مقدمه
یكی از چیزهایی كه مورد علاقه بسیاری از كودكان است و در واقع مجذوب آن می‌شوند، پریزهای برق است كه ممكن است هنگام استفاده والدین از آنها، كودكان علاقمند به تقلید از آنها شوند و یا ممكن است بدلیل اینكه سایز سوراخ‌های پریز برق هم اندازه انگشتان آنهاست، كودكان را بطرف خود بكشند. به هرحال پریزهای برق می‌توانند بی‌نهایت خطرناك باشند، زیرا كودكان را بطرف خود جلب و جذب می‌كنند. اگر كودكی انگشت مرطوب خود را بداخل پریز برق فرو كند و یا در حالت بدتر اگر یك قطعه فلزی را داخل پریز كند، احتمال مرگ او در اثر برق گرفتگی بسیار زیاد است.
كودكان و پریزهای برق
والدین كودكان خردسال نسبت به ایمنی فرزندان خود در محیط منزل در برابر پریزهای برق نگرانند. پریزهای برق معمولا در ارتفاع پایین و یا سطوح نزدیك به دید و در دسترس كودكان نصب می‌شوند و كودكان با حس كنجكاوی خود بدنبال كشف آنها می‌باشند.
آمار منتشره در ایالات متحده نشان می‌دهد كه مرگ و میرهایی كه در اثر برق گرفتگی اتفاق افتاده كم هستند، ولی نتایج و پیامدهای ناشی از آن بسیار زیاد است. طبق آمار كمیسیون ایمنی محصولات مصرفی در سال 1994، در آمریكا 560 نفر جان خود را در اثر برق‌گرفتگی از دست داده‌اند. این مرگ و میرها شامل كلیه گروه‌های سنی بدون احتساب آسیب‌ها و یا شوك‌های ناشی از برق گرفتگی می‌باشد. این كمیسیون برآورد كرده كه سالانه 3900 مورد آسیب‌پذیری در اثر حوادث ناشی از پریز برق در اورژانس بیمارستان‌ها گزارش می‌شود. تقریبا یك سوم این آسیب‌ها برای كودكان اتفاق افتاده كه با وارد كردن اجسام فلزی مانند سنجاق و كلید و ... بداخل پریز برق دچار شوك یا سوختگی دست و انگشتان می‌شوند.
طبق یك مطالعه در بخش سوختگی بیمارستان بوستون، 144 مورد حادثه برقی برای كودكان و نوجوانان بین سال‌های 1995-1970، اتفاق افتاده است كه 63% آن مربوط به كودكان 12 سال و زیر 12 سال می‌باشد كه دچار حوادث برقی ناشی از وسایل برقی خانگی شده‌اند.
این موارد نشان دهنده این موضوع است كه بسیاری از صدمات، شوك‌ها و مرگ و میرهای ناشی از برق‌گرفتگی بدلیل عدم رسیدگی و نظارت والدین بر كودكان اتفاق می‌افتد. مرگ در اثر برق گرفتگی شانسی و تصادفی نبوده و با اقدامات ساده می‌توان از بروز صدمات جدی و مرگ كودكان جلوگیری بعمل آورد. برای مثال به‌منظور كاهش حوادث مربوط به برق گرفتگی و مرگ و میرهای ناشی از آن به موارد زیر اشاره می‌كنیم.
محافظ‌های پلاستیكی
اغلب ما با انواع محافظ‌های پلاستیكی آشنا هستیم. این وسایل بصورت چند شاخه می‌باشند كه با قرار گرفتن مستقیم شاخه‌های آن در داخل سوراخ‌های پریز برق، از ورود اجسام خارجی بداخل آن جلوگیری می‌كند.
پریزهای مقاوم
تعداد كمی از سازندگان پریزهای برق شیوه‌های جدیدی برای جلوگیری از ورود اجسام توسط كودكان بداخل سوراخ پریز برق پیشنهاد كرده‌اند. این نوع پریزها از لحاظ شكل ظاهری، مانند بقیه پریزهای برق هستند، با این تفاوت كه در پشت سوراخ آنها یك دیافراگم پلاستیكی قرار دارد. این دیافراگم طوری طراحی شده است كه تا زمانی‌كه دو شاخه داخل آن فرو نرود بسته باقی می‌ماند و هنگامی كه چیزی بصورت عمودی وارد هر دو سوراخ پریز گردد، همزمان دیافراگم پلاستیكی داخلی باز می‌شود. این پریزها از این جهت ایمن هستند كه اغلب كودكان نمی‌توانند دو جسم را بطور همزمان و بصورت عمودی بداخل حفره داخلی پریز فرو كنند.
پوشش‌های مقاوم
برخی شركت‌های سازنده پریزهای برق، مجرای پریزها را با یك محور چرخان پوشش می‌دهند و یا قطعه كشویی در بالای سوراخ‌ها قرار می‌دهند.
اقدامات ایمنی
- مراقبت دایمی والدین از اطفال و دور نگهداشتن آنها از پریزهای برق ضروری است.
- استفاده از محافظ‌های پلاستیكی و یا پریزها و پوشش‌های مقاوم توصیه می‌شود.
- هیچگاه از یك پریز برق برای دو یا چند وسیله برقی استفاده نكنید، زیرا این عمل موجب افزایش دما در پریز برق می‌شود.
- پریزها را جهت اطمینان از اینكه در جای مناسب خود قرار گرفته و شل نشده‌اند و همچنین بمنظور جلوگیری از افزایش دما و آتش‌سوزی، كنترل كنید.
- قبل از اینكه وسایل برقی را از پریز خارج كنید (دو شاخه را بكشید)، ابتدا آنها را خاموش كنید.
- برای خارج كردن دوشاخه وسایل برقی از پریز، هرگز سیم آنها را نكشید. زیرا پلاسیتك سطح پریز بسیار ترد و شكننده می‌باشد و این كار ممكن است موجب ترك خوردن و شكستن آن شود.
منصوره بهمنی
