد.

 

ماده‌2: چرخ‌ چاه‌ دستی‌ مورد استفاده‌ باید سالم‌ و عاری‌ از هرگونه‌ ترك‌،شكستگی‌ و پوسیدگی‌ بوده‌ واستحكام‌ لازم‌ جهت‌ انجام‌ كار موردنظر راداشته‌ باشد.

 

ماده‌ 3: چرخ‌ چاه‌ كه‌ باقدرت‌ دست‌ كار می‌كند باید مجهز به‌ مكانیسم‌های‌ زیر باشد:

الف‌- روی‌ محور استوانه‌ كابل‌ دار شیطانك‌ و چرخ‌ جغجغه‌ و یا حلزون‌ و چرخ‌حلزون‌ و یا وسایل‌ مشابه‌ دیگر كه‌ بطور خودكار ترمز می‌شود باشد تا ازگردش‌ معكوس‌ دسته‌ محرك‌ در تمام‌ مدت‌ بالا آوردن‌ بار جلوگیری‌ نماید.

ب‌ - دارای‌ ترمزهایی‌ موثر باشد كه‌ پایین‌ آمدن‌ بار را كنترل‌ نماید.

 

ماده‌4: دسته‌های‌ محرك‌ كه‌ در یك‌ یا دوطرف‌ محور چرخ‌ چاه‌ سوار می‌شوندباید بطریقی‌ ساخته‌ شده‌ باشند تا به‌ هنگامی‌ كه‌ بار پایین‌ داده‌می‌شود نچرخند و یا باید دسته‌های‌ محرك‌ قبل‌ از پایین‌ آمدن‌ بار ازجای‌ خود برداشته‌ شود، به‌ طوریكه‌ در حین‌ گردش‌ به‌ افراد برخورد ننماید.

 

ماده‌5: در چرخ‌ چاهی‌ كه‌ می‌توان‌ دسته‌های‌ محرك‌ آنرا از جای‌ خود برداشت‌، باید این‌ دسته‌ها به‌ وسیله‌ ضامن‌ مطمئنی‌ با محور در ارتباط‌ باشند تا دفعتا و بطور ناخواسته‌ از آن‌ جدا یا خارج‌ نشوند.

 

ماده‌6: فاصله‌ میله‌های‌ افقی‌ (پره‌های‌) چرخ‌ چاه‌ باید با یكدیگر مساوی ‌بوده‌ و حداقل‌ به‌ اندازه‌ای‌ باشد كه‌ كارگران‌ بتوانند به‌ راحتی‌ به‌پره‌ها جهت‌ چرخاندن‌ چرخ‌ چاه‌ دسترسی‌ داشته‌ باشند در هر حال‌ تعدادپره‌های‌ چرخ‌ نباید از چهار عدد كمتر بوده‌ و با افزایش‌ قطر چرخ‌ از 120سانتی‌ متر تعداد پره‌ها متناسباً از 4 عدد بیشتر گردد.

 

ماده‌7: چرخ‌ چاه‌ باید به‌ طریقی‌ ساخته‌ شود كه‌ بعد از پیچیده‌ شدن‌ كل‌طناب‌ به‌ دور چرخ‌ احتمال‌ لغزش‌ و بیرون‌ افتادن‌ طناب‌ به‌ خارج‌ ازپره‌ها وجود نداشته‌ باشد.

 

ماده‌8: در مورد آن‌ دسته‌ از چرخ‌ چاه‌های‌ موتوری‌ و غیر موتوری‌ كه‌ دركندن‌ چاه ‌ها مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد رعایت‌ كلیه‌ موارد ایمنی‌ مذكوردر آیین‌ نامه‌ حفاظتی‌ وسایل‌ حمل‌ و نقل‌ و جابجا كردن‌ مواد دركارگاه‌ ها در مورد لوازم‌ بلندكردن‌ بار چون‌ زنجیرها، كابل‌ها، طناب‌ها، قلاب‌ها و قرقره‌ها الزامی‌ است‌.

 

ماده‌9: قبل‌ از استقرار چرخ‌ چاه‌ در محل‌ مورد نظر محل‌ استقرار پایه‌های‌چرخ‌ چاه‌ باید به‌ نحو مطمئنی‌ آماده‌ شده‌ و اطمینان‌ حاصل‌ شود كه‌احتمال‌ واژگونی‌ یا جابجایی‌ یا كج‌ و شیب‌‎دار شدن‌ چرخ‌ چاه‌ وجود ندارد.

 

ماده‌10: چرخ‌ چاه‌ می‌بایست‌ در ارتفاع‌ مناسبی‌ نصب‌ شود به‌ طوریكه‌ حداقل‌فاصله‌ محل‌ پیچیدن‌ طناب‌ با سطح‌ زمین‌ از 20 سانتی‌ متر كمتر نباشد.

 

فصل‌ سوم‌ - لوازم‌ حمل‌ بار

ماده‌11: طناب‌ مورد استفاده‌ در چرخ‌ چاه‌ باید عاری‌ از هرگونه‌ عیب‌ مانندپوسیدگی‌ و زدگی‌ بوده‌ و مقاومت‌ كافی‌ برای‌ تحمل‌ حداكثر نیروی‌ وارده‌و ضربه‌ها را داشته‌ باشد به‌ اضافه‌ طول‌ طناب‌ به‌ حدی‌ باشد كه‌ بعد ازباز شدن‌ كامل‌ برای‌ حداكثر عمق‌ مورد نیاز حداقل‌ دو دور روی‌ قرقره‌مانده‌ باشد.

 

ماده‌12: قلاب‌ مورد استفاده‌ باید سالم‌ بوده‌ و به‌ طور محكم‌ و مطمئنی‌ باطناب‌ درگیر شده‌ و گلوگاه‌ آن‌ مجهز به‌ شیطانك‌ و با به‌ صورتی‌ باشدكه‌ در هر حال‌ احتمال‌ آزاد شدن‌ بار به‌ طورناگهانی‌ وجودنداشته‎باشد وتحمل‎كافی‌ درمقابل‌ حداكثربار و ضربه‌های‌ وارده‎داشته‌ باشد.

 

ماده‌13: دلو مورد استفاده‌ در چاه‌ كنی‌ باید از جنس‌ پنبه‌ ای‌ یا لاستیك‌منجیددار مقاوم‌ بوده‌ و یا حلقه‌ دهانه‌ از جنس‌ فولاد به‌ دسته‌ زنجیرمناسبی‌ كه‌ به‌ نحو اطمینان‌ بخش‌ با حلقه‌ درگیر باشد متصل‌ گردد.

 

فصل‌ چهارم‌ - مقدمات‌ ایمنی‌ عملیات‌ حفاری‌

ماده‌14: قبل‌ از اقدام‌ هرگونه‌ عملیات‌ مربوط‌ به‌ كندن‌ چاه‌ دستی‌بررسی‌های‌ لازم‌ باید با توجه‌ به‌ وجود قنوات‌ قدیمی،‌ فاضلاب‌ و پی‌هاو جنس‌ خاك‌ و لایه‌های‌ زمینی‌ و تاسیسات‌ آب،‌ برق‌، گاز و تلفن‌ به‌عمل‌ آید و در صورت‌ لزوم‌ ضمن‌ تماس‌ با سازمان‌های‌ ذی‌ ربط‌ محل‌ چاه‌طوری‌ تعیین‌ شود كه‌ به‌ هنگام‌ چاه‌ كنی‌ خطر ریزش‌ یا نشتی‌ ازفاضلاب‌های‌ مجاور و برخورد با تاسیسات‌ مذكور وجود نداشته‌ باشد به‌اضافه‌ كارگران‌ مسئول‌ حفر چاه‌ تجارب‌ حرفه‌ ای‌ لازم‌ از نظر انجام‌كار چاه‌ كنی‌ را دارا باشند.

 

ماده‌15: در شروع‌ عملیات‌ چاه‌ كنی‌ وجود حداقل‌ دو نفر و یا افزایش‌ عمق‌چاه‌ كنده‌ شده‌ از 5 متر وجود حداقل‌ سه‌ نفر كلاً برای‌ ادامه‌ عملیات‌الزامیست‌ و با شروع‌ حفر انباری‌ یك‌ نفر كمك‌ كلنگ‌ دار اضافه‌ می‌گردد.

 

ماده‌16: قبل‌ از شروع‌ عملیات‌ مربوط‌ به‌ كندن‌ چاه‌ و تخلیه‌ فاضلاب‌ها و یاهرنوع‌ كاری‌ در ارتباط‌ با این‌ امر وسایل‌ كمك‌های‌ اولیه‌ مناسب‌ بایدتدارك‌ و فراهم‌ گردد.

 

ماده‌17: لازمست‌جهت‌ حفظ‌كارگران‌ ازنظر ریزش‌ اطراف‌چاه‌ و یا سقوط‌ ازكناردهانه‌ در محل‌ ایستادن‌ كارگران ‌تخته‌ یا الوارهای‌ زیر پایی‌ بامقاومت‌ و پهنای‌ كافی‌ گذاشته‌ شود.

 

ماده‌18: چنانچه‌ محل‌ كندن‌ چاه‌ در معابر عمومی‌ یا محل‌هایی‌ باشد كه‌احتمال‌ رفت‌ و آمد افراد مختلف‌ وجود دارد باید به‌ وسیله‌ ایجادحصارهای‌ لازم‌ در فاصله‌ مناسب‌ و نصب‌ علایم‌ هشدار دهنده‌ و چراغهای‌احتیاط‌ از ورود افراد به‌ نزدیك‌ منطقه‌ عملیات‌ جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.

 

فصل‌ پنجم‌ - عملیات‌ حفر میل‌ چاه‌

ماده‌19: جهت‌ جلوگیری‌ از سقوط‌ خاك‌ و سنگ‌ به‌ داخل‌ چاه‌ دور دهانه‌ بایدآستانه‌ ای‌ به‌ ارتفاع‌ حداقل‌ 15 سانتیمتر با مصالح‌ مقاوم‌ تعبیه‌ گردددر هر حال‌ این‌ آستانه‌ باید طوری‌ باشد كه‌ برخورد اتفاقی‌ پا با وسایل‌كار سبب‌ تخریب‌ آن‌ نگردد.

 

ماده‌20: مقنی‌ قبل‌ از ورود به‌ چاه‌ برای‌ عملیات‌ چاه‌ كنی‌ باید طناب‌نجات‌ را به‌ كمك‌ كمربند ایمنی‌ مخصوص‌ به‌ خود بسته‌ باشد.

 

ماده‌21: در مواقعی‌ كه‌ نوع‌ آوار استخراجی‌ حاصل‌ از عملیات‌ كندن‌ چاه‌ به‌صورتی‌ است‌ كه‌ پیش‌بینی‌های‌ حفاظتی‌ چون‌ استفاده‌ از كلاه‌ و سپر محافظتی‌ تكافو نمی‌نماید باید در فواصل‌ مناسبی‌ از دیواره‌ میل‌ چاه‌پناه گاه ‌های‌ مناسبی‌ تعبیه‌ شود كه‌ در موارد لزوم‌ مقنی‌ در این‌پناهگاه‌ مستقر گردد.

 

ماده‌22: خاك‌های‌ حاصل‌ از كندن‌ چاه‌ نباید به‌ فاصله‌ كمتر از 2 متر ازكناره‌های‌ چاه‌ ریخته‌ شود و در هر حال‌ احتمال‌ ریزش‌ آن‌ وجود نداشته‌باشد.

 

ماده‌23: به‌ محض‌ رسیدن‌ چاه‌ به‌ عمقی‌ كه‌ خاك‌ واجد استحكام‌ لازم‌ باشدعملیات‌ طوقه‌ چینی باید شروع گردد به اضافه در زمین‎هایی كه خاك دستیریخته شده باشد عمل طوقه چینی بعد از برداشتن‌ خاك‌ دستی‌ انجام‌ می‌گیرددر زمین‌های‌ با خاك‌ سست‌ یا دستی‌ هرگونه‌ پیشگیری‌ احتیاطی‌ از قبیل‌ مهار كردن‌ دیواره‌ به‌ وسایل‌ و طرق‌ مختلف‌ قبل‌ از رسیدن‌ به‌ زمین‌سخت‌ باید انجام‌ شود. در هر حال‌ در زمین های‌ با خاك‌ سست‌ و یا دستی‌ باعمق‌ بیشتر از 1.5 متر عملیات‌ حفر می‌بایست‌ زیر نظر افراد مجرب‌ و باسابقه‌ در این‌ امر انجام‌ گیرد.

 

ماده‌24: چنانچه‌ در عمق‌ معینی‌ از چاه‌ احتمال‌ داده‌ شود كه‌ به‌ علت‌ كمبود اكسیژن‌ عوارضی‌ برای‌ مقنی‌ ایجاد خواهد شد قبلاً باید نسبت‌ به‌ تهیه ‌وسایل‌ هوا دهی‌ به‌ داخل‌ چاه‌ اقدام‌ نمود. این‌ وسایل‌ باید به‌ كلیه ‌تجهیزات‌ ایمنی‌ جهت‌ جلوگیری‌ از خطر برق‌ گرفتگی‌ و تماس‌ با قطعات ‌متحرك‌ مجهز شده‌ باشد.

 

ماده‌25: وجود علایم‌ قراردادی‌ بین‌ مقنی‌ و فردی‌ كه‌ در بالای‌ چاه‌ مستقراست‌ ضروری‌ بوده‌ و باید فرد مستقر در بالای‌ چاه‌ همواره‌ از وضعیت‌مقنی‌ آگاه‌ باشد این‌ علایم‌ می‌تواند به‌ صورت‌ تكان‌ دادن‌ طناب‌ و یااستفاده‌ از وسایل‌ صوتی‌ مانند زنگ‌ اخبار باشد.

 

ماده‌26: بعد از خاتمه‌ كار روزانه‌ علاوه‌ بر پیش‌بینی‌های‌ احتیاطی‌ لازم‌جهت‌ جلو گیری‌ از سقوط‌ افراد و حیوانات‌ به‌ داخل‌ چاه‌ دهانه‌ چاه‌باید به‌ نحو مطمئن‌ به‌ وسیله‌ صفحات‌ مشبك‌ مقاوم‌ و مناسب‌ پوشانیده‌شود.

 

ماده‌27: با پیشرفت‌ كار چاه‌ كنی‌ به‌ خصوص‌ در موقع‌ بارندگی‌ همواره‌دیواره‌های‌ چاه‌ باید به‌وسیله‌ مقنی‌ مورد بازدید مرتب‌ قرار گیرد تااطمینان‌ حاصل‌ شود كه‌ هیچ‌ قسمتی‌ از دیواره‌ چاه‌ احتمال‌ ریزش‌ وجودندارد.

 

ماده‌28: چنانچه‌ به‌ هنگام‌ بازدید در دیواره‌ چاه‌ رطوبت‌ بیش‌ از حد معمول ‌مشاهده‌ گردد باید بررسی‌ لازم‌ به‌ عمل‌ آید تا چنانچه‌ به‌ وجود فاضلاب ‌و یا هرگونه‌ منبع‌ دیگر آب‌ در مجاورت‌ چاه‌ یقین‌ حاصل‌ شود ادامه‌عملیات‌ چاه‌ كنی‌ بلافاصله‌ متوقف‌ شده‌ و با پیش‌بینی‌های‌ اساسی‌ لازم ‌نسبت‌ به‌ ادامه‌ كار به‌ صورتی‌ كه‌ هیچگونه‌ خطری‌ برای‌ مقنی‌ و كارگران‌ دیگر وجود نداشته‌ باشد اقدام‌ نمایند.

 

ماده‌29: در تامین‌ وسیله‌ روشنایی‌ داخل‌ چاه‌هایی‌ كه‌ وجود گازهای‌ قابل‌اشتعال‌ و انفجار محتمل‌ باشد باید از چراغ‌های‌ قوه‌ای‌ یا دور گرد ضدجرقه‌ حداكثر با ولتاژ 12 ولت‌ استفاده‌ شود و به‌ هر حال‌ در این‌ نوع‌چاه‌ها نباید شعله‌ و یا سیستم‌های‌ جرقه‌زا بكار برده‌ شود.

 

ماده‌30: مقنی‌ موظف‌ است‌ ضمن‌ حفر چاه‌ جاپاهایی‌ حداكثر با فواصل‌ 50 سانتی‌متر در طرفین‌ جهت‌ بالا آمدن‌ خود در دیواره‌ چاه‌ تعیین‌ نماید تابتواند به‌ سهولت‌ بالا بیاید.

 

ماده‌31: قلوه‌ سنگ‌های‌ حاصل‌ از حفر چاه‌ باید در زیر یا بین‌ لایه‌های‌ خاك‌دلو قرار گرفته‌ و همچنین‌ مواد داخلی‌ دلو تا آن‌ حد ریخته‌ شود كه‌احتمال‌ ریزش‌ و سقوط‌ مواد بهنگام‌ جابجایی دلو‌ وجود نداشته‌ باشد.

 

ماده‌32: به‌ هنگام‌ حفاری‌ چاه‌ بهتر است‌ در عمق‌ بیش‌ از 3 متر وسیله‌ ای‌به‌ عنوان‌ سپر در پایین‌ چاه‌ مورد استفاده‌ قرار گیرد كه‌ احیاناً درمواقع‌ سقوط‌ اشیاء مانع‌ برخورد آن‌ با مقنی‌ باشد.

 

ماده‌33: به‌ هنگامی‌ كه‌ در حفر چاه‌ها نیاز به‌ هدایت‌ لوله‌های‌ بتونی‌ و یاكول‎ها‌ جهت‌ جلوگیری‌ از ریزش‌ دیواره‌های‌ چاه‌ وجود دارد مقنی‌ بایدموقعیت‌ مناسب‌ را به‌ هنگام‌ خالی‌ كردن‌ زیر منطقه‌ استقرار لوله‌های‌بتونی‌ اختیار كند به‌ طوریكه‌ هیچ‌ قسمت‌ از اعضاء بدن‌ او در زیر آن‌هاقرار نگیرد و خالی‌ كردن‌ زیر لوله‌های‌ بتونی‌ و یا كول‌ها باید در تمام‌محیط‌ و به‌ طور یكنواخت‌ انجام‌ گیرد.

 

ماده‌34: لوله‌های‌ بتونی‌ «كول‌ها» مورد استفاده‌ در داخل‌ چاه‌ها برای‌جلوگیری‌ از ریزش‌ دیواره‌ها باید مسلح به‌ حد كافی‌ مقاوم‌ باشند كه‌فشار جانبی‌ وارده‌ از دیواره‌ چاه‌ و نیز فشارهای‌ قائم‌ را به‌ خوبی‌تحمل‌ نموده‌ و نشكند.

 

ماده‌ 35: اقدام‌ لازم‌ در جهت‌ سقف‌ زدن‌ و مهار كردن‌ دیواره‌های‌ پاكند باید به‌ عمل‌ آید تا از ریزش‌ خاك‌ جلوگیری‌ شود.

 

ماده‌ 36: برای‌جلوگیری‌ از سقوط‌ به‌داخل‌ چاه‌ محل‌ پرتگاههای‌ پا كند باید حفاظ‌گذاری‌گردد.

 

ماده37:محل‎استقرار الكتروپمپ‌ جهت ‎تخلیه‌ آبها حاصل‌ از پیشرفت‌ عملیات‌ حفاری‌باید به‌ صورتی‌ باشد كه‌ هیچگونه‌ امكان‌ نفوذ رطوبت‌ و آب‌ یا برخوردمواد تخلیه‌ شده‌ با آن‌نباشد.

 

ماده‌38: آب‌ و گل‌ و لای‌ حاصل‌ از پیشرفت‌ عملیات‌ حفاری‌ باید در محلی‌تخلیه‌ گردد كه‌ امكان‌ نفوذ آن‌ به‌ داخل‌ چاه‌ وجود نداشته‌ باشد به‌اضافه‌ هیچگونه‌ خطری‌ برای‌ ساختمان‌ها و اماكن‌ مجاور نیز فراهم‌ نكند.

 

فصل‌ ششم‌ - عملیات‌ حفر انباری‌ چاه‌

ماده‌ 39: نكاتی‌ كه‌ جهت‌ حفر محل‌ انباری‌ در عمق‌ چاه‌ باید رعایت‌ گردد عبارتند از:

الف‌- انباری‌ باید در عمقی‌ حفر گردد كه‌ تحت‌ تاثیر ارتعاشات‌ ناشی‌ ازدستگاه‌ها و وسائل‌ نقلیه‌ و نیروهای‌ وارده‌ از طریق‌ فونداسیون‌ساختمان‌ قرار نگیرد.

ب‌ - چنانچه‌ حفر انباری‌ در لایه‌های‌ سست‌ انجام‌ پذیرد لازمست‌ به‌ كول‌ بندی‌ و تقویت‌ سقف‌ و دیواره‌ها اقدام‌ گردد.

 

ماده‌40: در انجام‌ عملیات‌ مربوط‌ به‌ حفر انباری‌ سقف‌ آن‌ باید به‌ صورت‌قوسی‌ باشد به‌ طوریكه‌ احتمال‌ ریزش‌ دیواره‌ها و طاق‌ وجود نداشته‌ باشدو در صورتی‌ كه‌ شكل‌ دادن‌ مزبور به‌ انباری‌ این‌ منظور را نتواندفراهم‌ كند با استفاده‌ از وسایل‌ لازم‌ مهار بندی‌ مقاومت‌ كافی‌ برای‌دیواره‌ها و سقف‌ انباری‌ فراهم‌ آورد كه‌ از ریزش‌ جلوگیری‌ شود.

 

ماده‌ 41: ارتفاع‌ انباری‌ نبایستی‌ از 1.5 متر و عرض‌ انباری‌ از 1.2 متر تجاوز كند در غیر این‌ صورت‌ بایستی‌ مهار بندی‌ شود.

 

ماده‌ 42: مفاد ماده‌ 29 در مورد تامین‌ روشنایی‌ انباری‌ نیز باید رعایت‌ گردد.

 

ماده‌43: ارتباط‌ چاه‌و انباری‌ به‎چاه‌های‌ فاضلاب‌ و به‌ قنات‌ها حتی‎قنوات‌ متروكه‌ممنوع‌ است‌.

 

فصل‌ هفتم‌ - تكمیل‌ عملیات‌ حفاری‌ و مراقبت‌ها بعدی‌ از چاه‌

ماده‌44: نحوه‌ استقرار كانال‌ یا لوله‌ فاضلاب‌ در داخل‌ چاه‌ همین‌ طورمصالح‌ بكار رفته‌ دراین‌ قسمت‌ باید به‌ نحوی‌ باشد كه‌ ریزش‌ فاضلاب‌به‌ دیواره‌ چاه‌ صدمه‌ نرساند.

 

ماده‌45: نحوه‌ استقرار گلدان‌ بر سرچاه‌ها باید به‌ نحوی‌ باشد كه‌ بتواند فاضلاب‌ را، در مسیر محور چاه‌ هدایت‌ كرده‌ و به‌ اضافه‌ گلدان‌ نیز از استحكام‌ كافی‌ برخوردار باشد.

 

ماده‌46: ساختمان‌ و مصالح‌ به‌ كاررفته‌ در پوشش‌ دهانه‌ چاه‌ باید با درنظرگرفتن موقعیت چاه و شرائط محل طوری باشد كه دهانه چاه مقاومت كافی درمقابل فشار و ضربات ناشی از بارهای وارده و عوامل جوی را داشته باشد.

 

ماده‌ 47: چنانچه‌ دهانه‌ چاه‌ دارای‌ درب‌ باشد این‌ درب‌ باید دارای‌ قفل‌ و بست‌ مناسب‌ و مطمئن‌ باشد.

 

ماده‌ 48: هر نوع‌ چاه‌ اعم‌ از آب‌ یا فاضلاب‌ باید دارای‌ مجرای‌ تهویه‌ یا هواكش‌ مناسب‌ با رعایت‌ اصول‌ ایمنی‌ و بهداشتی‌ باشد.

 

ماده‌49: به‌ محض‌ مشاهده‌ كوچك‌ترین‌ تغییر شكل‌ در اطراف‌ دهانه‌ چاه‌ باید بلافاصله‌ نسبت‌ به‌ بازدید دهانه‌ اقدام‌ و عملیات‌ لازم‌ رادر صورت‌ نیاز به‌ عمل‌ آورد.

 

ماده‌ 50: محل‌ چاه‌ها باید در نقشه‌ ساختمانی‌ یا با علامت‌ گذاری‌ برروی‌ محل‌ احداث‌ چاه‌ مشخص‌ باشد.

 

فصل‌ هشتم‌ - عملیات‌ تخلیه‌ فاضلاب‌

علاوه‌ بر رعایت‌ مواد مرتبط‌ فوق‌ الذكر در مورد چاه‌های‌ دستی‌ رعایت‌ نكات‌ ذیل‌ برای‌ تخلیه‌ فاضلاب‌ها الزامی‌ است‌.

ماده‌51: قبل‌ از شروع‌ عملیات‌ تخلیه‌ چاه‌ باید پیش‌بینی‌های‌ لازم‌ رابه‌عمل‌ آورد كه‌ به‌ هنگام‌ تخلیه‌ جریان‌ فاضلاب‌ از طریق‌ لوله‌های‌فاضلاب‌ به‌داخل‌ چاه‌ كاملاً متوقف‌ گردد.

 

ماده‌52: به‌ هنگام‌ برداشتن‌ دهانه‌ برای‌ بازدید یا تعمیرات‌ و غیرو بایستی‌پیش‌بینی‌های‌ لازم‌ ایمنی‌ جهت‌ جلوگیری‌ از سقوط‌ افراد خصوصاً به‌ علت‌ریزش‌ ناگهانی‌ دهانه‌ و اطراف‌ آن‌ به‌ عمل‌ آید.

 

ماده‌53: به‌ هنگام‌ تخلیه‌ فاضلاب‌ها قبل‌ از هرگونه‌ اقدام‌ برای‌ داخل‌ شدن‌به‌ چاه‌ فاضلاب‌ باید اطمینان‌ لازم‌ را از نظر تخلیه‌ گاز مساعد شدن‌هوای‌ داخل‌ چاه‌ فاضلاب‌ برای‌ كاركردن‌ كسب‌ نمود به‌ اضافه‌پیش‌بینی‌های‌ احتیاطی‌ لازم‌ در مورد فاضلاب‌ها و آب‌ انبارها كه‌ به ‌محض‌ جابجا شدن‌ فاضلاب‌ یا آب‌ داخل‌ آنها ایجاد گاز می‌شود باید به‌عمل‌ آید.

 

ماده‌54: قبل‌ از شروع‌ بكار در قعر فاضلاب‌ بازرسی‌ كلی‌ از دیواره‌ چاه‌ به‌عمل‌ آید تا اطمینان‌ حاصل‌ شود كه‌ احتمال‌ ریزش‌ دیواره‌ها وجود ندارد هدایت‌ مقنی‌ به‌ داخل‌ فاضلاب‌ باد به‌ وسیله‌ طناب‌ مقاوم‌ یا هر گونه‌وسیله‌ مطمئن‌ دیگر باشد.

 

ماده‌55: قبل‌ از فرستادن‌ مقنی‌ به‌ داخل‌ چاه‌ باید با به‌ كارگیری‌ وسایل‌مناسب‌ از ارتفاع‌ فاضلاب‌ كه‌ كارگر مقنی‌ ناچاراً باید در داخل‌ آن‌قرار گیرد آگاه‌ شد و در هر حال‌ این‌ ارتفاع‌ باید در حدی‌ باشد كه‌مقنی‌ بتواند بدون‌ اینكه‌ خطری‌ او را تهدید كند نسبت‌ به‌ انجام‌عملیات‌ تخلیه‌ اقدام‌ نماید.

 

ماده‌ 56: استعمال‌ دخانیات‌ یا زدن‌ كبریت‌ یا استفاده‌ از هرگونه‌ شعله‌ باز یا ایجاد جرقه‌ در داخل‌ فاضلاب‌ها اكیدً ممنوع‌ است‌.

 

ماده‌57: فاضلاب‌ تخلیه‌ شده‌ باید به‌ محل‌های‌ مناسبی‌ كه‌ رعایت‌ معیارهای‌زیست‌ محیطی‌ و ایمنی‌ و بهداشتی‌ در آن‌ شده‌ باشد ریخته‌ شود.

 

فصل‌ نهم‌ - وسایل‌ حفاظت‌ انفرادی‌

ماده‌58: كارگران‌ مسئول‌ حفر چاه‌ باید مجهز به‌ وسایل‌ حفاظت‌ فردی‌ از جمله‌كلاه‌،كفش‌ ایمنی‌، طناب‌، كمربند ایمنی‌، دستكش‌ و لباس‌ كار و در صورت‌لزوم‌ عینك‌ حفاظتی‌ باشند.

 

ماده‌59: بهنگام‌ كار در داخل‌ فاضلاب‌ چنانچه‌ ضرورت‌ و شرایط‌ كار ایجاب‌ كندكارگر مقنی‌ باید مجهز به‌ ماسك‌ استنشاقی‌ خرطومی‌ یا ماسك‌ با‌ هوای‌فشرده‌ باشد به‌ نحویكه‌ همواره‌ هوای‌ سالم‌ را مستقیماً به‌ ریه‌های‌كارگر برساند.

 

ماده‌60: ماسك‌ها خرطومی‌ مجهز به‌ سیستم‌ هوا دهی‌ برقی‌ باید دارای‌ سیستم‌دستی‌ نیز باشند تا به‌ محض‌ قطع‌ برق‌ بتوان‌ از سیستم‌ دستی‌نیز استفاده‌ نمود.

 

ماده‌61: چنانچه‌ سیستم‌ هوادهی‌ ماسك فوق‎ الذكر دستی باشد باید تعلیمات لازم به كارگر متصدی قسمت هوادهی داده شود تا بی‎احتیاطی یا تعلل این فرد موجبنرسانیدن‌ هوا به‌ ریه ‌های مقنی‌ نشود.

 

ماده‌62: كارگران‌ مقنی‌ مسئول‌ حفر چاه‌های‌ دستی‌ آب‌ به‌ محض‌ رسیدن‌ به‌آب‌ باید از چكمه‌ استفاده‌ كنند به‌ اضافه‌ دلو مورد استفاده‌ برای‌خارج‌ ساختن‌ گل‌ حاصل‌ از عملیات‌ حفاری‌ باید مقاوم‌ در مقابل‌ نفوذ آب‌باشد.

 

ماده‌63: كارگران‌ چرخ‌ كش‌ كه‌ در بیرون‌ چاه‌ قرار دارند باید مجهز به‌كمربند ایمنی‌، قلاب‌ ضامن‌ دار باشند به‌ طوریكه‌ طرف‌ دیگر آن‌ به‌محلی‌ نزدیك‌ چاه‌ محكم‌ شود تا از سقوط‌ احتمالی‌ آنان‌ به‌ داخل‌ چاه‌جلوگیری‌ كند.

 

فصل‌ دهم‌ - وسایل‌ الكتریكی‌

ماده‌64: در محل‌هایی‌ كه‌ از الكتروموتور برای‌ هوادهی‌ یا تخلیه‌ آب‌ و یاهرمنظور دیگر استفاده‌ می‌گردد این‌ الكتروموتورها باید مجهز به‌ سیم‌اتصال‌ زمین‌ و یا وسیله‌ حفاظتی‌ مناسب‌ دیگر گردند مشخصات‌ و نحوه‌اتصال‌ زمین‌ با وسیله‌ حفاظتی‌ باید به‌ طرزی‌ باشد كه‌ هرگونه‌ خطر برق‌گرفتگی‌ ناشی‌ از اتصال‌ هادی‌های‌ برق‌ دار به‌ بدنه‌ فلزی‌ وسایل‌الكتریكی‌ مورد استفاده‌ و ملحقات‌ آنها را كاملا منتفی‌ سازد.

 

ماده‌65: كابل‌های‌ برق‌ مورد استفاده‌ جهت‌ انتقال‌ نیروی‌ برق‌ به‌ الكتروپمپ‌ و سایر وسایل‌ باید دارای‌ روپوش‌ عایق‌ ضد آب‌ مقاوم‌ و عاری‌ ازهرگونه‌ زدگی‌ و فرسودگی‌ بوده‌ و یك‌ پارچه‌ باشد. محل‌ اتصالات‌ بایدكاملا عایق‌ مطمئن‌ و مقاوم‌ بوده‌ و پیش‌بینی‌های‌ احتیاطی‌ لازم‌ از نظرنحوه‌ هدایت‌ كابل‌ به‌ عمل‌ آید تا در اثر وجود عواملی‌ در دیواره‌ چاه‌مانند برجستگی‌های‌ تیز و برنده‌ و همچنین‌ نیروهای‌ ناشی‌ از كشش‌ حاصله‌از وسایل‌ و همینطور نفوذ آب‌ شرایط‌ ناایمنی‌ فراهم‌ نگردد.

 

ماده‌66: قسمت‌های‌ گردنده‌ الكتروپمپ‌ مستقر در داخل‌ چاه‌ باید دارای‌ حفاظ‌بوده‌ و نحوه‌ اتصالات‌ سیم‌های‌ برقی‌ آن‌ به‌ صورتی‌ باشد كه‌ احتمال‌اتصال‌ بدنه‌ یا دسترسی‌ به‌ قسمت‌های‌ برق‌ دار الكترو پمپ‌ وجود نداشته‌باشد.

 

ماده‌67: محل‌ استقرار و نصب‌ الكتروپمپ‌ باید به‌ نحوی‌ محفوظ‌ گردد كه‌امكان‌ دسترسی‌ افراد متفرقه‌ به‌ آن‌ وجود نداشته‌ واز عوامل‌ جوی‌ ایمن‌باشد.

 

ماده‌68: محل‌ استقرار الكتروپمپ‌ كمر چاهی‌ باید در داخل‌ طاقچه‌ای‌ حفر شده‌در داخل‌ دیواره‌ چاه‌ بوده‌ و به‌ صورتی‌ باشد كه‌ احتمال‌ ریزش‌ دیواره‌یا خاك‌ برروی‌ الكتروپمپ‌ و یا غرق‌ شدن‌ آن‌ در صورت‌ بالا آمدن‌ آب‌چاه‌ وجود نداشته‌ باشد به‌ این‌ منظور می‌بایست‌ از سیستم‌های‌ شناورالكتریكی‌ یا وسایل‌ مناسب‌ دیگر برای‌ اعلام‌ خبر و آگاه‌ شدن‌ از بالاآمدن‌ سطح‌ آب‌ استفاده‌ شود در صورت‌ امكان‌ به‌ طور خود كار موتور پمپ‌چاه‌ را برای‌ تخلیه‌ آب‌ به‌ كار اندازد.

 

ماده‌69: در محل‌ نصب‌ الكتروپمپ‌ باید مكانی‌ مناسب‌ برای‌ استقرار تعمیر كارموتور در موارد ضروری‌ به‌ نحو اطمینان‌ بخشی‌ پیش‌بینی‌ شده‌ باشد.

 

ماده‌ 70: به‌ هنگام‌ تعمیر موتور باید جریان‌ برق‌ را به‌ نحو اطمینان‌ بخشی‌ قطع‌ نمود.

 

ماده‌71: كلیدهای‌ قطع‌ و وصل‌ جریان‌ برق‌ الكتروپمپ‌ باید در محلی‌ مناسب‌قفل‌ دار بوده‌ و كلید مربوطه‌ باید همواره‌ در اختیار مسئول‌ و آگاهی‌باشد.

 

ماده‌72: به‌ منظور سهولت‌ در آزمایش‌ و راه‌ اندازی‌ و همچنین‌ تعمیرات‌ضروری‌ یك‌ كلید اضافه‌ قطع‌ و وصل‌ ضد رطوبت‌ در مجاورت‌ موتور الزامی‌است‌.

 

ماده‌ 73: شستشوی ‌موتور پمپهای ‌الكتریكی‌ به ‌وسیله‌ مشتقات ‌نفتی‌ درداخل‌ چاه‌ ممنوع ‌است‌.

 

ماده‌74: كلیه مقررات‌ مذكور در آیین‌نامه‌ حفاظتی‌ تاسیسات‌ و وسایل‌الكتریكی‌ در كارگاه‌ها باید در خصوص‌ وسایل‌ الكتریكی‌ مورد استفاده‌ درچاه‌ها رعایت‌ گردد.

 

ماده‌ 75: استقرار موتور پمپ های‌ با سوخت‌ مشتقات‌ نفتی‌ در داخل‌ چاه‌ ممنوع‌ است‌.

 

ماده‌ 76: انجام‌ تعمیرات‌ كلی‌ و اساسی‌ موتور پمپ ها در داخل‌ چاه‌ ممنوع‌ است‌.

 

فصل‌ یازدهم‌ - متفرقه‌

ماده‌77: ارتباط‌ دادن‌ چاه‌ احداثی‌ جدید به‌ چاه‌ها فاضلاب‌ قدیمی‌ ممنوع‌است‌ مگر بعد از تخلیه‌ و تهویه‌ كامل‌ فاضلاب‌ قدیمی‌ و اطمینان‌ از بی‌خطر بودن‌ آن‌ فاصله‌ چاه‌ جدید از چاه‌ قدیم‌ باید به‎اندازه‎ای‌ باشدكه‌ خطر ریزش‌ و مرتبط‎شدن‌ خودبخود دوچاه‌ وجودنداشته‌ باشد.

 

ماده‌ 78: در هر مرتبه‌ ورود مقنی‌ به‌ چاه‌ می‌بایستی‌ آزمایش‌ لازم‌ از نظر وجود گازهای‌ سمی‌ و كمبود اكسیژن‌ به‌ عمل‌ آید.

 

ماده‌79: مسیر لوله‌های‌ حامل‌ مواد مختلف‌ مانند آب‌، گاز و مشتقات‌ نفتی‌ ومواد شیمیایی‌ و بخارات‌ مختلف‌ نباید در مجاورت‌ چاه‌ باشد و در صورت‌عدم‌ امكان‌ باید پیش‌بینی‌های‌ لازم‌ ایمنی‌ به‌ عمل‌ آید.

 

ماده‌80: متخلفین‌ از اجرای‌ مقررات‌ این‌ آیین‌نامه‌ برابر قوانین‌ جاری‌ تحت‌ پیگرد قرار خواهند گرفت‌. این‌ آیین‌نامه‌ مشتمل‌ بر یازده‌ فصل‌ و 80 ماده‌ به‌ استناد ماده‌ 47 قانون‌ كار در تاریخ‌ 1364/6/21 درسی‌ و دومین‌جلسه‌ شورای عالی‌ حفاظت‌ فنی‌ پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ به‌ تصویب‌نهایی‌ رسیده‌ است‌.

 

ایمنی حفر چاه های دستی.pdf

۵
از ۵
۲۸ مشارکت کننده
مطالب مفید، کار در ارتفاع، ایمنی جرثقیل، برق، بهداشت
دوره های آفلاین رو ببین
کتابفروشی همیار
سبد خرید

رمز عبورتان را فراموش کرده‌اید؟

ثبت کلمه عبور خود را فراموش کرده‌اید؟ لطفا شماره همراه یا آدرس ایمیل خودتان را وارد کنید. شما به زودی یک ایمیل یا اس ام اس برای ایجاد کلمه عبور جدید، دریافت خواهید کرد.

بازگشت به بخش ورود

کد دریافتی را وارد نمایید.

بازگشت به بخش ورود

تغییر کلمه عبور

تغییر کلمه عبور

حساب کاربری من

سفارشات

مشاهده سفارش